Республикалық ғылыми-әдістемелік конференция материалдары
жүктеу/скачать 12,23 Mb. Pdf көрінісі
|
ЖИНАҚ Ә. Рақыш (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Рақыш Сәтұлы Әміровтың
| Пайдаланылған әдебиеттер:
1. (https://knastu. ru/media/files/page_files/teachers/Bershadskaya_UK_- _indikatory_opyt_razrabot. . tsenivaniya_Seminar_AKUR_05. 2018. pdf 2. Әмір Р. С., Әмірова Ж. Р. Қазіргі қазақ тілі, құрмалас сөйлемдер жүйесі. – Алматы: Қазақ университеті, 2014. – 110 6. Арғымбек М. әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің 1-курс магистранты ҰСТАЗЫ ЖАҚСЫНЫҢ ҰСТАМЫ ЖАҚСЫ Ұстаз-жаратылысынан өзіне айтылғанның бәрін жете түсінген, көрген естіген және аңғарған нәрселердің бәрін жадында жақсы сақтайтын, ешнәрсені ұмытпайтын, алғыр да аңғарымпаз ақыл иесі. Мейлінше шешен, өнер-білімге құштар, аса қанағатшыл жаны асқақ және ар-намысын ардақтайтын, жақын-дарына жақсылық пен ізгілік көрсететін жан. Осы қасиеттерін бойына жинақтаған ұлағатты ұстаз, филология ғылымдарының докторы, профессор Рақыш Сәтұлы Әміровтың туғанына 90 жыл. Рақыш Әмір Сәтұлы 1930 жылы 9 қаңтарда Жамбыл облысының Жамбыл ауданында, Жетітөбе ауылында туды. 1943 жылы Жамбыл қаласындағы педучилищеге оқуға түсті. Педучилищеден Әмір Рақыш үздік аттестат алып, 1946 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетіне емтихансыз алынды. Оқуда озат болып, филология факультетінде қазақтың ұлттық мәдениетінің М. Әуезов, А. Жұбанов, І. Кеңесбаев, Н. Сауранбаев, М. Балақаев сынды ірі тұлғалардан сабақ алды. Р. С. Әмір «Қазақ тіліндегі жалғаулықтар» деген тақырыпта диссертация жазып, қорғап, 1955-жылы филология ғылымдарының кандидаты деген ғылыми дәрежеге ие болды. Р. Әмір ауызекі сөйлеу тілі мәселесін бірінші болып зерттеді, «Особенности синтаксиса казахской разговорный речи»деген монографиясын жарыққа шығарып, соның негізінде 1972 жылы докторлық диссертация қорғады. Зерттеу қазақ тілі синтаксис жүйесіндегі амалдарды (қайталау, шенеу, үндеу т. б), тұлғаларды толық ашып, адекватты түрде танытты, түрлі коммуникативтік мақсаттарды өтеу механизімін ашып берді. Рақыш Әміров қазақ тілін дамытуға үлкен үлес қосқан ғалымдардың бірі. Сондай-ақ, қазақ тілін оқыту әдісін ойлап тапқан, қазақ тілін оқытудың мәселелерін эксперимент арқылы шешуді қолға алған және «Қазақ тілі»пәні бойынша оқу бағдарламалары мен оқулықтарды шығаруға атсалысқан белсенді авторлардың бірегейі. Көптеген кітаптары оқулық ретінде Білім және ғылыми министрлігі тарапынан ресми түрде бекітілген. Оқулықтар қазақ тілі синтаксисінің фактологиялық базасын неғұрлым толық қамтып танытуға ұмтылған. Бұл бағыт қазақ тілі мамандарының түрлі интернационалдық ортаға еркін түсуге, түрлі ғылыми еңбектерді еркін игеруге жол ашады. 67 Р. Әмір 1958 жылы орыс мектептерінің II-IVкластарына арнап шығарған «Қазақ тілі»оқулығы тілді үйретуді практикалық жолға қоюдың алғашқы үлгісі болды. Р. Әмір Тіл білімі дайындаған қазақ тілі грамматикасының академиялық басылымы авторы ретінде қатысты және конкурстық негізінде 9-сыныпқа арналған қазақ тілі оқулығы жарық көрді. 1992 жылдан бері Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университетінің оқытушысы, профессоры. Қазіргі таңда студенттерді білім нәрімен сусындатып жүрген ұстаз К. Д. Ушинский «Егер мұғілім өз бойына іс пен шәкірттеріне деген сүйіспеншілікті біріктіретін болса, ол кемел ұстаз»деп айтқандай ол кісі мен үшін кемел ұстаз. Дәріс беру шеберлігі аса жоғары, жұрт алдында жасаған баяндамаларында да, тілдің өзі таңдаған салалары бойынша жазған зерттеулерінде де шынайы сөйлеудің, шымыр сөйлеудің дәл айтып, дәйекті толғаудың, байсалды ой қорытып, байыпты байлам жасаудың хас шебері. Дәріс оқығанда пәннің студенттерді жалықтырар бөліктерін қарапайым қазақ сөзімен түсіндіруі көпке дейін есте сақталады. Ол кісі мейлі мұғалім, мейлі ғалым болсын, ең алдымен адамгершілік рухын жеткізіп, адалдық пен әділет жолын танытып, мәдениет пен әдеп дәнін сеуіп отырады. Ұстаздың қарапайымдылығы мен ұқыптылығы, еңбекке деген ерекше ынтызарлығы өзгелерден оны ерекшелендіреді. Қайсар мінезі, қазақи ақжарқындығы мен қызметіне деген адалдығы жас мамандар үшін үлгі боларлық. «Бұлақ көрсең, көзін аш» демекші, қаншама дарынды жастардың өнер айдынына еркін қанат қағып, самғау биігіне көтерілуіне дем беріп, ақыл кеңесін беруде. Дәріс алған әрбір шәкірттердің, қалың тыңдарман мен ойлы оқырманның «Ұстаз»сөзін ұмытпай, мәңгі жадында сақтауының бір сыры осы қабілетінде екені даусыз. Ұстазыма: «Қазыналы керуеніңіздің жолы даңғыл, ғұмыры ұзақ болсын!»деймін шәкірттік адал ниетпен. жүктеу/скачать 12,23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|