Құрастырғандар

99 
 
жасау 
(өзге 
ақындардың 
өлеңдерін негізге ала отырып, 
салыстыра  талдауға  баруы 
мүмкін) 
Кері байланыс 
Бағалау 
критерийлері 
 
 
өшпек емес... 
 
10 
Тақырыбы: 
«Тамылжып  бал 
тыныштық 
айналамнан», 
«Тіршілікте 
құрыштай 
бол 
төзімді» өлеңдері 
Мақсаты: 
тақырыпқа  терең 
үңіле 
отырып, 
жан-жақты 
талқылау. 
 
1.Жаңа тәсілдер. 

 
Тренинг. 
«Комплимент» 
(сыныпта  жақсы  атмосфера 
қалыптастыру). 

 
Топқа  бөлу.  Математикалық 
1-5 
аралығындағы  сандар 
арқылы бес топқа бөлемін. 
2. Сыни тұрғыдан ойлау. 

 
Ашық  сұрақтар  негізінде 
тақырыпты 
талқылау. 
Сұрақтарға 
жауап 
іздеу 
арқылы зерттеуге барады. 
-
 
Өлеңнен  ең  басты  ойды 
табыңыз 
және 
оны 
дәлелдеңіз. 
-
 
Өлеңдегі ақынның ойы қысқа 
емес  пе?  Өз  көзқарасыңды 
неге сүйеніп білдіре аласың? 
-
 
Жалпы осы өлеңдерге қандай 
баға  бересің?  Себебін  ашып 
айтыңыз. 
3. Талантты мен дарынды. 

 
Егер сен жазушы болсаң, осы 
өлеңді  қара  сөзбен  қалай 
шебер  жеткізер  едің?  (жазуға 
қабілетті  баланы  табу).  Ал 
егер  суретші  немесе  әнші 
болсаң не істер едің? 
4.Көшбасшылық. 

 
Әл-Фарабидің 
басты 
құндылығы  неде?  Бұл  қасиет 
сенің өз бойыңда бар ма?.. 
-Досына  жақсы 
тілек 
айтуда 
біреудің 
ойын 
қайталамау  үшін 
сөздік 
қорын 
байытуы мүмкін. 
-Өлеңге 
баға 
беруде  ізденіп, 
мақал-мәтел 
айтуы мүмкін. 
-Тақырыпты  мазмұны, 
идеясы  жағынан  аша 
алады; 
-Ақынның әрбір сөзіне 
сыни 
көзқараспен 
қарай алады; 
-Өз  қабілетін  таныта 
алады; 
-Кез  келген  дүниеге 
баға 
беруге 
болатынын түсінеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Формативті 
бағалау, 
ынталандыру. 
 
 
 
 
Кері байланыс 
 
Бағалау 
критерийлері 
 
Ғаламтор 
желісі 

 
Өрге  жүзген  өнегелі 
ісімен,  Таңда  адал 
дос 
өз 
теңіңнің 
ішінен. 

 
*** 
Адам 
мақсатына 
өзін-өзі 
жетілдіру 
арқылы жетеді. 

 
*** 

 
Мінез-құлық  міні  – 
рухани 
кеселге 
жатады. 

 
*** 
Өзгенің 
пікірін 
иемденіп 
кету 
– 
надандық  һәм  ниеті 
қара  адамға  лайық 
іс. 

 
*** 
Бейқамдық 
сәтсіздікке 
бастайды. 

 
*** 
Білімді  болу  деген  – 
жаңалық 
ашуға 
қабілетті болу. 

 
 

 
*** 

 
Білім  қуған  жанның 
ойы 
күнделікті 
күйбеңнен 
көп 
алыста жатады. 

 
Әл-Фараби 

 
1 сағат 
11 
Тақырыбы:_Ахмет_Йүгінеки._«Ақиқат_сыйы»_дастаны___Мақсаты'>Тақырыбы: 
Ахмет  Йүгінеки. 
«Ақиқат  сыйы» 
дастаны 
Мақсаты: 
ақындық 
жолы 
туралы 
ақпараттану. 
1.Жас ерекшелігі. 

 
Тренинг.  «Кездесу»  ойыны. 
Жай  әуенмен  екі  шеңбер 
болып 
қарама-қарсы 
айналады.  Әуен  тоқтаған 
кезде бір-біріне қарап,  жақсы 
қасиетін айтады. 
-өз 
шығармашылығ
ы 
арқылы 
«ақиқат» 
ұғымын 
аша 
алуы мүмкін. 
-Өлең 
мазмұнын 
түсіне 
талдайды, 
топпен 
жұмыста 
белсенділік танытады. 
-Негізгі 
ойды  аша 
алады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ғаламтор 
желісі 

 
*** 

 
Ақиқат  сөз  —  ащы 
дәрі,  сескентсе  де 
ем. 
 

