ХIX ғ. соңындағы отаршылдық реформалар

ХIX ғ. соңындағы отаршылдық реформалар
Уақыты
Ереже атауы
Жеңілдіктер және мазмұны
Нәтижесі

1868
жыл
«Жетісуда шаруаларды
Қоныстандыру»
(Жетісу губернаторы
Г.А.Колпаковский)

Жан басына 30 десятина жер 
берілді.

15 жылға салықтан босатылды.

Əскери міндеткерліктен 
босатылды.

Қоныс аудару 
қазақтардың жерлерін 
тартып алу есебінен 
жүргізілді.

Ақмола облысында 
251779 десятина жер 
тартып алынды.
1883 
жыл
«Шығыс Түркістаннан
Жетісуға қоныс
аударған ұйғырлар мен
дүнгендерді
орналастыру»

Жан басына 10 десятина жер 
беру(1885 жылдан 4-5 десятина 
жер берілді,дүнгендерге 3 
десятина)

3 жылға салық төлеуден жəне 
əскери міндеткерліктен босату.

Қоныс аударудың 
басты аймағы-
Жетісу.

Сырдария 
облысында түгелге 
жуық жер 
қоныстандырылды.
1889 
жыл
13
шілде
«Село тұрғындары мен
мешандары-
ның қазыналық
жерлерге өз еркімен
қоныс аударуы жəне
бұрынғы қоныс
аударғандар жағдайын
қарастыру»

Жан басына 15 десятина жер 
беру.

Қоныс аударатын басты 
аймақтар-
Жетісу,Ақмола,Семей,Тобыл,То
м губерниялары.

Бұл ереже 1891-1892 ж. Торғай 
мен Орал облыстарына тарады.

Шымкент,Ташкент,
Əулиеата уездерінде
37 қоныс 
құрылды(1884-
1892ж.)

Қазақстанға қоныс 
аударғандар – 328 
мың(1871-1897ж.)

1886
жыл,
2 маусым
«Туркістан өлкесін
басқару жəне
жер,салық өзгерістерін
енгізу»

Ресейлік үлгідегі жаңа соттар 
құрылды.

Соттардың төтенше съезі əскери-
губернатор рұқсатымен 
шақырылды жəне өкілдік қүқығы 
берілген орыс шенеунігінің 
қатысуымен өткізілді.

Төменгі сот буыны – халықтық 
сот.