Реферат тақырып: ph метриянын жалпы түсінігі Орындаған: Тыныштықбай Қазына Қабылдаған: Әметова Меруерт Тобы тпп-22. 07
Жоғарғы ас қорыту жолдарының РН-метриясы
жүктеу/скачать 37,97 Kb.
|
| 2.Жоғарғы ас қорыту жолдарының РН-метриясы
Асқазан агрессия факторларын да, қорғаныс факторларын да қамтитын күрделі жүйе. Олардың өзара әрекеттесуінің бұзылуы және асқазан аурулары деп атауға болатын әртүрлі патологиялық жағдайларға әкеледі. Дәл осы факторлар арасындағы қатынастарды нақтылауда асқазан ішілік РН-метрияның мақсаты Жатыр. Бүгінгі күні қол жетімді басқа бірде-бір әдіс асқазан физиологиясы мен патофизиологиясының ең жасырын бұрыштарына ену дәрежесі бойынша оған жақындай алмайды. Асқазанның ішіндегі қышқылдықты өлшеудің электрометриялық әдісі (асқазан ішілік РН-метрия) 80 жылдан астам уақыттан бері белгілі, жаңа ацидогастрометрлердің пайда болуымен қазіргі кезде екінші туылуды бастан кешуде. Ацидогастрометр-өңештегі, асқазандағы және он екі елі ішектегі қышқылдықты зерттеуге арналған медициналық құрал. Әдіс екі электрод арасындағы потенциалдар айырмашылығының пайда болуына негізделген, олардың бірі салыстыруға арналған, ал екіншісі агрессивті ортада тотығуға арналған. Қоршаған орта неғұрлым агрессивті болса, яғни сутегі иондарының белсенділігі неғұрлым жоғары болса, потенциалдар айырмасы соғұрлым аз болады. Мұндай электродтарды тасымалдайтын рН зондының жұмысын электр батареясының жұмысымен салыстыруға болады. Қышқыл өндіру процесі Қышқыл өндірісінің бүкіл процесі шартты түрде осы функцияны реттеудің белгілі бір механизмдерінің басым болуымен сипатталатын екі негізгі кезеңге бөлінеді. Бірінші кезең-тамақтан тыс немесе базальды секреция, екіншісі - тамақ немесе ынталандырылған асқазан секрециясы. Бірінші кезең орталық жүйке жүйесінде пайда болатын импульстардың әсерінен рефлекторлы түрде өтеді. Бұл импульстар эмоционалды әсер еткенде немесе метаболизмнің өзгеруі нәтижесінде пайда болады. Осы кезеңде өздігінен оқшауланған сау адамдардағы асқазан сөлінің құрамында тұз қышқылы мен пепсиннің аз ғана мөлшері бар және ас қорыту қабілеті төмен. Екінші кезең ағынның фазалық деңгейімен ерекшеленеді. Онда үш негізгі фаза ерекшеленеді: нейро-рефлекторлық; нейро-гуморальды; ішек. Нейро-рефлекторлық фаза орталық жүйке жүйесімен вагус нервтері арқылы реттеледі, олар импульсті асқазан шырышты қабығының жасушаларына және негізгі жасушаларына жібереді. Осы фазада бөлінген шырын қазірдің өзінде ас қорыту белсенділігіне ие, өйткені оның құрамында пепсин көп. Вагус нервтері арқылы берілетін импульс асқазанның жиырылу белсенділігін ынталандырады, бұл өз кезегінде гастриннің қанға бөлінуіне әкеледі, оның пайда болуымен асқазан секрециясының екінші кезеңі басталады. Нейро-гуморальды фаза гастриннің максималды шығарылуымен және асқазан сөлінде тұз қышқылының едәуір мөлшерінің пайда болуымен сипатталады. Қышқыл белсенді емес пепсинді белсендіреді және жеткілікті ас қорытуды қамтамасыз ететін жағдайларға әкеледі. Бұл жағдайда асқазан құрамының бір бөлігі ішекке бөліне бастайды және асқазан секрециясының соңғы үшінші кезеңін қамтиды. Асқазан секрециясының ішек фазасы аш ішекке алғашқы тағамдық кесек түсуден басталады. Бұл фазада реттеу механизмдері ішек химио - және барорецепторларынан рефлекстер болып табылады. Химияның химиялық құрамына байланысты асқазан секрециясының қарқындылығы да өзгереді. Ингибиторлық рефлекс деп аталатын нәрсені есте ұстаған жөн, яғни он екі елі ішекке тамақ енгеннен кейін асқазан секрециясы мен моторикасы басылады, ішек тамақтан босатылғанға дейін жалғасады. Бұл 30-40 секундқа созылады, оның барысында тағам он екі елі ішекте болады. Асқазанның шырышты қабаты әртүрлі функционалды