 
*** 
Ақиқат 
аяушылық 
1 сағат 

100 
 
Өлең  мазмұнын 
түсіне 
отырып, 
талдай 
білу, 
негізгі ойды ашу. 

 
Топқа  бөлу.  Түрлі  түсті  қағаз 
қиындыларын  алу  арқылы 
бес топқа бөлінеді. 
2.АКТ.  

 
Тақырыпты  ашу.  «Ақиқат» 
сөзінің 
мағынасын 
ашатындай  бейнекөрсетілім 
ұсыну. 
3.Жаңа тәсілдер. 

 
Жұптық 
талдау. 
Ахмет  
Йүгінекидің 
«Ақиқат 
дастанын»  оқымай  тұрып 
қандай  пікірде  едің?  Оқыған 
соң  қандай  ой  қалыптаса 
бастады?  «Айналаңда  ақиқат 
бар ма?»  
4.Талантты және дарынды. 

 
«Өз  ақиқатым»  тақырыбында 
ойтолғау жазу. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кері байланыс 
 
Бағалау 
критерийлері 
 
 
 
тілемейді. 
 

 
*** 
Ақиқат сөзде алалық 
жоқ. 
 
(Қазақтың мақал-
мәтелдері) 
12 
Тақырыбы: 
Ахмет 
Йасауи. 
«Хикметтері» 
Мақсаты:  
1.Жаңа тәсілдер. 

 
Қараша 
айында 
дүниеге 
келген 
балалар 
туралы 
жұлдыз  жорамал  оқып  беру 
(қалған 
балаларға 
қызығушылық 
ояту, 
өз 
бетімен ізденуге ой тастау). 

 
Бес  түсті  қағаз  қиындылары 
арқылы сыныпты топқа бөлу. 
2. АКТ.  

 
Ахмет 
Йассауи 
туралы 
көрсетілім ұсыну. 
3. Сыныптағы диалог. 

 
Түрткі  болу:  Көрсетілімнен 
не  байқадыңдар?  Йассауиді 
кім 
қалай 
қабылдады? 
«Хикмет»  сөзінің  мағынасын 
қалай 
түсіндіңіздер? 
Хикметтерін 
оқуға 
құштарлық бар ма? 

 
Сынақтан  өткізу:  Йассауи 
хикметтерінің  тәрбиелік  мәні 
зор  екенін  қалай  дәлелдер 
едіңдер.  Мысал  ретінде  бір 
үзінді келтіре аласыңдар ма?  

 
Қайта  бағыттау:  ...Осы 
ойға  тағы  кімдер  пікір  қоса 
алады?  Кім  немесе  қай  топ 
-Түрткі 
болу 
сұрақтарының 
біріне 
жауап 
бере алады; 
-Өз 
шығармашылығ
ы 
арқылы 
талантын  басқа 
қырынан  таныта 
алуы мүмкін. 
-Сұрақтардың 
күрделене 
түскенін 
байқайды; 
-Өз  бетімен  ізденіске 
барады; 
-Жолдасының 
көмегіне 
сүйенуі 
мүмкін 
және 
сол 
арқылы 
сыныпта 
ынтымақтастық 
атмосферасы 
қалыптасады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ежелгі 
дәуір 
тарихы, 
Қазақ 
әдебиеті 
(оқулықт
ар) 
«...  Түн  ұйқыңды 
төрт  бөліп  алдыңды 
ойла»... 
 
Ахмет Йассауи 
1 сағат 

101 
 
көмек бере алар екен?  
4. Талантты және дарынды. 

 
Егер 
сен 
қазіргі 
заман 
Йассауиі болсаң, кейінгі  
ұрпаққа 
қандай 
өнеге 
қалдырар едің? 
 
 
 
Кері байланыс 
Бағалау 
критерийлері 
13 
Тақырыбы: 
Шығарма 
«Адамгершілік» 
Мақсаты:  адами 
қасиеттің 
ұлылығын сезіну, 
болашақта 
ұлықтай жүру. 
1.Жас ерекшелігі. 

 
«Өмір  сүрудің  рецептісі» 
тренингі  арқылы  сыныптағы 
көңіл-күйді 
реттеу, 
әрбір 
күнді 
аялауға 
құштарландыру. 

 
 Өз  қалауларымен  бес  топқа 
бөлінеді  (оқушының  ішкі 
үніне құлақ түру). 
 2. АКТ. 

 
Тақырыпты  ашу.  Тақтада 
сазды 
әуен 
ырғағымен 
тақырыпқа 
байланысты 
бірнеше  нақыл  сөздердің 
тізбегі 
оқылады. 
Мұнда 
дауысқа  жақсы  мән  берілуі 
керек.  

 
Шығарма және оның жазылу 
деңгейі  туралы  ақпаратты-
таныстырылым 
сабақ 
ортасына қарай ұсынылады. 
3.Талантты мен дарынды 

 
Шығарма  туралы  топта  ой 
бөлісуде 
белсенділік 
танытады. 
Өз 
ойынан 
шабыттанып,  жақсы  дүние 
туындауы мүмкін. 
Жеке  жұмыстың 
салмағын 
түсінеді. 
-А 
оқушыға 
сұрақ 
қойып, 
пікір 
алмасуы 
мүмкін. 
-Мұғалімнен 
көмек 
сұрай 
алады. 
-Жақсы 
дүние 
жасауға 
талпынады. 
Әр  қолданған  нақыл 
сөздің 
астарына 
үңіледі. 
-Өз  жазған  ойының 
дұрыс-бұрыстығына 
сыни 
көзқараспен 
қарай алады. 
-Жолдастық  көмектен 
тартынбайды. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кері байланыс 
Бағалау 
критерийлері 
«Қазақты
ң мақал-
мәтелдері
»,  
Қазақ 
әдебиеті 
(оқулық) 
«Адамды 
адамдығына 
қарай 
бағалай жүр...» 
 
Пән мұғалімі 
1 сағат 
14 
Тақырыбы: 
Жүсіп  Баласағұн. 
«Құтты 
білік» 
трактаты (үзінді) 
Мақсаты: 
ақынның 
білімпаздығын 
түсіну, 
трактаттың 
идеясын 
ұғына 
отырып,  өмірде 
қолдана алу. 
1.Жаңа тәсіл 

 
Тренинг 
ретінде 
«Әділет, 
Бақыт,  Ақыл,  Қанағаттың 
достығы туралы ертегі» беру. 
Осы 
дүние 
арқылы 
тақырыпты ашуға тырысу. 

 
Сыныпты төрт топқа бөлемін: 
Күнтуды бек – әділет бейнесі, 
Айтолды  –бақыт  бейнесі, 
Өгдүлміш  –  ақыл  бейнесі, 
Одғұрмыш – қанағат бейнесі. 
Топты  бір-бірінен  ажырату 
үшін  парталарға  топ  аттары 
жазылған парақшалар ілінеді. 
-  Әділет,  Бақыт, 
Ақыл, 
Қанағат 
ұғымдарын 
суретпен 
бейнелей 
алуы 
мүмкін. 
-Топта 
белсенділік 
танытуы мүмкін. 
-Тақырыпқа 
байланысты 
ұғымдардың  астарын 
ұғынуда  белсенділік 
танытады. 
-Әр 
дүниені 
салыстыру 
арқылы 
мәнін 
кеңейтуге 
болатынын түсінеді. 
-Әрбір 
дүниеге 
бірнеше 
қырынан 
сыни 
көзқараспен 
қарауды ұғынады. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
«Қазақ 
әдебиеті» 
оқулық; 
Абай 
өлеңдері 
(кітап) 
«...Сөзіңді 
бақ, 
басың 
кесіп 
алмасын, 
Тіліңді 
бақ,  тісің  сынып 
қалмасын.» 
 
Ж. Баласағұн 
1 сағат 

102 
 
2.Жас ерекшелігі. 

 
Ұқсастық 
бойынша 
ой 
жүгірту. 
Әділет, 
Бақыт, 
Ақыл, 
Қанағат 
туралы 
алдымен 
өз 
түсініктері 
ескеріліп,  трактатта  берілген 
ұғымдарынан  ұқсастық  табу 
тапсырылады. 

 
Зерде 
теориясы. 
Тілдің 
пайдасы  мен  зияны  туралы 
зерделеу тапсырылады. 

 
Шығармашылық  (Талантты 
мен  дарынды  көзделеді). 
Жүсіп  Баласағұн  мен  Абай 
өлеңдерін 
салыстырып, 
қорытынды пікірін айту. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кері байланыс 
Бағалау 
критерийлері 
15 
Тақырыбы: 
Махмұт 
Қашқари. 
«Қордайдың 
аққу-қазы 
қаңқылдайды» 
өлеңі  
Мақсаты: 
М.Қашқари 
туралы 
түсінік 
қалыптастыру, 
мақал-
мәтелдерінің 
астарын  ұғыну, 
өлеңі талдау. 
1.Жас ерекшелігі. 

