Реферат педагогика пәні Тақырыбы : Біртұтас педагогикалық процестің мәні және мазмұны
Педагогикалық процестiң мәнi, негiзгi заңдылық
жүктеу/скачать 96,35 Kb.
|
| Педагогикалық процестiң мәнi, негiзгi заңдылық
Педагогикалық процестiң мәнiн марксистiк тұрғыда түсiнудiң дамуын Н.К. Крупская бастаған болатын, ол К. Маркстың қадам жағдайлардың жемiсiң яғни «жағдайларды тек қана адамдар өзгертедi» деген тезисiн негiзге ала отырып ең бiрiншiсi болып бала тек педагогикалық әрекеттiң объектiсi ғана емес, сонымен бiрге оның субъектiсi болатындығы туралы ойын айтқан болатын. А.С. Макаренко ұсынылып отырған ойды одан әрi дамыта отырып мұғалiмдер мен тәрбиеленушiлер ең алдымен бiр коллективтiк мүшелерi деген қорытындыға келдi. Оқушылардың қоғамдық өмiрге қатынасу тәжiрибесiн қалыптастыру, педагогикаляқ процестiң оқудан тiс өрiсiнде iс-әрекеттермен сан алуан түрлерiн меңгеру сол мектептiң барлық оқушылардың өзара әрекетiн және ұстаздар тарапынан басшылықты талап етедi, осыдан барып мектеп үшiн макро жүйе «мектеп ұстаздары – оқушылар коллективi» пайда болады, қоғам бұл жүйеге қатысты мета жүйе ретiнде көредi. Яғни ңұстаздар мен оқушыларң (жағдайының өзгеруi) жүйесiнiң қызметi педагогикалық процесс болады. Педагогикалық процесс дегенiмiз оқушылардың мәдени байлықтарды меңгеруге және оларды еңбекке және қоғамдық өмiрге дайындаудағы бiрлескен iс-әрекеттер, бұл ұстаздардың белсеңдi араласуымен және басшылығымен жүзеге асады. Педагогикалық процесстiң бөлiктерi өзара әрекеттер барысында өзiн көрсетедi. Бөлiктердiң ерекшелiктерiн педагогикалық процесстiң заңдылықтарын тану барысында түсiнiктi бола түседi. Басқаша айтқанда, педагогикалық процесс туралы ұғымды жүйелi қалыптастыру оның заңдылықтарын бiлумен тығыз байланысты. Педагогикалық процестiң негiзгi заңдылықтарына мыналарды жатқызуға болады: 6
Педагогикалық процесс — бұл «мұғалiм-оқушылар» жүйесiнiң үздiксiз қызметi, ол осы жүйе жағдайының алмасуынан көрiнедi. Бұндай мүмкiншiлiк қарым-қатынастарды түсiну мен оны дұрыс шешетiн қажеттi жағдай жасауға бағытталған, ол осы нақтылы процесстiң қозғаушы күшi болады. Педагогикалық процестiң қозғаушы күштерiн бiлу мұғалiмге оның белгiлi бағытта дамуына қоғамның әлеуметтiк заңдылығына байланысты жеке түлғаға қажеттi қасиеттердi қалыптастыруға әсер етедi. Педагогикалық процестiң заңдылықтарын кезiнде К.И. Ушинскийде өзiнiң «Педагогикалық антропология» деген еңбегiнде ескертiп айтқан, педагогикалық қағидаларды құр жаттап алу ештеңеге қол жеткiзбейдi. Оның ғылыми негiздерiн зерттеу керек, содан шығатын ережелерiн бiлу керек деген. Ол психикалық құбылыстардың, заңдылықтарын, оны басқарудың жолдарын зерттеудi, сол заңдарды ой елегiнен өткiзе отырып жағдайларға байланысты, өзiң қолдануға болады-ау деген жағдайға сай пайдалануға болады деген. 7 Педагогикалық процестiң заңдылықтары көрнектi педагогтардың Ю.К. Бабанскийдiң, И.Я. Лернердiң, И.Ф. Харламовтың еңбектерiнде кең көлемде баяндалған. Сонда тәрбие заңдылықтары деген не? Бұл ұғым тұрақты, қайталай беретiн және тәрбие процесiнiң негiзгi байланыстарды белгiлейтiн оны жүзеге асырудың нәтижесiнде жеке басты дамытудың, қалыптастырудың тиiмдiлiгiн арттырып, нәтижесiнде жетiстiкке жетуге мүмкiншiлiк бередi дегендi бiлдiредi. Философияда — құбылыстар мен процесстердiң арасындағы дамуды сипаттайтын мәңгi байланысты заңдылық деп айтады. Педагогикалық заңдылық деп педагогика процесстiң тұтастығын айтады. Мұндай заңдылықтың бiрнешеуiн атауға болады. Оқыту мен тәрбие қоғамның тәрбие мұқтаждығына және жағдайына байланысты жүзеге асады (қоғамның экономикалық-әлеуметтiк жағдайына). Бұл заңдылықты iс-жүзiне асыру үшiн қоғамның экономикалық мүмкiншiлiгi ғылыми техникалық прогресске сәйкес болып отырса, соғұрлым мектептiң оқу-материалдық бағасы жақсарады, педагогикалық процесс тиiмдi ұйымдастырылып жеке адамның дамуына игi әсер етедi. Тәрбиенiң, оқытудың бiлiм берудiң және дамудың өзара байланыс заңдылығы… Оқыту жеке адамның жанжақты болуына көмектессе, оқытып бiлiм беру, тәрбие және даму функцияларының бiрлiкте iске асуына мүмкiншiлiк туғызады. Вытотскийдiң айтуынша оқыту дамудың алдына шығып отырса, ол бала дамуының «ең таяу даму зонасын» жасайды… Одан әрi ол «актуальды даму зонасына» көшуге тиiс, бұл зонада оқушылар тиiстi тапсырмаларды өз бетiмен орындайды. Оқытусыз тәрбиенi iске асыруға болмайды, өйткенi бiлiмдi меңгеру негiзiнде ғана өмiрге игi әсер етедi. Оқушы оқуды өзiмнiң мiндетiм деп санамаса, өз жауапкершiлiгiн сезiнбесе, онда оқыту процесiн де жақсы ұйымдастыру қиын. 8 жүктеу/скачать 96,35 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|