Персонааралық қарым-қатынас

қасиеттерін ашатын белгілі тұлғалардың психологиялық контакттары 

(чемпиондар, ғарышкерлер, президенттер). 

   Рөлдік қарым-қатынас - белгілі әлеуметтік рөлдерді 

орындаушылардың психологиялық контакттары, мысалы, оқушы — 

оқытушы, әке — бала, сатушы — алушы, көрші — көрші, дәрігер — 

ауру, бастық –бағынушы. Әрбір адам әр сәтте әртүрлі рөлдерді 

орындайды, сол рөлдерге байланысты қоғамда өз орнын табады. Сол 

рөлдерді орындағанда адамның өзгешеліктері назарға алынбайды, тек 

әлеуметтік рөлге қажетті іс-әрекеттері маңызды болып саналады. Әрине, 

әлеуметтік рөл адамның мінез-құлқының егжей-тегжейін анықтамайды. 

Адам өз рөлін, басқалардың рөлдерін қалай түсінеді? Ол рөлдерге 

кандай қатынаста болады? Адамдар өз рөлдерін орындаған сәттерінде 

қайталанбас өзіндік өрнек пен таңба енгізеді. 

   Қарым-қатынас барысында адамдар өзі және басқалар үшін өзіндік 

психологиялық ерекшеліктерді ашады, көрсетеді, түсінеді. Адамның 

психологиялық қасиеттері қарым-қатынас нәтижесінде пайда болады, 

дамиды, өзгереді. Басқалармен арақатынас жасағанда адам қоғамдық 

ережелерді, нұсқаларды, білім мен іс-әрекет тәсілдерін, жалпы 

әлеуметтік тәжірибені өз бойына сіңіреді. Қарым-қатынас нәтижесінде 

адам жеке тұлға болып қалыптасады.