Республикасы білім және ғылым министрлігі ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығЫ

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі  
 
 
 
 
118 
 
 
 
жазылуы»  (авторлары  Т.А.Алдамуратова,  Е.С.Байшоланов,  «Атамура»,  2005жыл)  тапсырмасын 
оқытуға негізгі мектептің оқу жоспарында 2 сағат бөлінген (сурет 2.2.14). 
Сурет 2.2.14. Тапсырма  үлгі/«Білім» аумағы/ орындалудың жоғарғы пайызы/ 8-сынып
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі  
8-
үлгі.  Білім  оқу-танымдық  іс-әрекеттің  тапсырмаларын  орындауда  Қазақстан  оқушылары 
төмен  нәтиже  көрсетті  (18,9%).  Берілген  тапсырманы  орындау  үшін  бес  мейрамханалардағы 
қызметшілер құрамының санының медианасын табу керек болды. 
Тапсырма  «Берліген  сандар  қатарының  медианасы»  (авторлары  Т.А.Алдамуратова, 
Т.С.Байшоланов,  «Атамұра»,  2006  жыл)  тақырыбына  сәйкес  келеді,6-сынып  оқушыларына 
берілген тапсырманы оқытуға 1 сағат бөлінеді (сурет 2.2.15). 
Сурет 2.2.15. Тапсырма үлгісі/ «Білім» аумағы/ орындалудың төменгі пайызы /8-сынып
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі  
9-
үлгі.Геометриялық  фигуралар  және  өлшеу  мазмұнды  бөлімнің  Талдау  оқу-танымдық 
жабық типтегі тапсырмасын орындауда  Қазақстанның 8-сынып оқушылары берілген тапсырманы 
сәтті орындап- 58,1% көрсетті.Халықаралық салыстыруда берілген тапсырманы орындау нәтижесі 
49,7% көрсетті (сурет 2.2.16). 
 
 
Кәсіпорында 5 мейрамханабар.Мейрамханадағықызметкерлердің саны: 12,18,19,21 және 30 адам.5 
мейрамханадағықызметкерлердіңортамедианасанықанша? 
Жауап: 19
 
 
санына қайсысы тең
? 
A.
 
0,8 
B.
 
0,6 
C.
 
0,53 
D.
 
0,35 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі  
 
 
 
 
119 
 
 
 
TIMSS 

 PIRLS 
International  Study  Center 
Сурет 2.2.16. Тапсырма үлгісі/ «Талдау» аумағы/ орындалудың жоғарғы пайызы /8-сынып
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі  
Тақырыптың  мазмұны  8-сынып  оқу  бағдарламасына  сәйкес  келеді  (авторлары  И.Бекбоев, 
А.Абдиев, Ж.Кайдасов, Г.Хабарова, «Мектеп», 2008 жыл). 
10-
үлгі.  Алгебра  мазмұнды  бөлімінің  Талдау  Оқу-танымдық  іс-әрекет  түрінің  қиындығы 
жоғары  деңгейдің  тапсырмасын  орындауда  Қазақстанның  8-сынып  оқушылары  төмен  пайыз  - 
7,9% көрсетті(сурет 2.2.17). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
A.
 
Берілген  мәнердің  қайсысы  PQR  үшбұрышының  тікбұрышты  үшбырыш  екенін 
көрсетеді? 
B.
 
 
C.
 
3
2
+4
2
=5
2
 
D.
 
5˂3+4 
E.
 
3+4=12-5 
 
 
 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі  
 
 
 
 
120 
 
 
 
Сурет 2.2.17. Тапсырма үлгі/ «Талдау» саласы/ орындалудың төменгі пайызы /8-сынып 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
«Алгебралық  мәндер»  тақырыбы  8-сынып  оқушыларына  таныс.Оқушыларға  талдау  жолы 
арқылы белгілі бір заңдылықты шығару және n нөмірлі шаршының ауданын табу үшін формула 
құру керек.Бірақ «Ретпен орналастыру» тақырыбын оқыту  9-сынып оқу курсында қарастырылған. 
11-
үлгі.
Қазақстандық  оқушылардың  қиындығы  орта  деңгейлі  тапсырманы  орындаудағы  
үлгерім көрсеткіші 72%-ды құрады.Халықаралық салыстыруда  67,9%.  
Тапсырма  5-сынып  оқу  бағдарламасына  сәйкес  келеді.  «Санды  бөлшек  арқылы  табу» 
тақырыбын оқытуға 2 сағат бөлінеді (авторлары Т.А.Алдамуратова, Е.С.Байшоланов, «Атамұра», 
2005 жыл) (сурет 2.2.18). 
2.2.18 -
сурет Тапсырма үлгісі/ «Пайдалану» саласы/ орындалудың жоғарғы пайызы /8-
сынып 
 
 
 
 
 
 
 
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі  
12-
үлгі.
Қазақстандық оқушылар ашық типтің қиындығы жоғарғы деңгейдің тапсырмасын 
орындауда көрсеткіш  6,6% құрады,орта халықаралық көрсеткіш 10%-ды құрады (сурет 2.2.19). 
4n
2
или 2n × 2n, или  (2n)
2
 
Жұмысшы  құбырдың  1/5 бөлігін кесіп тастады.Кесілген құбырдың ұзындығы  3 
метрді құрады.Алғашқыда құбырдың ұзындығы қанша болды? 
A.
 
8 м 
B.
 
12 м 
C.
 
15 м 
D.
 
18 м 
Дима шаршылардың ретпен орналасуын құруда. Ол шаршының қырының ұзындығын бір санға 
ғана озгертіп отырды.Төменде рет бойынша алғашқы үш шаршы орналасқан. 
 
бірінші  квадратекінші квадратүшінші квадрат 
 
 
А.Бесінші шаршының ауданы қандай болады?  
А.100см
2
 
B
. 64 см
2
 
 
С. 25 см
2
 
D
. 10 см
2
 
В.  n  нөмірімен  белгіленген  шаршының  ауданы  қандай  болады?  Жауап:___4n2  немесе  2n  х  2n, 
немесе (2n)2_____ 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі  
 
 
 
 
121 
 
 
 
TIMSS 

 PIRLS 
International  Study  Center 
2.2.19 –
сурет. Тапсырма үлгісі/ «Пайдалану» саласы/ орындалудың төменгі пайызы /8-сынып 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық 
есебі  
   
Тапсырма  Қазақстан  оқу  бағдарламасына  сәйкес  келеді,  5-сыныпта  «Теңестіру» 
(авторлары Т.А.Алдамуратова, Е.С.Байшоланов. Алматы, «Атамұра» 2005 жыл) тақырыбын оқыту 
үшін 3 сағат бөлінеді. 
   
Осы  тұрғыдан, TIMSS –  2011  халықаралық  зерттеудің  сәйкестендіру  нәтижелерінің  
талдауы  оқу-танымдық  іс-әрекет  түрі  –  тапсырма  орындалуының  қиындық  деңгейі  –  мазмұнды 
бөлім сияқты мәнмәтінде оқушылардың оқу жетістіктерінің концептуальды параметрлерін бағалау 
елдің мектептегі математикалық білімнің жағдайы жайлы жеткілікті ақпарпат алуға көмектесті. 
  
Халықаралық  базадағы  математикалық  білімнің  сапасын  бағалау  тесттік  тапсырмалар  4-
сынып оқушылары үшін 175, 8-сынып оқушылары үшін 217 сұрақты құрады. Халықаралық тест 
форматы  әр  түрлі  –  жауап  нұсқасы  бар  жабық  сұрақтардан  бастап  тестіленетін  оқушыдан  еркін 
құрастырылған жауап күтетін математикалық тапсырмаларды шешу. 
  
Қазақстанның  бастауыш  мектеп  оқушыларының  тест  тапсырмаларын  орындауағы 
үлгерімдерінің  көрсеткіші  орта  халықаралық  балмен  сәйкес  келеді.  Бірақ    оқушылар  негізінен 
деректік мәліметтер білімі есебінен  жаман емес нәтижеге жеткен.Сонымен қатар,Пайдалану және 
ұсыну көрінісіндегі математикалық білімдерін көрсетулері және толық негізделген жауапты ұсыну 
мұғалімдер  мен  жалпы  педагогикалық  ұйым  жағынан  бақылауларына  алу  қажеттігі  факт  болып 
табылады. . 
  
Халықаралық  тест  тапсырмаларының  қазақстандық  оқу  бағдарламасына  сәйкес 
болмағанына қарамастан, 4-сынып оқушылары оқу материалынан тыс сұрақтарды сәтті орындай 
алды.Бұл  бастауыш  мектеп  оқушыларының  тұлғалық  жекелігінің,  яғни,    пәнге  деген 
қызығушылық пен жауапкершіліктің, дайындық пен дербес жұмысының дәлелі. 
Қазақстандық  8-сынып  оқушылары    Оқу-танымдық  іс-әрекеттің  «Білу»  және    «Ойлау» 
түрлерінен бірдей нәтиже көрсетті. Сонымен қатар олар Пайдалану  саласындағы тапсырмаларды 
сәтсіз  орындады,  бұл    қазақстандық  мектеп  білімінің  академиялық  бағытының  басымды  үрдісі 
болып табылады. 
 
Ағаш бөлігінің ұзыныдығы 40 см-ге тең. 
Оны 3 бөлікке бөлді. 
Бұл бөліктерің ұзындығы (см-мен)  
2х-5  
х +7  
х +6  
Ең ұзын бөліктің ұзындығы нешеге тең? 
Жауап: ___15 және  4x + 8 = 40___см 
 
Шешімін көрсетіңдер.Есептеу кезінде  калькулятор қолданғанның өзінде шешімнің амалын 
сипаттаңдар. 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі  
 
 
 
 
122 
 
 
 
ҚОРЫТЫНДЫ: 
•
 
TIMSS-2007-
мен салыстырғанда математикалық дайындықтың жоғарғы деңгей 
көрсеткішінің төмендегені атап көрсетіледі. 
 
•
 
 
Қазақстандық оқушылар «Пайдалану» мен «Ойлауға» бағытталған тапсырмаларды  сәтсіз 
орындаған. 
 
•
 
 
Берілген диаграммалар,кестелер мен графиктерді түсіндіруді талап ететін математикалық 
тапсырмаларды  орындау  тестілуге  қатысқан  қазақстандық  оқушыларына  белгілі  бір  қиындық 
тудырды. 
 
•
 
 4-
сыныпқа  арналған    TIMSS-2011  175  тест  тапсырмаларының  ішінен  33%  Қазақстан 
бастауыш мектеп оқу бағдарламасына сәйкес келмейді. 
 
•
 
 TIMSS-2011-
дегі    математикадан  тест  тапсырмаларының  5%-ы    8-сынып  оқу 
бағдарламасына сәйкес келмейді. 
 
•
 
 
Қазақстандық 4-сынып оқушыларының тек 7%  математикалық дайындықтың ілгері 
деңгейіне жеткен. 
 
•
 
 
Қазақстан 4-сынып оқушылары орта халықаралық балдан бір деңгейге жоғары нәтиже 
көрсетіп,әлемнің 50 елі арасынан 27-орында тұр. 
 
•
 
 
Математикалық дайындықтың жоғарғы деңгейіне еліміздің 8-сынып оқушыларының 23% 
жеткен. 
 
•
 
 
Қазақстан 8-сынып оқушылары математикалық дайындықтың орта деңгейін көрсете 
отыра,47 қатысушы елдер арасынан 17-орын алды.  
 
 

ОҚУ ЖОСПАРЫ: МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ 
3-БӨЛІМ

 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі 
126 
 
3 
БӨЛІМ. ОҚУ ЖОСПАРЫ: МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ  
3.1. 
Зерттеуге  қатысушы  жетекші елдердің оқу бағдарламалары 
 
Оқу жоспары – білім беру іс-шараларының кешені, оларды ұйымдастыру  
және іске асыру оқушылардың білімді меңгерудегі маңызды құрамдарының бірі 
болып табылады.  
Қабылданған  шешімдер  қатары  алға  қойылған  мақсаттар,басымдықтар, 
саясат  және  елдің  тарихи  қалыптасқан  дәстүрлеріне  сәйкес  оқу  үдерісінің 
мазмұнын қалыптастырады. 
TIM
SS халықаралық зерттеудің бағалау  құрылымы оқу бағдарламаларын 
жүзеге асырудың келесі үлгісін ұсынады (сурет 3.1.1). 
 
3.1.1 -
сурет.Оқу жоспары үдерісінің үлгісі 
 
 
Ұлттық,әлеуметтік,білімдік мәнмәтіндері
 
 
 
 
 
 
Мектеп,мұғалімдер,оқу сыныбы 
 
 
Қатысушылардың нәтижелері мен  мінездемелері
 
 
Дерекнама : білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 халықаралық есебі  
 
Берілген  үлгінің  қағидасы  бойынша  оқу  бағдарламасының  талдауы 
жүргізіледі,  сондай-ақ  оның  жүзеге  асыуының  әр  деңгейінде  сәйкес  келетін 
факторлары ескеріледі. 
  
Төменде  TIMSS  бағалау  Құрылымның  сәйкес  келу  талдауы  жасалған 
және  TIMSS-2011  қорытындысы  бойынша  жоғарғы  нәтижесінің  шарты  
бойынша  таңдалған  жеке  қатысушы  елдердің  оқу  бағдарламалары  жасалған, 
сонымен  қатар,  қазақстандық  оқу  жүйесімен  сәйкес  келуі  көрсетілген. 
Еуропа
 
елдері  (Бельгия  және  Финляндия)  сияқты 
азиялық
 
елдердің  де  (Корея 
Республикасы,  Гонконг және Сингапур) оқу бағдарламалары қарастырылған. 
  
Жасалған  талдау  зерттеу,  ұйымдастырушыларының  сұранысы  бойынша 
оқушылармен көрсетілген мәліметтерге негізделгенін атап өтуге болады. 
  
Талдау  қорытындысы  бойынша  зерттелетін  елдердің  білім  беру 
жүйелерінің  көпшілігі  мемлекеттің,  көбінесе  Білім  министрлігінің  (кейбір 
елдерде  міндетер  екі  немесе  үш  министрліктер  арасында  үлестірілген) 
басқаруында болады. 
  
Қатысушы елдердің жоспарлау құрылымының бір ерекшелігі – орта білім 
беру оқу жоспарының дайындығын бірнеше дәрежеде жүргізу болып келеді. 
Финляндия
.  Финляндия  Үкіметі  базалық  білімнің  жалпыға  ортақ 
міндеттерін  анықтайды  және  пәндер  бойынша  оқу  жүктемесін 
орналастырады.Үкімет  жанындағы  Білім  берудің  Ұлттық  Кеңесі  оқытудың 
Еенгізу 
Қолдану 
Жетістік 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі  
 
127
 
TIMSS 

 PIRLS 
InternationalStudyCenter 
мазмұны  мен  тапсырмаларын,  Финляндия  Мәдениет  және  Білім  Министрлігі 
ұсынатын  Ұлттық  оқу  жоспары  концепцияларын  шығаруға    шешім 
қабылдайды. Жергілікті басқару ұйымдары Ұлттық оқу жоспары негізінде оқу 
жоспарының өзіндік нұсқасын шығарады. 
  
