Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет
жүктеу/скачать 8 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қуаныш ӘБІЛДӘҚЫЗЫ Өз басым бір әкімнің бір ғалымға ашқан жаңалығы үшін пәтер беріп, көлік
- Құқық қорғау қызметінде істеген тәжірибем бар. Бұл қызметтен кезінде өз еркіммен кеткен едім. Енді төтенше жағдайлар саласының кіші жетекшілік
- – Сонда сіздердің қандай жоба- ла рыңыз еленбей жатыр Тарқатып айтсаңыз...
- – Ал кенеттен сіздерге тиісті орын дар «міне, қаржы, еңбегіңді көр сет» десе, қайтер едіңіздер Он- дай да, расымен де, ос
- – Қалай ойлайсыз, мүмкін, бізге ғы лы ми жаңалықтарды тат ба с
Қаламқас АЛМАСБАЕВА, №154 Иштван Қоңыр Мандоки атындағы аралас мектептің директоры: – Ата-ана мен ұстаз бірігіп, бірге қимылдағанда ғана оқушының бойына білім мен тәрбие қатар сіңіріліп, үлгілі, тәрбиелі ұрпақтың өсуіне ықпал етеді. Осы орайда біз ата-аналарды мектеп өміріне жиі араластыруға тырысамыз. Жыл сайын дәстүрлі түрде мектебімізде өтетін «Толағай» спорттық сайысы осы- ның мысалы деуге болады. Қуаныш ӘБІЛДӘҚЫЗЫ Өз басым бір әкімнің бір ғалымға ашқан жаңалығы үшін пәтер беріп, көлік мінгізіпті дегенді естімедім №157 (1068) 11.09.2013 жыл, сә рсен бі www.alashainasy.kz e-mail: info@alashainasy.kz y y РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ Алматы қалалық Алатау ау данына қ ар асты №154 Иш тван Қ оңыр М андоки атындағы аралас мектепте «Толағай» отбасылық сайысы өтті. Аталмыш мектепте бесінші рет ұйымдастырылып отырған отбасылы қ сп ор тт ық сайыс биыл елі мі зде алғаш рет аталып өтіп отырған Отбасы күніне сәйкес келіп отыр. Мектеп басшысы Қаламқас Алмасбаева «қоғ ам да О тб ас ы күнінің маңызы зор. Ал Отбасы күніне арналып өтетін іс-шаралар Отбасы күнінің маңызын арттыра түседі» дейді. Көлігімнің әйнегінде жарықшақ пайда болды. Шағылып қалғалы тұр. Мен соған қарамастан, ара-тұра қала көшелеріне шығып серуендеп қайтамын. Егер мені жол полицейлері тоқтатса, қандай шара қолдануы мүмкін? Әлде сынық әйнек үшін жазаламай ма? Дә урен , А лм аты қала сы по лициясы комитеті маманда- ры ның мә ліметінше, ҚР Жол қоз ға лы сы қа уіп сіздігі ере же- сінің «Жа рам сыз ды қ
р мен кө- лік құралын па й да
ан уғ а тыйы м са лынатын жағ дайлардың ті- зімі» (7.4) тар ма ғы на сәйкес, ав токөліктің маң дай әйнегінің жүргізуші отыратын бө лі гінің та- за лағыштар қозға латын ау ма- ғында жарықшақ бол ғанда, кө- лік құ ралын пайдалануға ты йым са лы нады. Егер сызат те ре зе та- за ла ғы ш та
р қозғалатын ау мақ- тан төмен не ме се жоғары жақ та болса, көлікті пай далана беруге рұқ сат етіледі. Құқық қорғау қызметінде істеген тәжірибем бар. Бұл қызметтен кезінде өз еркіммен кеткен едім. Енді төтенше жағдайлар саласының кіші жетекшілік құрамының лауазымды жұ мыс орнына тұрғым келеді. Бұл қызметте адамның жасына шектеу қо йыла м а? Жомарт АСАНБАЕВ, Ақтөбе қаласы Төтенше жағдайлар саласына қызмет- ші лер ді қабылдау ҚР «Құқық қорғау қыз- меті ту ралы» заңына сәйкес іске асы ры- лады .
