Апоптоз
(грек apoptosis- жапырақ тастау) физиологиялық жоспарлы өлу.Апоптоз
түрлі дерттану, ұрық дамуы, жетілген ұлпаларда байқалады. Ол жасушалардың қалыпты
жетілуі, қызметтік белсенділігін қолдайтын реттеу əсерлері теңгеріші бұзылғанда
себепшарттар гормон өсу кейбір цитокиндер жетіспегенде басқа жасушалар, жасуша
аралық заттар құрамбөліктері, басқалар мен жанасу жоғалғанда, жасушаның: қалыпты
тозуы өзгерістерінде: физиологиялық демегіштер əсерінен қатерлі ісіктердің өлі еттену
себепшартарынан жəне басқаларда көрінеді.
Жасуша өлінуінің екі түрі болады: апоптоз жəне некроз.
Апоптоз жəне некроздың морфологиясы:
1) хроматинконденсациясы жəне
клеткалардың сығыуы (цитоплазма, конденсациясы салдарынан) хроматин ядроның
іштерде тығыз гамегенді масса түрінде орналасады. Цитоплазма көлемі азаяды клетка
өзінің түрін өзгертеді; 2) ядро менцитоплазма фрагментациясы(үзілістері). Апоптоз
денешіктері пайда болды.
Клеткаларда терең өсінділер пайда болады, олар біртіндеп үзіледі оларды апоптоз
денелері деп те атайды.
Апоптоз бағдарламасы келесі жағдаймен жіберілуі мүмкін 1) іштейапоптоз
клетканың халі нашарлағанда; 2)сырттай апоптоз клетка рецепторлар арқылы беріледі
апоптоз командасы бойынша
Іштей апоптоз:
1) хромасоманың əртүрлі зақымдануы(ДНҚ үзілулері);
2)липидтердің асқын тотығуынəтежесінде, мембраналық клетканың зақымдануы;
3)зақымдану сырттай факторлардан пайдаболады.
Достарыңызбен бөлісу: 
