Дифференциалды диагностика бұзылған даму түрін анықтауға бағытталған, оның нәтижелері бойынша баланың білім беру бағыты мен оның ұйымдастырушылық формалары анықталады. Дифференциалды диагностиканың міндеттері:
баланың психикалық, сөйлеу және эмоционалдық дамуының бұзылыстарының дәрежесі мен сипатын саралау;
бастапқы және қайталама бұзушылықтарды анықтау және бұзушылық құрылымын жүйелі талдау;
көру, есту және тірек-қозғалыс аппаратының кемістіктері бар психикалық даму бұзылыстарының ерекшеліктерін бағалау;
педагогикалық болжамды анықтау және негіздеу.
Осы мәліметтер негізінде білім беру мекемесінің түрі, оқыту бағдарламасы, түзету педагогикалық процесінің ұйымдастырылуы анықталады. Дифференциалды диагностиканы психологиялық-медициналық-педагогикалық комиссия жүргізеді. Диагностика жүргізетін мамандар тобы дамуында ақауы бар баланы зерттеуге кешенді түрде қарайды. Диагностикалық нәтижелер негізінде шешім ұжымдық түрде қабылданады. Жұмыс баланың жеке ерекшеліктерін ескере отырып, нақты жүйе бойынша құрылымдалған (ПМПК іс-әрекетін ұйымдастыру мен мазмұны 8-тарауда егжей-тегжейлі берілген).
Қазіргі уақытта даму бұзылыстарының дифференциалды диагностикасымен байланысты мәселелер кешені бар.
Ұқсас психологиялық сипаттамалар дамуында ауытқулардың әртүрлі типтері (категориялары) бар балаларда байқалатыны белгілі. Мысалы, сөйлеу дамуындағы кемшіліктер немесе оқу қабілетінің төмендеуі дамуында ауытқуы бар барлық дерлік балаларды сипаттайды. Дифференциалды диагностиканың критерийі бола алатын даму бұзылыстарының әрбір түрін анықтайтын ерекше белгілер туралы әлдеқайда аз белгілі (В.И. Лубовский). Бұл қалыптан тыс даму заңдылықтарымен де, арнайы психологияда бүгінгі күні салыстырмалы сипаттағы ғылыми зерттеулердің жеткіліксіздігімен де байланысты. Мұндай ғылыми әзірлемелерді енгізу дифференциалды диагностиканың мүмкіндіктерін айтарлықтай кеңейтер еді.
Тағы бір мәселе ПМПК практикалық қызметімен байланысты. Бүгінгі таңда көптеген ұйымдастырушылық мәселелер, атап айтқанда, тұрақты диагностикалық мекемелер желісін құру, кадр мәселесі, бірқатар әдістемелік және терминологиялық мәселелер шешімін таппаған.
Әдістемелік мәселелердің ішінде дифференциалды диагностика мақсатында баланы психодиагностикалық зерттеу нәтижелеріне сапалық және сандық талдау жүргізуге мүмкіндік беретін тиімді және сенімді әдістерді әзірлеу мәселесін ерекше атап өту керек.
Терминологиялық мәселелердің ішінде ПМПК қызметіндегі медициналық және психологиялық-педагогикалық диагностиканың орнын анықтау, психологиялық-педагогикалық және медициналық терминологияны нақты ажырату мәселесі ең маңызды болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |