TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
104
«Геометрия» мазмұнды бөлімі
Үш деңгейлі және екі деңгейлі фигуралар арасындағы байланыстарды анықтау - Геометрия
тақырыптарының бірі болып келеді.Берілген тапсырмада оқушылардың геометриялық денелердің
жазбаларыменжұмыс істей алу қабілеттері тексеріледі.Тақырыпқа сәйкес келетін материал қазақ
мектептерінің 10-сынып геометрия курсында қарастырылады. 8-сынып оқушыларының 60%
суретте көрсетілген жазбаны ойша бүктеп,диагоналдары дәл ортасында қиылысатын дұрыс
шаршыны елестете алған,бұл едәуір жақсы нәтиже болып келеді.(кесте 2.2.30).
Кесте 2.2.30. .Тапсырманы орындаудың нәтижелері/ орта деңгей/ 8-сынып
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайызы
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптарды
ң пайызы
1
Жапония
89
12
Гонконг
77
2
Финляндия
89
13
Ресей Федерациясы
75
3
Австралия
87
15
Қытай Тайбэ
74
4
Корея
Республикасы
85
16
Чили
70
Жоғарыда көрсетілген сурет картоннан кесілген.Үшбұрышты шеттері екі көршілес
шеттермен жанасатындай етіліп үзік сызық бойымен бүктелген.Егер фигураны жоғарыдан
қарайтын болсақ,оның қалай көрінетінін көрсету үшін жеткіліксіз бөліктерін төменде салып
көрсетіңіз.
«Геометрия» мазм
ұнды бөлімі
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
105
TIMSS
PIRLS
International Study Center
5
Жаңа Зеландия
84
17
Италия
70
6
Сингапур
83
19
Швеция
65
7
Ұлыбритания
82
20
Қазақстан
60
8
АҚШ
81
21
Украина
59
9
Словения
81
Орта халықаралық
көрсеткіш
58
10
Литва
78
22
Түркия
57
11
Венгрия
77
23
Малайзия
53
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
16-
үлгі.Алгебра мазмұнды бөлімінің жауап нұсқалары бар тапсырмасы.Оқушыларға
қарапайым алгебралық көріністіңмәнін анықтау қажет.Қазақстандық оқу бағдарламасына сәйкес
келеді.Берілген типтегі Үлгілер негізгі мектеп оқулықтарында жиі кездеседі.Қазақстандық
оқушылар дұрыс жауаптардың орындалуының 73%нәтижесін көрсетті(кесте 2.2.31).
Кесте 2.2.31. Тапсырманы орындаудың нәтижелері/ орта деңгей/ 8-сынып
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайызы
«Алгебра» мазмұнды
бөлімі
1
Гонконг
94
Xy
+1 түсінігі нені білдіреді?
A. 1 мен y қосып, х-ке көбейту
B. х пен у-ті 1-ге көбейту
C. х пен у-ті қосып,1-ді қосу
D. х-ті –ке көбейту және 1-ді қосу
2
Корея Республикасы
91
3
Сингапур
91
4
Қытай Тайбейі
90
5
Ресей Федерациясы
89
6
Жапония
87
7
Украина
81
8
АҚШ
80
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
106
9
Армения
79
10
Словения
76
11
Литва
75
12
Израиль
74
13
Қазақстан
73
14
Венгрия
73
15
Финляндия
72
16
Ұлыбритания
72
18
Автралия
71
Орта халықаралық
көрсеткіш
65
21
Италия
65
22
Румыния
65
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
17-
үлгі
.
Оқушылардың еркін құрастырылған жауабына бағытталған Пайдалану Оқу-
танымдық іс-әрекет түрінің күрделігі төмен деңгейдің тапсырмасы. 4-сынып оқушыларына
базалық математикалық білімдерді көрсету, қарапайым баған түрінде берілген диаграммалар мен
кестелерде берілген ақпаратты оқу қажет.