Оқу  жоспарының  құрылымы  жалпы  білім  беретін  және  жеке  меншік 
мектептердің  оқу  жоспарымен  бірдей.  Финляндия  бастауыш  мектебінде  оқу 
тегін(кітаптар, күнделікті тамақтану, медициналық қызмет көрсету, сақтандыру 
қызметтері  және  т.б).  Орта  білім  беру  тегін,бірақ  оқушылар  оқу  құралдарын 
өздері алуы қажет. 
Бельгия
 
Федералды  басқармасы  оқу  жоспарының  сапасын  арналған 
мониторингке  қойылатын  талаптарды,  мақсаттар  мен  тапсырмалардың 
минимумын  анықтайды.  Арнайы  Инспекция  оқу  жоспары  мақсаттарының 
орындалуы бойынша мектеп жұмыстарын бағалауды жүргізеді. Мектеп Кеңесі 
елдің  оқу  жүйесіндегі  басты  ұйым  болып  келеді.  Олар  мектептердің 
(католиктик  мектептер)  білім  алу  саясатының  жүргізілуіне  негізделген  білім 
беру әдістемесін таңдауға құқылы, сонымен қатар өздерінің оқу жоспары мен 
сабақ кестесін ұсынуға құқықтары бар. 
Корея  Республикасында
 
мемлекет  ұйымдарына  арналған  Заңның  24-
бабына  сәйкес  «Білім,  ғылым  және  технологиялар  министрлігі  бақылау 
орнатады және адам ресурстарының даму саясатын үйлестіреді, сонымен қатар, 
мектеп  білімін және басқа да академиялық  сұрақтарды реттейді». Білім, ғылым 
және  технологиялар  министрлігі  Ұлттық  оқу  бағдарламаларын  құрастырады. 
Мұнымен  қатар  бюджеттік  жоспарлау  мен  негізгі  әкімшілік  шешімдердің  көп 
бөлігін  жергілікті  билік  орындарымен    келіседі.  Астаналық  жәнежергілікті 
басқармалар  оқу  жоспарын  ұйымдастыруға  арналған  оперативті  басқаратын 
қағидалар  жиынын  және  олардың    құқықтық  шегінде  мектеп  деңгейінде 
орындалуын ұсынады. Әр мектептің ерекшеліктері мен тпасырмаларына қарай 
Ұлттық оқу бағдарламалары өзгертілуі мүмкін. 
Білім  беру  саласы    ҚХР   
Ганконг 
АӘА
1
 
Үкіметінің  Білім  беру 
департаментінің құзырылығына қарасты.  
Сингапурдың
 
мемлекет  саясатында  білім  алуға  ерекше  назар 
аударады.Сингапурлық  білім  беру  жүйесі  әлемдегі  ең  тиімді  нәтиже  болып 
табылады(McKinsey2).Барлық  білім  беру  мекмелері  Сингапурдың  Білім 
министрлігіне қарасты. 
Әкімшілік  жағынан  Сингапур  4  білім  беру  аймағына  бөлінген.  Әр 
аймақта  суперинтендтермен  басқарылатын  7  мектептік  кластерлері  бар.  Әр 
кластерге 12-ден бастап 14-ке дейін бастауыш және орта мектептер енгізілген.  
Мектептер  кластер  аясында  қандайда  бір  жобаны  жүзеге  асыру  немесе 
дамыту  үшін  қосымша  қаржыландыруды  алу  мақсатында  өзара  жарысады. 
Аймақ жағынан жақын орналасқан мектептер көбіне бір біріне көмектеседі.  
Мектеп  директорлары  кластер  суперинтенданттарымен  бақыланады 
(әдетте  бұл  директорлық  тәжірбиесі  бар  адамдар).  Қаржыланыруды  бөлу 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі 
128 
олардың    қолында.  Сонымен  қатар  мектеп  директорларында    жеткілікті  
автономия бар.  
Сингапурдың оқу жүйесі ыңғайлы және балалардың әр түрлі қабілеттерін, 
қызығушылықтары  мен  қажеттіліктерін  қанағаттандырады  және  де 
адамгершілік құндылықтарды тәрбиелейді.   
Сингапурдың білім беру жүйесінің басты жетістіктері ретінде келесілерді 
атауға болады: 
 
•
 
 
Оқушылардың  функционалды  сауаттылығының  әлемдегі  ең  жоғарғы 
деңгейі (PIRLS); 
•
 
 
Математика  және  ғылыми  жаратылыстану        білімнің  салыстырмалы 
халықаралық тесттері (TIMSS) бойынша жақсы көрсеткіштері; 
•
 
 
Әлемдік  экономиканың  талаптарына  жауап  беретін  білім  беру  жүйесі 
(IMD World Competitiveness Yearbook 2007). 
Зерттеуге  қатысушы  елдердің 
білім  беру  жүйесін
 
құрудағы  ерекшеліктер 
маңызды фактор болып келеді. 
Финляндия
 
білім беру құрылымы базалық орта, толық орта және жоғарғы 
орта болып бөлінеді. Сондай-ақ  ересектерге де арналған білім беру жүйесі бар. 
Орта білім үлгісі  6 - 3 - 3 (6 жыл бастауыш, 3 жыл орта және 3 жыл жоғарғы 
мектеп). 
Бельгияда
 6 - 
4/6 үлгісі қолданылады.Бастауыш білім 6 жылға созылады, 
орта  білім  әр  біреуі  2  жылдық    3  сатыдан    тұрады,алғашқы  2  саты  міндетті 
болып келеді, орта мектептің жоғарғы сатысын бітіргендер ғана университетке 
түсу құқығына ие болады. 
Корея  Республикасында
  6  -  3  - 
3  үлгісі  қолданылады  (6  жылдық 
бастауыш,  3  жылдық  орта  және  3  жылдық  жоғарғы  сатының  орта  мектебі). 
Жоғарғы  сатының  орта  мектебі  2  түрге  бөлінеді:  жалпы  және  кәсіби-
техникалық. 
Гонконгта
 
білім беру  бағдарламасы  6  -  3  -  3.  Бастауыш  мектеп  6  жылға 
есептелген,  орта  білім,  бірінші  сатыдағы  білім  алу  мерзімі  –  3  жыл  (міндетті 
білім), орта білім,екінші дәрежеде – 3 жыл (қалауы бойынша). 
  
Сингапурда  орта  білім  үлгісі  6  -  4/5.  Бастауыш  білім  міндетті  болып 
келеді,  6  сыныпты  (бастауыш  мектеп)  бітіргеннен  кейін  барлық  оқушылар 
емтихандар тапсырады (PSLE
3
). 
Бұл емтиханның бастапқы мақсаты оқушының 
орта мектептегі болашақтағы орнын анықтау болып келеді. Оқушылардың көбі 
өздерінің  PSLE  нәтижелерін  орта  мектепке  жібереді,  ал  кейбіреулері  өз  
таңдаулары  бойынша  тікелей  орта  мектепке  түсу  үшін  басқа  салада  (үлгі 
спрортта, музыкада немесе көшнұсқаулықта) алған  жетістіктерін қолданады. 
  
Орта  білім  міндетті  емес,  бірақ  ол  әмбебап  болып  келеді.  Бастауыш 
мектепті  бітіргеннен  кейінгі  емтихан  қорытындысы  бойынша  оқушылар  орта 
мектепте  4    топ  бойынша  бөлінеді  –  арнайы,  экспресс  (жеделдетілген), 
стандартты-академиялық, стандартты-техникалық  (3.1.1- кесте). 
 
 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі  
 
129
 
TIMSS 

 PIRLS 
InternationalStudyCenter 
3.1.1-
кесте. Мектептің білім беру құрылымы/білім ұзақтығы 
 
Ел 
Бастауыш мектеп 
Орта мектеп 
Жоғарғы мектеп 
Финляндия 
6 
3 
3 
Бельгия 
6 
4/6 
КореяРеспубликасы 
6 
3 
3 
Сингапур 
6 
4/5 
Гонконг 
6 
3 
3 
 
Дерекнама: Білім жетістіктерін бағалау жөніндегі қауымдастықтың TIMSS-2011 Халықаралық есебі 
 
Осы  тұрғыда,  жоғарыда  айтылған  елдердің  білім  жүйесінің  құрылымы 
салыстырмалы болып келеді, қандай да бір айырмашылық байқалмайды. 
Сондай-ақ  білім сапасына әсер ететін маңызды факторлардың бірі – білім 
өнімділігіне  қосымша  мықтылық  берушілер  ретінде 
мұғалімдер  мен 
оқушыларға мемлекеттің бағдарламаларды енгізуі
 
болып келеді. 
1995  жылғы    TIMSS-ке  қатысқаннан  кейін  Финляндия  Білім  министрлігі 
мен білім бойынша Финляндиялық Ұлттық Кеңестің қолдауымен  1996 - 2002 
жылдар  аралығында  математика  және  жаратылыстанун  жетілдіруге  арналған  
LUMA
4
 
кең көлемді бағдарламасы бастау алды. 
(PSLE)  -  (Primary School Leaving Examination) – 
бастауыш мектепте алған 
білімнің деңгейін анықтауға арналған емтихан. 
LUMA  - 
(финн.  LU  -‘luonnontieteet',  жаратылыстану,  ағылш.  MA  - 
математика) – Финдық Ғылыми-білім орталығы 
Бағдарлама  құрамына  жалпы  қиындықтағы  270  білім  беру  институттары 
мен  жалпы  қаржыландырулары    -  34  млн.  евро  болатын  оқытушылар  кіреді. 
Бағдарлама  дамып  келе  жатқан  пәндік  үйірмелердің  алға  жылжуына, 
математикадан  көп  түрлендірілген    курстарды  таңдауға  оқушыларды 
ынталандыруға,  математика,  ғылым  және  ақпараттық  технологиялардың 
интегралдауына,  мұғалімдердің  мамандандырылған  дамуына  бағытталған. 
Берілген  бағдарлама  оқу  үдерісінің  барлық  қатысушыларына  жаңа  білім  алу 
мүмкіндіктерін  ұсынды  және  Үкіметтің  математикалық  және  ғылыми 
жаратылыстану    білімдерін инвестицялауда ең маңыздылардың бірі болды. 
  
Елдегі  бастауыш  және  орта  білімді  дамыту  мақсатында  Корея 
Республикасының  Білім,ғылым  және  технологиялар  министрлігі  STEAM
5
 
оқытушылық 
Зерттеу 
Кеңесінің 
назарын 
STEAM 
Education 
(Ғылым,Технологиялар,Инжинирнг,Өнер  және  Математика)  білім  беру 
бастамасымен сәйкес келетін оқу жоспарлары мен мәліметтерді  ұйымдастыру 
мен қарастыруға аударды. 
  
1993 жылдан бастап Сингапурда инновациялық ойлар мен машықтарды 
дамытуға,жоғарғы  білім  ұйымдары  мен  басқа  да  ұйымдардың  жетекші-
тәлімгерлердің  көмегімен  ғылыми  жобаларды    жоспарлау  кезінде 
оқушылардың  тәжірибеде  алған  білімдерін  қолдану  мен  ойлап  табуға  тамаша 
мүмкіндік беретін Инновациялық бағдарлама енгізілді. 
  
Инновациялық  бағдарлама    (ИБ)    оқушылардың  шығармашылық 
қабілеттерін келесі іс-шаралар арқылы дамытуға бағытталған: 
 

жүктеу/скачать 6,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: