і
і
шк
шк
і
і бюджетіне ақша төлеу
уге
ге м
мін
ін
д
дет
етті
ті
.
.
Мұ
Мұнд
нд
ай
ай
қаржыны арнайы қорлар жинайтын болады.
Кеше Әл-Фара
б
би атындағы Қазақ ұлттық университетінің
Философия және саясаттану факультетінде «Түркілердің әлемдік
өркениетке қосқан үлесі» атты халықаралық ғылыми-теориялық
конференция болып өтті.
«Бұл туралы Грузия мемлекеті басшы-
сының ба
ба
сп
сп
ас
асө
өз
х
х
ат
ат
шы
шы
сы
сы
М
Ман
ан
ан
ан
а
а
Ма
М
нд
н
ж-
галадзе
е мә
мә
л
лім
м
ет
ет
ті
ті»
»,
–
–
д
деп
еп
ж
ж
аз
аз
ад
ады
ы «Қ
«Қа
азақ-
парат» агенттігі «Век» сайтына сілтеме
жасап. Грузияда қос азаматтыққа заңмен
тыйым салынған. Грузия Президенті Ми-
хаил Саакашвили тиісті жарлыққа қол қой-
ға
ғ
нын, Иванишвилидің Грузия азаматты
ы
ғы
ғ
он
оның
ың
ф
фра
ра
нцуз азаматтығы жойы
ы
лғ
лған
ан
бойда күшіне енетінін тілге тиек етті. Мил-
лиардер Иванишви
вили
ли ф
ф
ра
ра
нц
нц
уз
уз
а
а
за
за
ма
ма
т-
т-
тығын алысымен, ав
ав
то
то
ма
ма
тт
тт
ы
ы
тү
түрд
рд
е
е
Гр
Груз
уз
ия
ия
азаматтығы тоқтатылған еді. Бұл шешімді
де Грузия Президенті қабылдаған болатын.
Оған себеп, Иванишвили 2011 жылғы 11
қазаннан бастап Михаил Саакашвилиді
тағы нан тай
й
дыруды көздейтін саяси күресті
ба
баст
ст
ағ
аған
ан
б
б
ол
ол
ат
ат
ын
ын
.
«Іле», «Шошқалы» және «Берег» оқу
полигон да
д
ры
р
нда өткізілген «Мызғымас
бауыр ла
а
ст
ст
ық
ық
–
–
2
2
01
01
2»
2» ж
жат
атты
ты
ғу
ғу
ла
лары
ры Ұ
Ұ
ҚШ
Қ
Ұ-
ға қатысушы мемлекеттер қарулы күш-
терінің тұңғыш бітімгерлік қимылдары
болып отыр.
Бұл оқу-жаттығуларға Ұйымға мүше
мемлекеттердің ең үздік деген құрылымдық
бө
бө
лі
лі
мш
мш
ел
е
ер
е
і қатысты. Қазақстандағы
ғы
б
б
і-
т
ті
м
м
ге
ге
рл
рл
ік
ік
қ
қимылдарға мыңға жуық
а
а
да
да
м
м,
жетпіс шақты автокөлік, 35 броньды техни-
ка және төрт тікұшақ тартылды. Жаттығу-
лар ға Қазақстан Қарулы Күштерінен бес
жүз ден астам адам, алпысқа жуық авто кө-
лік және 2
2
4
4
бр
бр
он
он
ьд
ьд
ы
ы
те
те
хн
н
ик
ик
а,
а
т
т
өр
өр
т
т
ті
т
кұ
ұ
шақ
жұ мыл д
д
ы
ыры
ры
лд
лд
ы
ы.
Р
Р
ес
ес
ей
ей Ф
Ф
ед
ед
ер
ерац
ац
и
иясы
Қарулы Күш терінен мотоатқыштар
батальоны, Ар ме ния
,
,
Беларусь, Тәжікстан
және Қырғыз
Ре
Респ
сп
уб
уб
ли
ли
ка
ка
ла
л ры
ры
на
нан
н
бітімгерлік топтар қатыстырылды.
Әскери басқару органдары, ҰҚШҰ-ға
мүше мемлекеттер қарулы күштерінің бітім-
гер лік контингенттері шартты түрде алынған
мем лекет аумағында бейбітшілікті қолдау
оп
оп
е
е
ра
ра
ци
ци
ял
ял
ар
ар
ын
ын
а
а
да
да
яр
я
лық жаттығу ларын
өт
өт
кі
кізд
зді.
і
Х
Х
ал
ал
ық
ық
ар
арал
ал
ық
ық
о
оқу-жатты ғудың түпкі
мақ саты – ҰҚШҰ-ның құрамы на кіретін
шарт ты мемлекетте халықаралық экстремис-
тік, террорлық ұйымдардың әре кеттеріне
той тарыс беріп, түрлі этникалық топ тар ара-
сындағы қарама-қай
ай
шы
ш
лы
лы
қт
қт
ар
ар
д
д
ың
ың
с
с
ал
ал
да
да
-
ры нан пайда болға
ан
н
да
да
ғд
ғд
ар
арыс
ыс
ты
ты
ш
ш
еш
еш
у.
у
Өзбекстанға келген шетел және Өз-
бекстан азаматтығы жоқ әр қонақ күніне 2
дол лар көлемінде ақша төлеуі керек. Жи-
на
н
л ған қаржы туризм саласын дамыт
т
уғ
уғ
а
ба
ба
ғ
ғ
ыт
ыт т
тал
ал
ып
ы
, елдегі туризм әлеуетін
н ж
жақ
ақ
-
-
сар
туға, туризмге қатысты мемлекетт
ік
бағ дарламаларды қаржыландыруға, осы
са лаға мамандар даярлауға жұмсалмақ.
Мы салы, өзбек еліне 2010 жылы бір мил-
лион
ға жуық турист келіпті. Оның 463
мыңы шет
т
ел
ел
а
аза
зама
ма
тт
тт
ар
ар
ы ек
ек
ен
ен
. 20
20
11
11
ж
ж
ылы
бұл көрсеткіш 5,4 пайызға артқан. Қонақ-
тар дың 60 пайызы Еуроодақ елдерінен, 25
па йызы АҚШ пен Азиядан келіпті. Ал қал-
ған 15 пай
й
ызы ТМД елдерінің үлесінде.
Өз
Өз
б
б
ек
ек
ст
ст
ан
ан
ны
ны
ң
ң
ту
ту
ри
ри
зм
зм
министрлігі 2015
жыл ға қарай елге келетін туристер саны 2
мил лионға жетеді деп болжап отыр. Ми-
нистрлік осындай қадам арқылы қор жи-
нап, ел бюджетінің артуына да өз көмекте-
рін көрсетпек.
Қа
Қана
нат
т
ӘБ
ӘБ
ІЛ
ІЛ
ҚА
ҚА
ЙЫ
ЙЫ
Р
Р
Ко
Ко
нф
нф
ер
ер
енция барысында онда
да
ға
ға
н
ба
ба
ян
ян
да
да
ма
ма ж
жасалып, ғалымдар ғылым
ми
и
тұ
тұ-
-
жырымдарын ортаға салды. Конференция
бірнеше секцияға бөлініп, түркілердің
әлемдік өркениеттен алатын орны сала бо-
йынша ғалымдар талқысына түсті. Түр кілер
өркениетін ғылымиландыру мақсатында
түрлі тақы
қыры
ры
пт
пт
ар
ар
да
да
ғы
ғы
ғ
ыл
ыл
ым
ым
и
и
ба
ба
ян
ян
да
да
ма-
лар әр
с
сек
ек
ци
ци
яд
да
а
оқ
оқ
ыл
ылып
ып
,
тү
түрк
рк
і
і бі
бірл
рл
іг
і
інің
Қазақ елі үшін берері, түркі халықтарының
тарихының ортақтығы, салт-дәстүрлерінің
бірегейлігі, т.б мәсе лелер сөз болды.
Сіз не дейсіз?
Та
Т
лас ОМАРБЕКОВ,
та
та
ри
рих
х
ғы
ғылы
лы
мының докторы, професс
сс
ор
ор:
:
–
Ж
Жалпы, ғалымдар түркі этноним
і
і
арабтың «ержүрек, батыр» деген
сөзінен шыққан деп жүр. Түркілер
тарихын 552 жылы Бумын қағанның
қағандық құрғанынан бастаймыз.
Арабтар қазіргі Қазақстан аумағына
VІІІ ғас
с
ыр
ы
да
да
ғана келген
ен
.
. Сол VІІІ
ғасы
ырд
рд
а
а
қа
қазі
зі
рг
рг
і
і Та
Та
ра
раз
з қа
қа
ла
ла
сы
сы
ны
ны
ң
ң
маңында қытай, араб, түркі өркениеті
тоғысып, ақырында арабтар жеңіске
жетті. Еліміздегі араб мәдениеті сонан
кейін ғана түркі өркениетімен
ықпалдасып, Қарлұқ, Қарахан
тұ
тұ
сы
сы
нд
нд
а
а
дамыды. Ендеше, неге түр
үр
кі
кі
сө
сө
зі
зіні
ні
ң
ң
этнонимі араб сөзі деп жүр
үрмі
мі
з
з.
Қытай жылнамалары түркі сөзін «бас
киім» деген сөзбенен
мағыналастырады. Сақтардың
ішіндегі Тигрохауд-сақтарын «шошақ
бө
бө
рі
рі
кт
кт
іл
іл
ер
ер
»
»
де
де
йм
й
із
із
ғой. Мұнымен
бі
бірг
р
е
е
та
тари
ри
хт
хт
ағ
ағы
ы «д
«дулылар»,
«дулығалылар» деген атаулар түркі
сөзінің этнонимін анықтауға
көмектеседі деп ойлаймын. Қытай
жазбаларында Алтай тауының өзі
дулығаға ұқсайтыны жазылған.
Түркілер өркен
н
ие
иеті
ті
н
н ғы
ғы
лы
лы
ми
ми
ла
ла
нд
нд
ыр
ыр
а-
а-
мыз десек, алд
дым
ымен
ен
сөз
өз
ді
ді
ң
ң шы
шығу
ғу
тарихын анықтап алайық. Екіншіден,
біз түркі қағандарын түгелге дерлік
тарих кітаптарына кіргізген жоқпыз.
Бумын қағаннан кейін билікке Мұқан
қаған, о
о
дан кейін Табар қаған келді.
Та
Таба
ба
р
р
қа
қа
ға
ға
н
н өл
өлге
ге
нд
нд
е ұлы Төременді
жас бо
б
лғандықтан, ел билігін Әміре
қаған ұстады. Мұнан кейін ел билеген
Шату (Шпана), Аба (Төременді)
қағандарды зерттеуіміз керек. Қазір
біз тек Енесей бойындағы Күлтегін
жазбаларындағы қағандарды ғана
білеміз. Үшіншід
ен
ен
, Тү
Тү
рк
р
і қа
қ
ғанд
д
ығ
ығ
ы
батыс, шығыс
б
бол
ол
ып
ып
е
е
кі
кі
ге
ге б
б
өл
өл
ін
інге
ге
н
н
жоқ. Бұл орыс ғалымдарының
топшылауы ғана. Қазақтың үш
жүзінде үш ханы болғаны секілді
түркілерді екі қаған басқарды деп
түсінуіміз керек.
Ай
Ай
та
та
к
к
ет
ет
ер
ер
лі
лі
гі
гі
,
,
ко
ко
нф
н
еренцияға шетел-
ді
ді
ң
ң
ға
ға
лы
лымд
мдар
ары
ы
да
да қ
қ
ат
ат
ы
ысты. Сонымен бірге,
Қазақ ұлттық университетінің философия
және саясаттану факультеті конференция
барысында дайындалған баяндамаларды
жинақтап, кітап етіп шығармақ.
мұндай мәселелер туындамай ды», – дейді
Үкіметбасы Серік
А
А
хм
хм
ет
ет
ов
ов
.
.