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
107
TIMSS
PIRLS
International Study Center
Халақаралық сәйкестендіруде жеңіл тест тапсырмасын 4-сынып оқушыларының 73%
орындай алды,Қазақстан оқушыларының да нәтижесі осыған сәйкес келеді (кесте 2.2.32).
2.2.32-
кесте Тапсырма орындалуының нәтижелері/ төменгі деңгей/ 4-сынып
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайызы
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайызы
1
Корея Республикасы
97
12
Қытай Тайбэ
87
2
Сингапур
95
20
Ресей Федерациясы
81
3
Гонконг
95
22
Австрия
80
Дима өз достарынан олардың сүйікті түстері қандай екенін сұрады. Алынған мәліметтерді
ол кесте түрінде көрсетті.
Сүйікті түс
Достардың саны
Қызыл
Жасыл
Көк
Сары
4
2
6
7
Одан соң Дима алынған мәліметтерді бағаналы диаграммада көрсетті.Бұл диаграмманын
қатар бойынша орналасуын аяқта.
Сүйікті түс
«Мәліметтерді көрсету» мазмұнды бөлімі
Қызыл жасыл көк сары
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
108
4
Жапония
93
25
АҚШ
78
5
Солтүстік Ирландия
92
29
Италия
77
6
Нидерланды
91
Орта халықаралық
көрсеткіш
73
7
Ұлыбритания
89
33
Түркия
73
8
Финляндия
88
24
Қазақстан
73
10
Литва
87
35
Польша
73
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
18-
үлгі.
Сандар мазмұнды бөлімінің күрделігі төмен деңгейдің тапсырмасын орындау үшін
натурал үш мәнді санды қосу,жұп разрядты қосуанықтамаларын көрсету керек.
Сандар бөлімі шегінде оқылатын берілген тапсырма негізгі мектептің 4-сынып оқушылары
үшін
сәйкес
болып
келеді.Тапсырма
3-сыныптың
оқу
бағдарламасына
сәйкестендірілген.(авторлары А.Б.Акпаева, Л.А.Лебедева, В.В.Буровова, «Алматыктап баспасы»).
Тапсырманы орындау бойынша талдауы ондықтар арасынан бір үш мәнді сандарды қосу
кезінде жазбаша алгоритмніңорындалуының арифметикалық қымылдарын орындауда
қазақстандық 4-сынып оқушылары жоғарғы дәрежеде меңгергендерін айтады.
Максималды жоғарғы нәтижені Сингапур және Корея Республикасының оқушылары
көрсеткен, Қазақстандық оқушылардың көрсеткіштері орта халықаралық көрсеткіштен
жоғары(2.2.33-кесте).
2.2.33-
кесте. Тапсырманың орындалунәтижелері/ төменгі деңгей/ 4-сынып
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайызы
«Сандар» мазмұнды бөлімі
1
Сингапур
93
Кемеде 218 жолаушылар мен топ мүшелері
бар.
Кемеде барлығы қанша адам?
Жауап: 409
2
Корея Республикасы
93
3
Жапония
91
4
Қытай Тайбэ
89
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
109
TIMSS
PIRLS
International Study Center
5
Португалия
89
8
Гонконг
86
9
Ресей Федерациясы
86
11
Венгрия
84
12
Словакия Республикасы
83
15
Литва
82
17
Словения
81
20
Нидерланды
81
22
Қазақстан
80
23
Солтүстік Ирландия
80
26
Германия
79
27
Ұлыбритания
78
29
Чили
77
32
Швеция
75
Орта халықаралық көрсеткіш
73
39
Финляндия
68
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
19-
үлгі.
Білу саласындағы ашық типті тапсырма.Оқушыларға екі ондық бөлшектерді
қосуқажет.Берілген типтің тапсырмасын орындау бойынша Қазақстанның 8-сынып оқушылары
жетекші елдердің төрттігіне кірді.Дұрыс жауаптардың жоғарғы пайыздық көрсеткіші
5-
сыныпта оқылатын «Ондық бөлшектерді қосу» тақырыбын оқушылар жақсы меңгергендерін
дәлелдейді.(авторлары Т.А.Алдамұратова, Е. С. Байшоланов, «Атамұра», 2005жыл) (кесте 2.2.34).
2.2.34 -
кесте Тапсырма орындалуының нәтижелері/ төменгі деңгей/ 8-сынып
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
110
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайызы
«Сандар» мазмұнды бөлімі
1
Сингапур
94
42,65 + 5,748 =
Жауап: 48,398
2
Малайзия
91
3
Гонконг
91
4
Қазақстан
90
5
Литва
90
6
Ресей Федерациясы
90
7
Қытай Тайбэ
89
8
АҚШ
89
10
Италия
88
11
Корея Республикасы
87
16
Австралия
82
17
Норвегия
81
19
Жапония
81
20
Украина
80
23
Ұлыбритания
79
24
Финляндия
79
Орта халықаралық
көрсеткіш
72
25
Марокко
72
26
Катар
72
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
111
TIMSS
PIRLS
International Study Center
27
Жаңа Зеландия
70
Дерекнама: Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі
20-
үлгі.
Білу оқу-танымдық қызметтің түрінің Алгебра мазмұнды бөлімінің күрделігі төмен
деңгейдің тапсырмасы оқушылардың өзгермелі мәндерді алгебралық көрсеткішке қоюды және
нәтижені есептеуді қарастырады.
Халықаралық деңгейде оқушылардың 71% тапсырманы орындай алды.Қазақстандық 8-
сынып оқушыларының тапсырманы орындау нәтижесі едәуір жоғары. Бұл - Қазақстанның оқу
бағдарламасында осындай типтегі тапсырмалардың жиі кездесуімен түсіндіріледі (2.2.35 кесте).
2.2.35-
кесте Тапсырма орындалуының нәтижелері/ төменгі деңгей/ 8-сынып
Орын
Ел
Дұрыс
жауаптардың
пайызы
«Алгебра» мазмұнды бөлімі
1
Корея Республикасы
92
y=
a=8, b=6, c=2
Мәні нешеге тең?
A.
7
B.
10
C.
11
D.
14
2
Қытайй Тайбэ
91
3
Сингапур
91
4
Ресей Федерациясы
91
5
АҚШ
89
6
Жапония
86
7
Қазақстан
86
8
Гонконг
83
9
Литва
83
10
Украина
81
11
Венгрия
81
12
Армения
81
13
Италия
80
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
112
15
Финляндия
78
17
Швеция
75
18
Ұлыбритания
73
21
Австралия
71
Орта халықаралық
көрсеткіш
71
22
Норвегия
70
23
Грузия
68
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
Оқу-танымдық іс-әрекет түрлері бойынша Қазақстан оқушыларының білімін бағалау мен
оны ұғу үшін тапсырма орындалуының жоғарғы және төменгі нәтижелерінің үлгілері келтірілген.
1-
үлгі.Білу саласындағы тапсырманы орындаудың ең жоғарғы нәтижесін (93,8%) жеткіліксіз
бөлігі бар қарапайым сандық түсініктер жайлы білімдерін тексеруге арналған тапсырмалардың
шешімін табуды 4-сынып оқушылары көрсеткен(сурет. 2.2.8).
2.2.8 -
сурет. Тапсырма үлгі/ «Білу» саласы/ орындалудың жоғарғы пайызы /4-сынып
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
Корея Республикасы (98,6%), Қытай Тайбэ (98%), Гонконг (97,4%), Хорватия (97,2%),
Сингапур (95,7%), Ресей Федерацясы (94,6%), Австрия (94,4%) және Бельгия (94,2%) оқушылары
өте жақсы нәтиже көрсетті. Орта халықаралық мәні 82,2%-ға сәйкес келеді.
Қазақстанның бастауыш мектеп оқу-бағдарламасымен қарастырылған стандартты
тапсырмасының «Көбейту кестесі және азайту» мен «Белгісіз көбейткішті анықтау» тақырыбын
4
⋅
= 28
Теңестіру дұрыс болу үшін тордың ішіне қандай сан жазу керек?