ның 10-бабы бойынша қа т ар дағы
және к
іш і же текшілік құ- рамның лауазымдарына 25 жас қа дейінгі аза маттар қабылданады. Дегенмен тиіс ті мамандық бойынша айтарлықтай тә жі- рибесі және жоғары кәсіби дайындығы бар кей бір азаматтар 35 жастан асқан соң да қа был дануы мүмкін. Сол сияқты мұн- дай аза ма т тар орта және жоғары жетек- ші лік қ ұр ам ны ң ла уазы мдар
ына да қа- был данады. Осы себепті сізге тиісті ме ке меге барып, еңбек өтіліңіз ту ра лы құ жаттарды ұсынғаныңыз жөн. ДАТ!
Мұ рат Ғ Ы ЛМ А НОВ, биолог ия ғыл ы мы ны ң д о кторы, профес с ор, Ұ Ғ А а а к а а д д е е м игі: – Мұрат Құрм аш ұл ы, сіз біраздан бері «біздің қазаққа мемлекеттік өнер тапқыштар қоғамын құру ке рек» деген ой тастап жүрсіз. Мұндай ойды қазақ қоғамындағы өнертап қыш тардың аласы мен құласын ажы ратып алу үш ін айттыңыз ба, әл де базбіреулер айтып жүрген тә різді «қа зақтың өнертапқыштық қа сиеті ту масынан басым болған дықтан» осылай дейсіз бе?! – Рас, қазірде қайсыбір зерттеуші ма - мандар т
арап ын ан «бі зд ің қ азақ ба ла сы тумысынан өнертапқыштыққа бе йім
» деген пікірлер айтылып қалып жүр. Бі рақ мен мем лекеттік өнертапқыштар қо ғамын құрудың ке ректігін мына бір жайт
тарға қарата айтқан едім. Біздің қо ғам, өзіңіз ай тқ
м ен
құ ласы
н ажырата алмай кет ті. Осыдан б ар ып шынайы ізденім паз өнер тапқыштардың салмағын ар зан да тып алдық. Қазірде нағыз өнер тап қыш тар ды мем лекеттік қолдауда біз кемшін тү сіріп отыр мыз. Біздің елде ғылыми жа ңа лы
қ та рд ы, өнертапқыштарды қол дау ға ты ры са
ты н венчурлық меке ме ле
нопарктер, ин новациялық қорлар, агент- тіктер мен комитеттер, бизнес-ин ку баторлар жетіп-артылады. Бірақ осы
ата л ған мекемелердің бірде-бірі ғы лым ға қаржы тауып беруге, ғылыми жа ңа лықта рд ы өн ді рі ске енгізуге сон ша лық ты ықы лас
танытқан емес. Ал біздің ға лымдарымыз, өнертапқыштарымыз із денуден, ашқан жаңалығының жо ба сын
жарқыратып көрсете білуден кен де емес. Арамызда білікті, ізденімпаз, өз ісі не шын жанашы
рл ық пе н қарайт
ын , те к қа на ғы лы- ми ізденістен рақат алып, өмі рінің мәні ғы- лым деп түсінетін аза мат тар баршылық. Олар дың қай сы бі рі нің ашқан жаңа лық- тарына азуын айға бі леген батыстың өзі тамсанып қарайтын кез дер де болған. Амал не, сол ғылымға адал ғалымда ры мызд
ың
еңбегі еленбей жүр. – Сонда сіздердің қандай жоба- ла рыңыз еленбей жатыр? Тарқатып айтсаңыз... – Мәселен, мен М.Ә.Айтқожин атын- да ғы Мо ле ку ла лы қ би олог
ия ж ән е био хи- мия институтында бас ғылыми қыз мет кер- мін. Біз аталған институтта қы з мет істейтін ға лымдар нано тех но ло гия ны қолданудың арқасында татымды-та тымды дүниелерге қол жеткізе алып отыр мыз. Ендігі кезекте со л
ж арық
қа жар қыратып шы ғарайық десек, отандық құ зырлы орын дардың дені құлық таныта қой май ды. Мысалы, біз адамның мінез- құл қының бұзылуына не әсер ететінін анық тадық. Зерттеулер бойынша, егер адам а ғз
ын да г лю то ма т көбейі п кетсе, онда ағ зада т ік ел ей мидың дамуына әсер ететін күшті нейротоксин пайда болады. Ней ротоксин – жүйке жүйесін за қым дай- тын зат. Осыдан барып адамның жүй ке сін- де үлкен өзгерістер пайда бо лып, әсіресе жас балалардың арасында ау тизм, ши зо- фре ния, оллегафрения тә різді ауы р дерт
- те р де ндейді. Ескерте ке тетін ж
ай т, б ұл
глю томат, әсіресе жас ми ды тез улайды. Жал пы, глютомат де геніңіз – тез дайын бо- латын тағам дар да, біз пайдаланып жүр ген «Доширак», «Ролл тон», «Магни» тәрізді кес пеле
рд е көп кездес ед і. Сосын те ле- дидард ан
үн са й
ын ж арнама ла п жа
татын қатырылған сор паларды (бульон), дәм де- уіштерді та маққа қосу да зиянды. Бала ла- рымыз үнемі тұтынатын чипсы, кириешки де адам миына өте зиянды. Чипсы мен ки риеш киді бір тұтынған бала есір тк іг
тә- уел ді адам тәрізд і оны
қа йтар
а же гі сі к е ліп,
аң сары ауып тұрады. Қазір осын дай өнім- дерді тұтынғаннан кейін ұрпағы ұсақ- талып, халық денсаулығы күрт тө мен деп кеткенін аңғарған біраз елдер бұл өнімдерді тұ ты нуға арнайы заңмен ты йым салды. Мы са лы, Дания елі құра мын да гл ют ом аты
ба р өнімдерді нарыққа сатылымға шығаруға мүлдем шек теу қойды. Өзге елдер осы лай ша за ңын мықтап жатқанда біздің Мәжіліс бұ ған әлі самарқау қарап, назар аудар май отыр. Байыптағанға, бұл – үлкен мә селе. Жер- гілікті санитарлық қадағ ал ау о рын дары , тиісті құзырлы мекемелер б ұл ж
ай т қа мән беруі керек. Абзалында, өнім дердің сыр- тына глютомат болса, оны арнайы нұс қау- лықпен көрсету қа жет. Қазір біздің қоғам күн сайын жаңа лық тардан кісі өлімі жа йында
ақпа рат ай тылса, селт етпейтін бо лд
А на сы н ба ласы балталап тастау, тоғыз жасар қыз балалардың қуыршаққа та ласып өзімен ойнап жүрген құрбысын тұн шықтырып өл тіруі, әкесін ұлы атып тас- тау тәрізді сұм дық оқиғаларды біз де күнде ес тиміз. Бұрын мұ ндай жағда й қазақ
қо ғамында бол ып па ед і? ! Жоқ, к
ез ін де мұн дай сұм дық тарды естімедік, көрмедік, біл медік. Ол тұс тары қазақтың алдындағы асы таза еді. Қазір қазақтың үштен бірі «бір жер ден алып қалсам, бір жерден жым қы- рып қал сам, қымқырып қалсам» де ген тү- сі ні
к үн к ешіп жүр. Қытайдың ұлы ой- шылы Лао-Цзы таза тағамдармен ау қат тануға қатысты «Адам не жесе, соған ұқ сайды» деген екен. Мен бұл пі кір мен то- лық келісемін. Адамның мінез-құл қы ның бұ зылуына тікелей тамақ та нып жүр ген ас- ау қаты әсер етеді. Бұған қоса, тағы бір айтарым, осыдан екі жыл бұрын мен Фран ция да «Ин фек ция лық тыныс жол- дары ау ру ларының ал ды н ал атын н а но т ех - ноло
гия лық әдіс» де ген атпен арна йы
баян дама жасадым. Әлем нің 500-ден аса ғалымы жиналған бас қосуда біздің осы бір ашқан жа ңа лы ғы мызға фран цуз дар, қытайлар «мына жаңалықтарыңыз ха- лықты сақтауға ар нал ған ірі жоба екен» де п ба ға берді. Бұл на номайлар жүрек де рт
е, б
ро нхы-өк
пе, яғни тыныс алу жолдары ауруларына дауа береді. Мы- салы, қатты сыр қат тан ған адам ды біз дің медицина қалай ем дейді? Алыс қа бар- май-ақ өзімді мысал ете йін, осыдан екі жыл бұрын отандық дә рігерлер м ен ің де
басымды біра з қа т ыр
ды . Олар
ды ң ай - туынша, «мен омырт қадан құрт ауруы дер- тіне шалдық қан мын. Дерттен емделу үшін тоғыз ай ау руханада жатып, күніне 20-ға тар та та блетканы ішуім керек. Төрт ан ти- био тикті үзбей тоғыз ай қабылдауым ке- ре к». Қолхат жазып, ауру ха наға ж
а тудан
бір ден бас тартып, үйге келдім. Ойым – өз әдіс-тәсіліммен емделу. Сөй тіп, өзіміз ой- лап тапқан жоғарыда атал ған нано май ды омыртқамның тұсына те рінің сыртынан бір жарым ай жақтым, көріп отырсыз, Аллаға шүкір, алдыңызда отырмын. Барып тек се- рілдім ,
те н ад а бо лд ым . Бұл жетістікке дә рігерлердің өзі таңырқады. Ал ау руха- наға жат қа ным да дәрі-дәрмектің зардабы бауыр мен бүйрекке кері әсер ететін еді. Улы ан тибиотиктер ағзама зия нын тигізетін еді. Осы жаңалығымызды ха лық тың игі лігі үш ін пайдалансақ деп ойл ай мы н. Бұл
наномайлардың бір қасиет і ауырған жерге терінің сыртынан жағу арқылы ем қол да- насыз. Қолқаңыз ауырса, қол қа ның тұсына кү ніне үш-төрт мәрте жа ғасыз, өкпеңіз ауыр са, өкпенің тұсына жа ғып қолданасыз, наномайдың іші н де гі н ан оэле менттер ауру кл ет
зі тау
ып а
лы п емдейді. Бір жақсысы, улы ан тибиотиктермен ағзаны уламайсыз. Ине мен немесе таблеткамен ем делу ба ры сында сол антибиотиктер ауыр ған жер ді 1 пайызға емдейді де, 99 пайыз бас қа ағза мүшелері н ул
айды . Жа- ңа ғы на номайларды тек ауы рғ
ер дің
сыр тына ғана жағып емделу ар қылы басқа ағ заларды уламай тек қана ауыр ған жерді толық емдеп алуға мүм кіндік бар. Бұдан соң қазір бізде жыныстық жұқ палы ау ру- ла р көбейіп кетті. Мұндай жұқ палы ауру- ла р ды ң жа с қы
зд ар м ен ж
ігіттердің бо- йынан та былып жатқаны – тіпті қынжылатын жайт. Ауылдық жер лердің өзінде атауы жаман жыныстық ау рулар өршіп тұр. Біз осы атауы жаман жы ныс тық ауруларды емдейтін на но суп позиторлар ойлап таптық. Бұл суп по зиторларды бір- бір жарым ай қол дану ар қылы бірқатар жыныстық дерт терден жазылуға болады. Қазірде Алматы қа ла
л ық 12-інші аурухананың урология б
ө лі м і ем дік мақсатта қолданып жүр. Нә ти же сі жа ман емес. Ем алушылар да, ем деуші дә рігерлер де оң пікір білдіруде. Мі не, сон шалықты ізденіспен, қажырлы ең бекпен келген дүниені өз елімізде ке ңінен қолда нысқа енгізі п,
ң кә д
е сіне жаратқың келе ді
Бі ра қ оғ ан қ ар ж ы жа ғы қолбайлау болады.
– Ал кенеттен сіздерге тиісті орын дар «міне, қаржы, еңбегіңді көр сет» десе, қайтер едіңіздер? Он- дай да, расымен де, ос ы ойлап тап- қан жа ңалықтары ңы з ха лы қ денсау лығына оң әсерін беретініне 100 па йыз кепілдік бере аласыз ба? – Жалпы, біз қолданысқа кеңінен ен гіз- гіміз келетін нанотехнологияны қазір да- мы ға н елдердің д ен і шарықтау шегіне дейін жеткізіп, әрі қарай дамыған үстіне да мыта түсуде. Өркениетті елдер на но тех нологиялық жүйеме н
ж ас ау, оны қо л данысқ
а енгізу дегенді жете түсінеді. Оған асқан қызығушы- лық пен қарайды. Ал біздің қоғам үшін бұл әлі де жат нәрсе бо лып тұр. Нанотехнология – иннова ция ны алға сүйрейтін дүние. Адам ағ за сындағы басты орган жүрек болса, эко- но м ик
ы да мытудың, инновацияны ң кү-
ретамырына қан жүгіртудің бірден-бір төте жолы – нанотехнологияға жүгіну. Оған мен 100 пайыз кепілдік бере ала мын. Бұл жерде күмәнданудың реті жоқ. Денсаулық сала- сын да ғана емес, на но тех нология бүкіл өнер кәсіпт і би
ө те ріп о ты р. М
ысал ы,
өзіміз күнде лі кт і тұ тынатын ұялы телефон, көлемді те ле
дидар, ғарыш кеңістігінде болып жатқан жа ңалықтардың барлығы – осы на но тех нологияның көмегімен жүзеге асуда. 30 жыл бұрын көршілес Қытай Халық Ре с
уб ли касы инновациялық техно ло гия н ы же тіл діруде біраз елдерден артта еді. А л қа-
зір сол Қытай елі азуы айды бі леген Аме ри- каның өзін ба сып озып, бет қа рат пай келеді. Мұның себебі – Қы тай да ғы лым ды қолдау жағы басым. Ғы лымға кел генде олар сараңданбайд ы. Егер біз Еу р оп аның ал дын- да ұлт ар
б о лып
қа л ма
уд ы ой ла са қ, ғы- лым ға кө ңіл бөлінгеніміз жөн. Біз де әрбір ашыл ған жа ңа лықты мем ле кет тік тұрғыда елек тен өт кі зіп оты ра тын бір жекелеген ұйым бо луы керек.
– Әрине, менеджерлер тобы ғылым де генні ң не е ке ні н түсі не ті н, п ай ым ы бар бі лікті азаматтардан құралса, мен бұл ұсы- нысты орынды ұсыныс дер едім. Бі рақ дәл қазіргі бағытымызбен ғылымға жа ны
ашитын менеджерлер тобы құ ры ла ды деп үміттенудің өзі қиын. Рас, біз түрлі ба ғдар
ла ма лар жобасын ойлап та у ып , жастарымызға шетелден білім алып, бі- лікті ліктерін толықтыруға мүм кін дік жасап- ақ жатырмыз. Бірақ сол бағ дарламамен ше телден оқып келген жас мамандар ше- неунік болудан әрі аса ал май жүрген жоқ па? Олар
ғ ыл ым ға м үл де мойы н бұ рғысы келмейді. Ой лай тындары – жұмсақ орын- дық, қомақты жа лақы. Біз әрдайым ізба- сар ларымыздан үміт күтеміз. Олар біз шық қан биіктен де жо ғары шыңды бағын- дыр са деп ой лай мыз. Жаңа ақыл мен жаңа тұ лғ
ж а ңа шыл дық әр заманға ке ре к. Сондықтан ғы лымды дамыту үшін қар жы- лай қол дау керек, бұдан соң бізге қазақ ғы лы мын дағы жастарды қанаттануына мүм кін дік жасалғаны жөн. Бір ғана мысал ай тайын, Жапонияда ғалымдарды құр мет- теудің шарықтау шегіне жеткені сон ша лық – оларда
ә р ай сай ын ә рб ір кө ше д е,
ауданда, әр об лыста өнер тапқыштардың сайысы болып тұ ра ды. Сосын сол сайыстан жеңіп шық қан дар ды тікелей император- дың өзі қа был да уына шақырады, сұх бат- тасады, ке ңеседі. Өкінішке қарай, біздің әкім қ
ра лар, өнертапқыштарды емес , ше
те л де н әр ті с шақырып, той тойлауғ а, қ о- мақ ты қаржыны соларға жұмсауға бе йім. Өз басым бір әкімнің бір ғалымды ша- қырып алып соған ашқан жаңалығы үшін пә тер беріп, көлік мінгізіп, «ғы лым мен айналыс, ә
ле у меттік жән е басқа жоқ- жітігіңді т ү гендеп, жағдайыңды жа сап береміз» де генін естімедім. Өз ге лер дің де ес тігенінен кү мәні м ба р. А б за л ында
, ке - лешекте өркен дейміз, елде өн діріс ошақ- тарын жандан ды рамыз де сек, ғалымдарға атқарушы билік тара пы нан көңіл бөлінуі қажет. Ғы лымға қа тысты моралды-мате- риал ды қол дау, ықылас-пейіл айрықша бо лу ы ке рек. жүктеу/скачать 8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|