Реферат Тақырыбы: Жылнамалар жинағы Оқытушы: Қожақұлы Ө. Тобы: Ист 21-1 Студент: Шопанбай Мейірхан 2023
жүктеу/скачать 44,08 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
| Қорытынды
Қадырғалидың бұл шежіресі ертедегі қазақ тілінде жазылған тұңғыш тарихи еңбек екені аян. Ғұлама ғалым Шоқан Уәлиханов бұл кітаптың аңыздан гөрі ақиқаты басымырақ деп бағалаған. Оразмұхаммед пен Қадырғали бастаған қазақтардың Ресейде болу оқиғасын көрнекті жазушы М.Мағауин «Аласапыран» атты романында кең және көркем баяндаған. Сонымен қатар академик Әлкей Марғұлан 1981 жылы «Қазақ әдебиеті» газетінде жарық көрген «Күміс сандық құпиясы» атты мақаласында Қадырғалиға аса жоғары баға берген. Соңғы кездері аталған еңбекті Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры М.Қойгелдиев арнайы зерттеп жүр. «Жылнамалар жинағының» жалғыз көшірме данасын Қазан университеті кітапханасына татар ғалымы И.Халфин тапсырған. Сол көшірмені шығыс қолжазбалар жинағына бастырған профессор И.Березин былай деп алғы сөз жазыпты: «Біз шығармаға қандай ат берілгенін білмейміз, бірақ кітаптың негізгі бөлігі Рашид ад-Диннің әйгілі туындысының қысқаша аудармасынан тұрғандықтан, біз оның атын да қолжазбамызға бере аламыз». Сөйтіп ол Қадырғали еңбегін оның нағыз аты анықталатын көшірмесі табылғанша «Джами ат-Таварих» - «Жылнамалар жинағы» деп атауды ұсынған. Тарих ғылымының докторы, профессор М.Қойгелдиев 1994 жылы жарық көрген «Қазақ тарихы» журналында «Өкінішке орай, қолжазбаның кейінірек Петербордан табылған екінші көшірмесінде де еңбектің автор берген аты жоқ болып шықты да, ол сол «Джами ат-Таварих» - «Жылнамалар жинағы» атанған күйінде қала берді. Бұл жағдай тарихшы ғалымдар арасында Қадырғали еңбегінің дербес деректік мәнін тура бағалауға едәуір кедергі жасады, басқаша айтқанда, оны Рашид ад-Дин жұмысының түрікше нұсқасы ретінде ғана қарауға негіз болды» дейді. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі Қазақстан ұлттық энциклопедиясы, 6 том ↑ А.Сейдімбек, «Елтұтқа» Жылнамалар жинағы — Уикипедия (wikipedia.org) 1. Атабаев К.М. Казакстан тарихынын деректанулык негіздері.A.,2002. Румянцев. Киргизский народ в прошлом и настоящем// сост.130б, 1910. 3. Аргынбаев Х. Казак шежіресі хакында. А.,2000. 4. Левшин А.И. Описание киргиз-казацких или киргиз-кайсацких орд и степей. СПБ., 1832. 1. Алдамжар 3. Тарихымызды білімдарлыкпот калыптастыру келешек ушін кажет // Егемен Казакстан, 1998 ж. 9 шілде. 2. Источниковедение: Теория. | История. Метод. Источники российской истории. М.,1998. Источниковедение историй СССР / Под ред. Ковальченко И.Д.M., 1981 жүктеу/скачать 44,08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|