Жауап: _
7
______
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
113
TIMSS
PIRLS
International Study Center
оқыту үшін 56 сағат бөлінген (авторлары А.Б.Акпаева, Л.А.Лебедева, В.В.Буровова, «Алматыютап
баспасы», 2011жыл).
Максималды нәтижеге жақын көрсеткіштерді келтіре отырып, қазақстандық 4-сынып
оқушыларының көбейту қабілеттерін, көбейтіндінің жеткіліксіз бөліктерін «автоматты түрде»
көрсетуді,көбейтуге өзара байланысқан мәндерді құрау және азайту қабілеттерін меңгерудің
едәуір жоғарғы көрсеткіштері бар екенін атап көрсетуге болады. Берілген сандық мәндерді шешу
қарапайым,одан соң қиындатылған құрылымның теңестіруін шешудің өтпелі кезеңі болып келеді.
2-
үлгі. Сандар мазмұнды бөлімінің тапсырмасы қарапайым бір мәнді бөлшектерді қосу
қабілеттерін және оларды шығара алуды тексереді.Қазақстанның 4-сынып оқушылары ең төменгі
нәтиже - 15,5% көрсетті(сурет 2.2.9).
Сурет 2.2.9. Тапсырма үлгісі/ «Білім» аумағы/ орындалудың төменгі пайызы /4-сынып
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
Берілген тапсырма қиын дәрежелі тапсырмаға жатады.Тапсырма орындалуының орта
халықаралық көрсеткіші - 22,8%-ды көрсетті. Қазақстандық оқушылардың төменгі көрсеткіші
берілген аумақтағы қайтақұрылу мен бір мәнді бөлшектерін қосуда жеткілікті білімнің,біліктілік
пен бастауыш мектептің оқушыларының машықтарыныңжеткіліксіздігінің дәлелі.
«Ұқсас бір мәнді бөлшектерді шығару және қосу» (авторлары А.Б.Акпаева, Л.А.Лебедева,
В.В.Буровова, «Алматыкітап баспасы» 2011 жал) тақырыбына арналған 4-сынып оқу
бағдарламасына сәйкес келетін тапсырмасын оқытуға 2 сағат бөлінеді.Тапсырма трендтік
дәрежелі тапсырмалар қатарына жатады,ол TIMSS-2007 қолданылған,сонымен қатар орындалу
нәтижесі едәуір жоғары болды (38,2%).
3-
үлгі.4-сынып оқушыларының Талдау бөлімі тапсырмасын орындаудағы ең жоғарғы
пайыздық көрсеткіші - 75,6%.Берілген тапсырма кестелер мен диаграммаларда көрсетілген
мағлұматты түсіндіру мен салыстыруды, сауатты оқи алу қабілеттерін көрсетуге
бағытталған(сурет 2.2.10).
Толя бәліштің– ½ бөлігін, ал Жанат осы бәліштің - ¼ бөлігін жеді
Олар бәліштің қай бөлігін бірге жеді.
Жауап: ¾
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
114
Сурет 2.2.10. Тапсырма үлгісі/ «Талдау» аумағы/ орындалудың жоғарғы пайызы/ 4-сынып
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
Тапсырма Қазақстанның негізгі мектептерінде оқылмайтын мәліметтер бойынша құрылған
және де 5-6 сынып оқулықтарында көрсетілген(авторлары Т.А.Алдамуратова, Е.С.Байшоланов,
Мұғалім Дастанға кесте берді де,осы кестеде берілген дұрыс мәліметтерді диаграммада
көрсетуді сұрады. Оған төменде көрсетілген диаграммалардың қайсысын таңдау қажет?
Есім
Жинақтар
Сара
22 зед
Пётр
15 зед
Зарина
17
зед
Құралай
10зед
А. В.
С. D.
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
115
TIMSS
PIRLS
International Study Center
«Алмагтыютап баспасы», 2011 жыл). Оқушылар үшін бұл - қиындық деңгейі бойынша жоғары
тапсырма.Тестілеуге қатысқан оқушылардың жартысы дұрыс жауап көрсетті,бұл алдыңғы қатарлы
білім мен ойлау активтілігінің дәлелі.
Халықаралық салыстыруда оқушылардың орындау нәтижесі 72% екенін көрсетті.Бұл
тапсырма да трендтік болып келеді - TIMSS-2007-де орындалу пайызы 83,9% болды.
4-
үлгі.Қазақстанның 4-сынып оқушылары Ойлау мазмұнды бөлімінің Геометриялық фигуралар
мен өлшем Оқу-танымдық іс-әрекетінің (9,5%) тапсырмаларын аса сәтті орындаған жоқ.
Ашық типтегі тапсырма берілген тапсырма жағдайына қарай геометриялық фигуралардың
белгілерін білуге бағытталған. Фигураларды таңдау талдаудың логикалық жүрісін талап етті
(сурет 2.2.11).
Сурет 2.2.11. . Тапсырма үлгісі/ «Талдау» аумағы/ орындалудың төменгі пайызы /4-сынып
Берілген тапсырма тек қазақстандық оқушыларға ғана қиынға түскен жоқ.Орындалудың
орта халықаралық пайызы 14,1% құрады.
«Көпбұрыштар» (авторлары А.Б.Акпаева, Л.А.Лебедева, В.В.Буровова, баспа «Алматыкітап
баспасы», 2011жыл) тақырыбы математикалық дайындықтың тест тапсырмалары сыныптың оқу
бағдарламасына сәйкес келеді.Төменгі нәтиже 3-ші және 4-ші сыныптардағы өзекті білімнің
жетіспеушілігінің себебі болуы мүмкін.
Соня жоғарыда көрсетілген фигураларды сұрыптау үшін кестені қолданды. Әр фигураны
білдіретін әріптерді кестенің сәйкес келетін торына жаз.
А фигурасы кестеде белгіленіп қойылған.
4 қыры бар
4 қыры ЖОҚ
Барлық қырларының
ұзындығы бірдей
А
F
D
Барлық қырларының
ұзындығы бірдей ЕМЕС
C E
B
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
116
5-
тапсырма. Пайдалану Оқу-танымдық іс-әрекеттің жалпы тапсырмаларының ішінен белгісіз
есептелгішті табу ережесіне сәйкес қажетті есептеуді орындауды шешу кезінде қазақстандық
оқушылар ең жоғарғы пайыз көрсетті.Тапсырманың сәтті орындалуының көрсеткіші 82,4%-ды
құрады.
2-
сыныптың оқу материалынан (авторлары А.Б.Акпаева, Л.А.Лебедева, В.В.Буровова,
«Алматыкітап баспасы», 2011 жыл) тұратын стандартты тапсырманы оқытуға 3 сағат бөлінеді
(2.2.12-
сурет).
Сурет 2.2.12. Тапсырма үлгісі/ «Пайдалану» саласы/ орындалудың жоғарғы пайызы /4-
сынып
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі
6-
үлгі. 4-сынып оқушылары Сандар мазмұнды бөлімінің Пайдалану саласындағы «қанша есе көп
/аз» арақатынасын көрсетуге негізделген тапсырманы орындауда төмен пайыз көрсетті(сурет
2.2.13).
Женяда12 алма болды. Ол бірнеше алманы жегеннен соң ода 9 алма
қалды.Тапсырма шартына қай мән сәйкес келеді?
A.
12+9=
B.
9=12+
C.
12- =9
D.
9- =12
TIMSS-
2011 Ұлттық есебі
117
TIMSS
PIRLS
International Study Center
2.2.13-
сурет. Тапсырма үлгісі/ «Пайдалану» аумағы/ орындалудың төменгі пайызы /4-сынып
Достарыңызбен бөлісу: |