Жад және есте сақтау: Жоғары жүйке әрекетінің тағы бір маңызды аспектісі – адамның ақпаратты есте сақтау және оны қажет кезінде еске түсіру қабілеті. Бұл білім алу және тәжірибе жинақтау үшін өте маңызды.
Эмоциялар мен сезімдер: Жоғары жүйке әрекеті адамның эмоцияларын басқаруға және түсінуге көмектеседі. Эмоциялар біздің мінез-құлқымызға әсер етіп, түрлі жағдайларға реакциямызды реттейді.
Психикалық процестер: Оларға қабылдау, ойлау, қиял, назар, ес және ерік процестері жатады. Бұл процестер адамның күнделікті өмірінде орын алатын түрлі жағдайларға бейімделуіне көмектеседі.
И.П. Павловтың жоғары жүйке әрекеті туралы ілімі Орыс физиологы И.П. Павлов жоғары жүйке әрекеті туралы зерттеулер жүргізіп, оның негізі шартты және шартсыз рефлекстерде екенін дәлелдеді:
Шартсыз рефлекстер – туа біткен, табиғи рефлекстер. Олардың іске асуы үшін арнайы үйрену қажет емес (мысалы, тамақтанғанда сілекейдің бөлінуі).
Шартты рефлекстер – өмір барысында қалыптасатын рефлекстер. Олар белгілі бір жағдайларға бейімделіп, тәжірибе арқылы пайда болады (мысалы, белгілі бір дыбысты естігенде сілекейдің бөлінуі).
Жоғары жүйке әрекетінің маңызы: Адаптация (бейімделу): Жоғары жүйке әрекеті адамның қоршаған ортадағы өзгерістерге бейімделуін қамтамасыз етеді.
Оқып-үйрену және білім алу: Ол адамның жаңа ақпараттарды игеріп, оларды қолдануына мүмкіндік береді.
Әлеуметтік қарым-қатынас: Сөйлеу және ойлау арқылы адамдар бір-бірімен қарым-қатынас жасап, қоғамда өмір сүруге қабілетті.
Болмыстың екі сигналдық жүйесі – бұл И.П. Павлов ұсынған теория, ол адамның және жануарлардың қоршаған ортаға бейімделуін түсіндіру үшін енгізілген. Павловтың ілімінде екі сигналдық жүйе адамның жоғары жүйке әрекетінің негізін құрайды, әсіресе ойлау мен сөйлеу процестерін түсіндіруге көмектеседі.