жүктемелерді көтереді. Барлық шырышты қабық 2 негізгі аймаққа бөлінеді: тұз қышқылын шығаратын аймақ және сілтілі секрецияны шығаратын аймақ. Қышқыл өндіретін аймақ анатомиялық дене мен асқазанның жүрек деңгейінде орналасқан. Оның жоғарғы шекарасы өңеш-асқазан өткелінің сызығымен, ал төменгі шекарасы асқазанның бұрышынан төмен қисықтықта, үлкенге перпендикуляр өтетін сызық бойымен жүреді. Бұл аймақта біз қысқаша асқазанның денесі деп атаймыз және тұз қышқылының секрециясы жүреді, оның концентрациясы асқазан ішілік РН-метриямен анықталады. Асқазанның қышқыл түзетін қызметі өлшенетін шартты бірліктердің көп саны белгілі. Қазіргі уақытта екі көрсеткіш қолданылады, олардың бірі белгілі бір көлемде асқазан сөліндегі тұз қышқылының мөлшері туралы айтады – тұз қышқылының миллиэквиваленті/литрі. Тағы бір көрсеткіш сутегі иондарының белсенділігін көрсетеді, яғни кез-келген қышқылдың "қышқылдық қасиеттері" тәуелді болатын белгі. Бұл рН көрсеткіші кері таңбамен алынған сутегі иондарының белсенділігінің ондық логарифмі болып табылады. Асқазанның антральды бөлімі. Бұл бөлімде тұз қышқылының өндірісін ынталандыруға қатысатын гастрин шығаратын жасушалар және сілтілік реакциясы бар қорғаныс шырышын шығаратын бездер бар. Бұл шырыштың негізгі міндеті-асқазанның агрессивті құрамымен байланыста болатын асқазан жасушаларының бүкіл массивін сақтау. Егер қорғаныс шырышының өндірісі бұзылса, оның бұзылуы немесе салыстырмалы түрде жеткіліксіз болса, агрессивті асқазан ортасы асқазанның шырышты қабығына теріс әсер етеді, қабыну – гастрит тудырады немесе асқазанда жаралар пайда болады. Осылайша, асқазан агрессия факторларын да, қорғаныс факторларын да қамтитын күрделі жүйе болып табылады. Олардың өзара әрекеттесуінің бұзылуы және асқазан аурулары деп атауға болатын әртүрлі патологиялық жағдайларға әкеледі. Дәл осы факторлар арасындағы қатынастарды нақтылауда асқазан ішілік РН-метрияның мақсаты Жатыр. Бүгінгі күні қол жетімді басқа бірде-бір әдіс асқазан физиологиясы мен патофизиологиясының ең жасырын бұрыштарына ену дәрежесі бойынша оған жақындай алмайды Зерттеу бірнеше кезеңнен тұрады. Біріншіден, науқасқа назар аудару керек. Науқасқа зондтық зерттеу жүргізуге болатынына сенімді болу керек. Бұл туралы толығырақ "РН-метрияны жүргізуге көрсеткіштер" және "рН-метрияны жүргізуге қарсы көрсеткіштер"бөлімдерін қараңыз. Екіншіден, науқасты зерттеуге дайындау керек. Бұл туралы толығырақ "науқасты зерттеуге дайындау" бөлімінде. Үшіншіден, жұмысқа тиісті рН зондын және тіркеу құралын дайындау қажет. Бұл туралы "Аппаратура"бөлімінде. Әрі қарай, пациентке рН зондын орнату керек ("РН зондын ауызша енгізу" және "Трансназальды РН зондын енгізу" бөлімдерін қараңыз), рН зондын тіркеу блогына қосып, зерттеудің өзін өзі жүргізу керек. Зерттеу аяқталғаннан кейін пациент РН зондынан босатылады, ол дереу тиісті өңдеуге беріледі, ал зерттеу нәтижелері өңделеді және мәліметтер базасында сақталады. Зерттеу процесінің өзі РН метриясының түріне байланысты. Қысқа мерзімді РН-метрия кезінде пациент креслода медициналық персоналдың тікелей бақылауында болады, ол бүкіл процесті, соның ішінде дәрілік сынақтарды жүргізуді, зерттеудің тиісті кезеңдерін белгілеуді, режимдерді таңдауды басқарады. Тәуліктік РН-метриямен (яғни, ұзақтығы 48 сағатқа дейінгі РН-метриямен) пациент әдеттегі өмір салтын ұстанады, тіпті емдеу мекемесінен тыс жерде де болуы мүмкін. Бұл жағдайда пациент күнделік жүргізуі керек, онда ол дәрігермен келісе отырып, өзінің әрекеттері мен әл-ауқатын атап өтеді. Егер пациент мүмкін болса, онда ол тіркеу блогының пернетақтасы арқылы тиісті белгілерді қояды. жүктеу/скачать 37,97 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|