аксиалды жәнеретиалды.
Аксиалды қарым-қатынас - ақпаратты бір адамнан екінші бір
адамға жеткізу процесі (оқытушы мен жеке бір студент арасындагы
қарым-қаты нас).
Ретиалды қарым-қатынас - ақпаратты бір адамнан бір топ адамга
жеткізу процесі (оқытушы мен топ студенттері арасындагы қарым-
қатынас).
Педагоги калық қарым-қатынастың негізгі
функциялары:
89
Конструктивті. Білім мазмұны мен пэннің практикалық мәнін
талдау
мен
түсіндірудегі
оқытушы
мен
білім
апушының
педагогикалық әрекеттері.
Үйымдастьфушылық. Бірлесе мағмұматтандыру мен оқу-
тәрбиелік эрекет нэтижесіне жауапкершілікпен жетудегі оқьітушы
мен білім алушылардың біріккен оку іс-әрекетін ұйымдастыру.
Коммуникативті-стимулдандьфу. Оқу-танымдық іс-эрекетгің эр
түрлі
формапарының
үйлесімі
(индивидуалдық,
топтық,
фронтальдық), педагогикалық ынтымақтасу мақсатында өзара көмек
көрсетуді ұйымдастьфу; білім алушыларға нені білуі, тусінуі, үйренуі
керектігі жөнінде түсінік беру.
Ақпараттық-б іл ім берушілік. Қоғамдық өмір аумағындағы
жаңалықтарға оқушыларды бағытгау, әлемді дүрыс қабылдаіуда оқу
пэнінің практикамен байланысын корсету; оқу пэні аумағы
деңгейінің қозгалмалылығы мен оқу материалының эмоционалды
түсіндірілуі, оқушылардың бейнелі-сезімдік сферасына иек арту.
Эмоционалдық-түзетушілік. Оқыту процесінде оқу іс-эрекеті
түрлерін қолдану барысында, оқьггушы мен оқушылардың сенімділік
қатынасында
«ашық
перспектива»
және
«жеңіске
жету»
принциптерін жүзеге асыру.
Бақылау-бағалау функциясы. Оқьггушылар мен окушылардың
өзара бірін-бірі бақылауын ұйымдастыру жэне өзін-өзі бақылау,
бағалау арқылы бірлесе отьфып мұғалімнің кэсіби қасиетгерін
жетілдіру.
М.М.Рыбакова педагогтың білім алушылармен өзара қарым-
қатынасының бес түрін береді:
- диктаттық қатынас — қатаң тэртіп пен ресми қарым-қатынас
негізінде білімге ерекше талап қою;
-нейтралды қатынас — білім алушылармен интеллектуалдық-
танымдық деңгейде еркін қатынас жасау;
- қамқорлық қатынас - мезі етерліктей тым өбектеу, білім
алушының
дербес
әрекетіне
үреймен
қарау,
ата-анапармен
байланысты үзбеу;
- конфронтациялық қатынас — білім алушыларды іштей жек
көру, жұмысқа үнемі қанағаттанбау сезімінің болуы;
- ынтымақтастық қатынас — барлық істі бірлесе жүргізу, бір-
біріне қамқорлық жасау, оптимизм және өзара сенімге негізделген
қарым-қатынас.
90
|