Со
Со
с
с
ын
ын
П
П
ре
ре
мь
мь
ер
ер
өз пайымын нақ
қты
ты
м
мәс
әсе
е ле
ле
ні
ні а
а
лғ
лға
а
та
та
рт
рт
а
а
са
са
л-
л-
мақтап көрді. Мысалы, шал ғай ауылдан
ха лық көшсе, ауру хана ларды толтыру бо-
йын
ша нормативтер сақ
талмаса, онда
халқы аз ауылдарда ауру ханалар, мектеп-
тер салудың қажеті бар ма? Жоқ, оларды
оңтайлы, болашағы бар өңір ге шоғырлан-
ды
д
рғ
рғ
ан
ан
ж
ж
өн
өн
б
б
е?
е
«
«
Ақ бұ лақ» бағдарламасы
бо
бойы
йынш
нша
а да
да п
п
ер
ерс
с пек тивасы бұлыңғыр елді
мекендерді сумен қамтамасыз етуге қара-
жат қаралып кеткен. Осындай мысалдарға
сүйене оты рып, Үкімет басшысы бюджет
әкімшілерінің жа уап кершілігін де ныса на-
дан тыс қалдыра алма
а
ды
д
. «Бюджет қа
қ
р жы-
сын тиімді пай
й
да
да л
л
ан
ану
у
ту
ту
ра
ра
лы
лы
ғ
ғ
ан
ан
а
а ем
ем
ес
ес
,
бюд жеттік бағда
да
р
р
ла
лам
ал
ал
ар
ар әкімш
мші
ілері
рі
ні
н
ң
ң
жауапкершілігін күшейту туралы да сөз қоз-
ғау керек», – деді Премьер.
НАН БАҒАСЫ БЕРІК БОЛАДЫ
Қа
Қа
рж
рж
ы министрінің мәліметіне сенсек,
қо
қома
мақт
қт
ы
ы қа
қа
рж
рж
ы
ы а
ауыл шаруашылығы сала-
сына бөлінеді. Мәселен, ауыл шаруашы-
лығы саласының шығыны 2013-2015
жыл дарға жалпы 653,9 млрд теңге мөл-
шерінде қаралса, келер жылдың үлесінде
264,2 млрд теңге тұр. Бір сөзбен айтқанда
Қа зақстанда ауы
л
л
ша
шару
руаш
аш
ыл
ыл
ығ
ы
ы
ы
та
та
уа
уа
рл
рл
а-
а
рын өндіруші
ле
ле
рд
рд
і
қо
қолд
лд
ау
ауды
дың
ң ба
ба
рл
рлық
ық
шаралары қабылданған. «Қазіргі таңда
Мемлекет басшысының тапсырмасына
сәйкес, Үкіметте де, өңірлерде де «Агро-
өнер кәсіп кешенді дамыту-2020» бағдар-
ламасына енгізілетін толықтырулар бел-
се
се
н
н
ді
ді
т
т
ал
ал
қы
қы
ла
ла
ну
н
да. Егіннің шықпай
қа
қалу
лу
ы
ы
на
на қ
қ
ат
атыс
ыс
ты
т
тәуекелдер де, ауыл
шаруа
шылығы тауарын өндірушілерді
сауық тыру, балама қаржыландыру мә-
селе лері де талқылануда. Тоқ етері ауыл
шаруа шылығындағы тауар өндірушілерді
қол дауға қажетт
т
і
і
ша
ша
ра
р
лардың бар
а
лығы
қам тылды. Бұд
д
ан
ан
б
бөл
өл
ек
ек
,
, Тұ
Тұра
ра
қт
қт
ан
ан
ды
дыру
ру
Мәсімов Үкім
м
ет
е
ін
ін
де
де
с
с
ұл
ұл
ба
ба
сы
сы
сызылған үшж
ж
ыл
ылды
ды
қ
қ
бю
бю
дж
дж
ет
ет
ті
ті
Ахметов Үкіметі кеше Мәжіліске
келіп мақұлдатты. Парламентке
түскеннен комитеттерде кеңі-
нен, сосын басым көпшіліктің
парт
р
ия
ия
сы саналатын «Нұр
От
От
ан
ан
»
» фр
фр
ак
акци
ци
яс
яс
ы
ында
жан-жақты талқыланған алдағы
жылдардың басты қаржы
құжатына мәжілісмендердің
қарсылығы болмады. Есесіне
толық құрамда ке
к
лг
г
Достарыңызбен бөлісу: |