Реферат Тақырыбы: Ғылыми революция Орындаған: Сүндетова Г. А. Тобы: мбио-15 Тексерген: доцент
Біріншісі, бұрынғы көзқарастар жүйесінде не бұзылатыны анықталған кезде, бұған дейін үстемдік еткен әлемді қабылдау жолында. Екінші
жүктеу/скачать 23,04 Kb.
|
| Біріншісі, бұрынғы көзқарастар жүйесінде не бұзылатыны анықталған кезде, бұған дейін үстемдік еткен әлемді қабылдау жолында.
Екінші, шығармашылық, ол танымның жаңа әдісінде басқа көзқарастар жүйесінде не пайда болатынын анықтайды. Үшіншісі, ол ескіден, ескі көзқарастар жүйесінен, әлемді ескі қабылдаудан не қалатынын анықтайды. Кез-келген ғылыми революция құрылымының осы үш іргелі сатысының нақты үйлесуі ғылыми революцияның әр түрінің өзіндік ерекшелігін анықтайды Ғылыми революция-бұл ғылыми қозғалыс, оны ғылыми білімнің алдыңғы деңгейінен ерекшелейтін басты қасиет, жаңадан пайда болған және бұрыннан бар ғылымдардың бүкіл кешені тек ғылыми теориялау саласында ғана емес, сонымен қатар нәтижелерді практикалық дамыту саласында да айқын тенденцияны көрсетті. Ғылыми төңкерістердің барлық төрт түрін дәйекті түрде қарастыру ғылымды тікелей өндірістік күшке айналдыру процесінің өсіп келе жатқанын көрсетті. Адам білімінің белгілі бір саласында ғылыми революцияның бар екендігіне көз жеткізу үшін, бұл жерде үстемдік еткен, бірақ қазіргі уақытта ескірген ғалымдар әдісінің түбегейлі бұзылуы бар-жоғын анықтау керек, ең бастысы, зерттелетін құбылыстардың түсіндірілуін түсінуде сенімнің құлдырауы орын алғандығына көз жеткізу керек. Басқаша айтқанда, егер ғылымның осы немесе басқа саласында негізгі ғылыми ұғымдар, теориялар, принциптер мен заңдар жүйесі түбегейлі бұзылса, ғалымдардың ойлау әдісі, белгілі болған әлемді түсіну және түсіндіру әдісі толығымен қайта құрылса, онда бұл жағдайда біз ғылыми революциямен айналысамыз. Бұл ғылыми революцияның жалпыланған өлшемі. Ғылым өзінің даму тарихындағы көптеген ірі-ірі кезеңдерді басынан өткерді. Осы уақытқа дейін болған тарихи оқиғалар, небір ашылулар ғылымның қалыптасып, дамуына зор ықпал жасады. Әр түрлі бағыттар мен оның өкілдері ғылым тарихы мен философиясына қатысты анықтамалар беріп, өзекті мәселелерді қамтуға жол ашты. Ғылым тарихы мен философиясының кезеңдерін анықтау барысында көптеген ғалымдар неше түрлі ұстанымдарын ұсынып, сол бойынша зерттеу жұмыстарын жүргізді. Ғылымның дамуы туралы көзқарастар да әр қилы жіктемелерге бөлінеді. Солардың ішінде ең көп негізге алынатын экстерналистік және интерналистік қағидалар. Аталған екі қағида ғылым дамуының негізгі қозғаушы күштерін анықтауға тырысты. Экстерналистік көзқарас бойынша ғылым сыртқы факторлар арқылы дамып, қоғамның ең алдымен материалдық-техникалық өндіріс қажеттерін, экономикалық және әлеуметтік өмір мұқтаждарын өтеу деп түсіндірілді. Ал интерналистік түсінігі керісінше дамудың ең негізгі қозғаушы күші ішкі заңдылықтарға негізделеді деген қағиданы ұстанды. Яғни, ғылым өзінің ішкі қажеттіліктері мен проблемаларын зерттеу кезінде дами түседі. Осы көзқарастар жөнінде К.Поппер, Т.Кун, П.Фейерабенд секілді ғалымдар өздерінің көзқарастарын ұсынып, еңбектер жарыққа шығарды. Ғылым дамуының негізгі бағыттары, тәсілдері туралы арнайы ғылыми еңбек жазып, жан-жақты қарастырған тұлға – Томас Кун. Томас Кун американ тарихшысы және философы. Оның «Ғылыми революцияларының құрылымы» деп аталатын еңбегі ғылым тарихында ең көп негізге алынатын еңбек ретінде бағаланды. Сондай-ақ, оны көбінесе ХХ ғасырдағы ғылым тарихындағы ең ықпалды философтардың бірі ретінде қарастырады. Томас Кунның жүктеу/скачать 23,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|