 
Тренинг.  «Саған  сенемін» 
тренингі.  Жай  әуенмен  екі 
шеңбер  болып  қарама-қарсы 
айналады.  Әуен  тоқтаған 
кезде бір-біріне қарап, бүгінгі 
күндеріне 
сәттілік 
тілеп, 
сенім білдіреді. 

 
Топқа 
бөлу. 
М.Қашқари 
жинаған 
мақал-мәтелдері 
арқылы 
5 
топқа 
бөлу. 
«Көзден  алыстаса,  көңілден 
де  алыстар», 
«Диірменде 
туған 
тышқан 
тарсылдан 
қорықпас»,  «Жасауы  мол 
келіннің  күйеуі  жуас  болар», 
«Атаның  баласы  атасына 
тартып  туады»,  «Бидайдың 
арасында бидайық су ішер». 

 
Тақырыпты 
ашу. 
«Түркі 
сөздері» 
туралы 
бейнекөрсетілім ұсыну. 
3.Жаңа тәсілдер. 

 
Жұптық  талдау.  Мақал-
мәтелдерінен  ұнаған  екеуін 
алып, 
мазмұны, 
астары, 
өмірмен 
байланыстылығы 
туралы жұппен талдау.  

 
Топпен  жұмыс.  Қашқари 
мақалдарынан 
қазіргі 
тіліміздегі 
мақалдардан 
-өз 
шығармашылығ
ы арқылы мақал-
мәтелдердің 
мәнін  бейнелеуі 
мүмкін.  
 
-Мақал-мәтелді  түсіне 
талдайды, 
жұппен, 
топпен 
жұмыста 
белсенділік танытады. 
-Негізгі 
ойды  аша 
алады 
-Жолдастық  көмекке 
сүйенеді 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кері байланыс 
«Қазақты
ң мақал-
мәтелдері
»,  
Қазақ 
әдебиеті 
(оқулық) 
«Көзден 
алыстаса, 
көңілден 
де 
алыстар» 
деп, 
М.Қашқари  жинаған 
түркі  мақалдарында 
айтқандай, 
бір-
бірімізді 
көңілден 
өшіріп 
алмасақ 
екен... 
1 сағат 

103 
 
баламасын тауып салыстыру. 
4.Талантты және дарынды. 
«Қордайдың  аққа-қазы  қаңқылдайды» 
өлеңінің құрылысын талдау.  
Бағалау 
критерийлері 
16 
Тақырыбы: 
Рабғузи. «Лұқпан 
хакім» әңгімесі  
Мақсаты: 
Рабғузиды  тану, 
әңгіме  мазмұнын 
меңгеру, идеясын 
түсіну. 
 
1.Жаңа тәсілдер 

 
Қараша 
айында 
дүниеге 
келген 
балалар 
туралы 
жұлдыз  жорамал  оқып  беру 
(қалған 
балаларға 
қызығушылық 
ояту, 
өз 
бетімен ізденуге ой тастау). 

 
Сыныпты  төрт  топқа  бөлу. 
Қалған 
4 
оқушыны 
бағалаушы  ретінде  бөлек 
отырғызу. 
2.Сыни тұрғыдан оқыту. 

 
«Қарлығаштың 
адамға 
достығы»,  «Лұқман  хакімнің 
бірінші  әңгімесі»,  «Лұқман 
хакімнің  екінші  әңгімесі», 
«Лұқман  хакімнің  үшінші 
әңгімесі».  «Қазақ  ертегілері» 
бойынша 
салыстыру, 
идеясын ашу.  
3. Талантты мен дарынды. 

 
Әңгіме мазмұнын сахналау. 
-Сахналауда 
өзгеше  қырынан 
танылуы мүмкін. 
-Әңгіме 
мазмұнына  орай 
сурет 
салуы 
мүмкін. 
-Өз бетімен ізденеді. 
-Сыни 
көзқарас 
арқылы 
интерпретация  жасай 
алады. 
-Бірін-бірі  бағалаудың 
қиындығын ұғынады 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кері байланыс 
Бірін-бірі 
бағалау 
«Қазақ 
ертегілері
»,  
Қазақ 
әдебиеті 
(оқулық 
«Тәтті  болмақ  та  тіл 
мен  жүректен,  ащы 
болмақ  та  тіл  мен 
жүректен» 
 
Рабғузи 
1 сағат 
17 
Тақырыбы: Сәйф 
Сараи.  «Түрікше 
Гүлстан» кітабы  
Мақсаты:  Сәйф 
Сараимен 
танысу, 
«Гүлстан» 
әңгімелерін 
мазмұн, 
идея 
жағынан талдау. 
1.Жаңа тәсілдер. 

 
Тренинг.  «Ақылды  тентек» 
(сыныпта  жақсы  атмосфера 
қалыптастыру). 

 
Топқа  бөлу.  Математикалық 
1-5 
аралығындағы  сандар 
арқылы бес топқа бөлемін. 
2. Сыни тұрғыдан ойлау. 

 
Ашық  сұрақтар  негізінде 
тақырыпты 
талқылау. 
Сұрақтарға 
жауап 
іздеу 
арқылы зерттеуге барады. 
-
 
Әңгімеден  ең  басты  ойды 
табыңыз 
және 
оны 
дәлелдеңіз. 
-
 
Әңгімедегі 
Сараидың 
шеберлігіне өз көзқарасың. 
-
 
 Жалпы 
осы 
әңгімелерге 
қандай  баға  бересің?  Себебін 
ашып айтыңыз. 
3. Талантты мен дарынды. 
Досына 
жақсы 
тілек 
айтуда 
біреудің 
ойын 
қайталамау  үшін 
сөздік 
қорын 
байытуы мүмкін. 
-Әңгімеге 
баға 
беруде  ізденіп, 
мақал-мәтел 
айтуы мүмкін. 
-Тақырыпты  мазмұны, 
идеясы  жағынан  аша 
алады; 
-Ақынның әрбір сөзіне 
сыни 
көзқараспен 
қарай алады; 
-Өз  қабілетін  таныта 
алады; 
-Кез  келген  дүниеге 
баға 
беруге 
болатынын түсінеді. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ғаламтор 
желісі 
«Білім  жинау  үшін 
білімсізге 
қарап 
тәубеге келу керек» 
1 сағат 

104 
 

 
Егер  сен  ақын  болсаң,  осы 
әңгімені 
өлеңмен 
қалай 
шебер  жеткізер  едің?  (өлең 
жазуға 
қабілетті 
баланы 
табу). Ал егер суретші немесе 
әнші болсаң не істер едің? 
4.Көшбасшылық. 

 
Сараидың  басты  құндылығы 
неде?  Бұл  қасиет  сенің  өз 
бойыңда бар ма?.. 
 
 
 
 
Кері байланыс 
Бағалау 
критерийлері 
18 
Тақырыбы: 
Сыныптан 
тыс 
оқу 
(шығыс 
ақындары) 
Мақсаты: 
шығыс 
ақындарының 
негізгі 
идеяларын 
саралау, 
қорытынды түю. 
1.Жас ерекшелігі. 

 
«Нақыл  сөздің  мағынасын 
тап» тренингі арқылы өткенді 
еске түсіру. 

 
«Көмектесуге 
рұқсат 
ет» 
деген  ұсыныс  жасай  отырып, 
жұп құру. 
2. АКТ. 

 
Тақырыпты ашу. Сазды әуен 
ырғағымен 
шығыс 
ақындарының 
өлеңдерінен 
үзінді 
оқылады. 
Мұнда 
дауысқа  жақсы  мән  берілуі 
керек.  
3.Талантты мен дарынды 

 
Шығыс  ақындары  туралы 
топта ой бөлісуде белсенділік 
танытады. 
Өз 
ойынан 
шабыттанып,  жақсы  дүние 
туындауы мүмкін. 
-А 
оқушыға 
сұрақ 
қойып, 
пікір 
алмасуы 
мүмкін. 
-Мұғалімнен 
көмек 
сұрай 
алады. 
 
-Әр  қолданған  нақыл 
сөздің 
астарына 
үңіледі. 
-Өзі  айтқан  ойының 
дұрыс-бұрыстығына 
сыни 
көзқараспен 
қарай алады. 
-Жолдастық  көмектен 
тартынбайды 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Кері байланыс 
Бірін-бірі 
бағалау 
Ғаламтор 
желісі. 
Сөздің  мәйегі  мен 
асыл  ойлар  шығыс 
ақындарынан  бастау 
алады.  Адами  асыл 
қасиеттерден бастап, 
сырлы 
сезімдерге 
дейін  сөзге  қосқан 
шығыс 
ақындарының 
шығармаларына 
жоғары  баға  берер 
едім. 
 
Пән мұғалімі 
1 сағат 
 

105 
 
 

жүктеу/скачать 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: