«Сәйкестендіру тесті» әдісі
Митоз фазалары мен сипаттамаларын сәйкестендір.
А ) І анафаза
|
А -4
|
1.Коньюгация ж/е кроссинговер
|
В ) І профаза
|
В-1
|
2.Екі гаплоидты жасушалардың түзілуі
|
С ) І телефаза
|
С -2
|
3.Төрт гаплоидты жасушалардың түзілуі
|
Д ) ІІ Телефаза
|
Д -3
|
4.Центромераның ажырауы ж/е жасуша
полюстеріне хроматиданың таралуы
| бөлім.
Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары.
Берілген терминдердің анықтамасын кестеге жазыңдар.
Терминдер
|
Анықтамалар
|
Генетика
|
|
Ген
|
|
Геном
|
|
Генотип
|
|
Аллель
|
|
Гомозигота
|
|
Гетерозигота
|
|
«Сәйкестендіру тесті» әдісі
Берілген ұғымдарды анықтамасымен сәйкестендіріңдер.
Ұғымдар
|
Анықтамасы, сипаттамасы
|
А .Тұқымқуалаушылық
|
1.Организмнің өз ата-аналарынан гаметалар
арқылы қабылдаған гендерінің жиынтығы
|
В .Өзгергіштік
|
2.Организмдердің өз белгілері мен қасиетін
ұрпақтарына беру қасиеті
|
С .Генотип
|
3.Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті
зерттейтін ғылым
|
Д .Фенотип
|
4.Гомологтік хромосомадағы аллельді гендер
әртүрлі
|
Е . Аллельді гендер
|
5.Организмнің ішкі және сыртқы белгілерінің
жиынтығы
|
Н . Гомозигота
|
6.Организмнің жаңа белгілерге ие болу қасиеті
|
К .Гетерозигота
|
7.Гомологтік хромосомадағы аллельді гендер
біркелкі
|
М. Генетика
|
8. Гомологтік хромосомалардың бірдей үлескілерінде орналасып, нақты бір белгіні
анқтайтын жұп гендер
|
«Кесте толтыру» әдісі
Берілген анықтамаларға сәйкес генетикалық символдар мен белгілерді кестеге жазыңдар.
Генетикалық
символдар мен белгілер
|
Анықтамасы
|
|
Будандастыруға алынған ата-аналық даралар
|
|
Гаметалар
|
|
Алынған ұрпақ, жанына қойылатын индекс ұрпақтың реттік санын көрсетеді
|
|
Будандастыру белгісі
|
|
Аталық дараның жыныстық белгісі
|
|
Аналық дараның жыныстық белгісі
|
|
Доминантты ген
|
|
Рецессивті ген
|
|
Доминантты гомозигота
|
|
Рецессивті гомозигота
|
|
Гетерозигота
|
«Бұрыс», «Дұрыс» ойыны
Әр жолдағы "дұрыс" және "бұрыс" жауаптарының бірін айналдыра сыз
Организмдердің өз белгілері мен қасиетін ұрпақтарына беру
қасиеті тұқымқуалаушылық деп аталады
|
Б /Д
|
Генетика- тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті зерттейтін
ғылым
|
Б /Д
|
Бірден жарыққа шығатын белгі рецессивті деп аталады
|
Б /Д
|
Организмдерді тек бір жұп белгі бойынша будандастыру
дигибридті будандастыру деп аталады
|
Б /Д
|
Гибридологиялық әдісті ең алғаш Г.Мендель қолданды
|
Б /Д
|
Г.Мендельдің ІІІ заңы ұрпақ буданының біркелкілігі заңы деп
аталады
|
Б /Д
|
Фенотип дегеніміз- организмнің ішкі және сыртқы белгілерінің
жиынтығы
|
Б /Д
|
Өзгергіштік -организмнің жаңа белгілерге ие болу қасиеті
|
Б /Д
|
Бос шаршыға тиісті гаметаларды, генотипі мен фенотипін жазыңдар.
Бос шаршыға тиісті белгілерді жаз.
Х
«Сәйкестігін анықта» әдісі
Тұжырымдар мен белгілердің сәйкестігін анықтаңдар.
А .Гомозиготалы ата-аналық даралардың генотиптері
|
1) ААВВ, аавв
|
В .Бірінші ұрпақтағы біркелкі будандар (моно-ж/е
дигибридті будандастыру)
|
2) АА, аа
|
С .Екінші ұрпақтағы генотип бойынша 1:2:1
арақатынасты ажырау жүреді
|
3) Аа, АаВв
|
Д .Дигибридті будандастырудағы гомозиготалы ата- аналық даралардың генотипі
|
4) 9:3:3:1
|
Е .Дигибридті будандастырудың F2-дегі фенотиптік ажырау арақатынасы
|
5) 3:1
|
Н .Моногибридті будандастырудың F2 -дегі фенотиптік ажырау арақатынасы
|
6) Аа:2Аа:аа
|
Бос шаршыға түзілуі мүмкін болатын гаметаларды жазыңдар.
«Сәйкестендіру тесті» әдісі
Адам генетикасы ж/е оны зерттеу әдістері арасындағы байланысты анықтаңдар.
1. Генеологиялық әдіс
|
А.Адам баласында жиі кездесетін құбылыс
егіз туу
|
2. Цитогенетикалық әдіс
|
Б . Шежірелік карта құру арқылы зерттеу
|
3. Онтогенетикалық әдіс
|
В . ДНҚ-ның құрамын зерттеу
|
4. Популяциялық әдіс
|
Г . Адам онтогензіне тұқым қуалайтын
өзгерістің бар –жоғының анықталуы
|
5. Биохимиялық әдіс
|
Д . Тұқым қуалайтын ауруларға себеп
болатын гендердің таралу жиілігін зерттеу
|
6. Егіздік әдіс
|
Е .Адам кариотпіне цитологиялық анализ
жасау
|
А) 1-Б, 2-Е, 3-Г, 4-Д, 5-В, 6-А:
В ) 1-Б, 2-Е, 3-Г, 4-Д, 5-В, 6-А:
С ) 1-Б, 2-Е, 3-Г, 4-Д, 5-В, 6-А:
Д ) 1-Б, 2-Е, 3-Г, 4-Д, 5-В, 6-А:
«Сәйкестендіру тесті» әдісі
Тұқым қуалайтын аурулармен олардың белгілері арасындағы сәйкестікті анықтаңдар.
Ауру аты
|
Белгілері
|
1.Гемофилия
|
А .түнде көрмеу
|
2.Дальтонизм
|
В .галактозаны игере алмау
|
3.Рахит
|
С .қанның ұйымауы
|
4.Гемералопатия
|
Д .сүйектің қисаюы
|
5.Галактоземия
|
Е .түсті ажырата алмау
|
А ) 1-А, 2-Е, 3-Д, 4-А, 5-С:
В ) 1-С, 2-Е, 3-Д, 4-А, 5-В:
С ) 1-С, 2-А, 3-Д, 4-А, 5-Е:
Д ) 1-А, 2-Е, 3-С, 4-А, 5-В:
«Сәйкестігін тап» әдісі
Берілген ауру түрлері мен типтері арасындағы байланысты анықтап, тор көзге сәйкес әріптерді жазыңдар.
А . Хромосомалық В . Моногендік С .Мультифакторлық (полигендік)
Шерешев ский –
Тернер
|
Агаммаг лобулем
ия
|
Клайнфель тер
синдромы
|
Подагра
|
Арахнода ктилия
|
Қант диабеті
|
Даун ауруы
|
Гипертон ия
|
|
|
|
|
|
|
|
|
«Сөйлемді толықтыр» әдіс
Берілген ұғымдарға анықтама беріп, сөйлемді толықтырыңдар.
Гендік инженерия -
Биотехнология-
Жасушалық инженерия
Мутация -
Гетерозис -
Полиплоидия- - -
Бағытталған мутагенез 8. Будандастыру (гибридизация)------------------------------------------
Модификация
Клондау
«Сәйкестігін тап» әдісі
Ұғымдар мен сипаттамалалардың сәйкестігін анықтаңдар.
А .Биотехнология
|
|
1.Туыс емес дараларды будандастыру
|
В .Аутбридинг
|
|
2.Америка ғалымы К.Шелл енгізген ұғым
|
С .Инбридинг
|
|
3.Тиімсіз көріністер
|
Д .Гетерозис
|
|
4.Ұрпақ алуға болатын жеке дараларды
бөліп алу
|
Е .Полиплоидия
|
|
5.Жақын туыстық қатынасы бар өсімдіктерді будандастыру
|
Н .Жеке сұрыптау
|
|
6.Өнер ,шеберлік, ғылым деген мағынаны
беретін ұғым
|
К .Депрессия
|
|
7.Хромосома санының гаплоидты
жиынтыққа еселеніп артуы
| 14-бөлім. Көбею.
Аталық және аналық жыныс жасушасының құрылысын бос шаршыға жазыңдар.
«Салыстыру кестесі» әдісі
Аталық және аналық жыныс жасушаларын салыстырып, кестеге жаз.
Достарыңызбен бөлісу: |