Рылыс академиясы
Дыбыс оқшаулағыштық және дыбыс жҧтқыштық қасиет
жүктеу/скачать 7,3 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сҥректің резонанстық қасиеті.
| Дыбыс оқшаулағыштық және дыбыс жҧтқыштық қасиет. Сүректің
дыбыс оқшаулағыштық қасиеті оның бойымен ӛткен дыбыс интенсивтілігінің әлсіреуімен сипатталады. Бұл қасиет децибелмен (дБ) ** сүрек қалқасынан алдын және кейін болатын дыбыс қысымы дәрежелерінің айырмашылығы бойынша бағалануы мүмкін, сонымен қатар, дыбыс ӛткізгіштік коэффициенті деп аталатын дыбыс күшінің қатыстық азаюы бойынша. Сонымен, 3 см қалыңдықта қарағай сүрегінің дыбыс оқшаулағыштығы 12дБ құрайды, дыбыс ӛткізгіштік коэффициенті – 0,065; емен сүрегі үшін 4,5см қалыңдықта бұл кӛрсеткіштер сәйкесінше 27дБ мен 0,002 тең. Құрылыс нормалары бойынша қалқа мен қабырғалардың дыбыс оқшаулағыштығы 40дБ тӛмен болмауы қажет. Осыдан, кӛлемді сүректің дыбыс оқшаулағыштық қасиеті салыстырмалы түрде жоғары екендігі кӛрінеді. Сүректің дыбысты жұту қасиеті дыбыс энергиясының құрылымдық қуыстарда шашыруы және ішкі үйкеліс нәтижесінде жылулық шығындардың орын алуының әсерінен туындайды. Бұл қасиетті бағалау үшін материалда жоғалатын дыбыс энергиясының жазық құлаушы толқын дыбысының энергиясына қатынасын білдіретін дыбыс сіңіру коэффициенті пайдаланылады. Қалыңдығы 19мм негізгі қалқаның дыбыс жұту коэффициенті 100...4000Гц жиілік диапазонында 0,081...0,110 шекаралары аралығында орналасқан. Сҥректің резонанстық қасиеті. Сүрек музыкалық аспаптардың дыбыс шығарғыштарын (дек) жасау үшін кең қолданыс тапқан. Мұндай сүректі резонансты деп атайды. Аспаптың ішегінен декке берілетін энергияның кӛп бӛлігі дек материалының ішінде шығындалады, сонымен қатар, оның аспап тұрқысындағы бекітілу орындарында. Жалпы энергияның 3...5% ғана ауаға дыбыс түрінде шығарылады. Материалдың дыбыс шығаруды қамтамасыз ету қасиеті академик Н.Н.Андреевпен ұсынылған акустикалық константамен, м 4 /(кг с) бағаланады: * Нп (непер) – логарифмдік қатыстық шаманың (екі аттас физикалық шамалардың натурал логаримдік қатынасы) жүйеден тыс бірлік. F 2 /F 1 = e ≈ 2,718 кезінде 1Нп=ln(F 2 /F 1 ), мұндағы F 2 және F 1 – физикалық шамалардың мәні. ** дБ (децибел) – белдің үлестік бірлігі (1дб = 0,1Б). Бел – логарифмдік қатыстық шаманың бірлігі (екі аттас физикалық шамалардың ондық логаримдік қатынасы); акустикада, электротехникада, радиотехникада қолданылады. (3.31) мұндағы Е – серпімділіктің динамикалық модулі, Н/м 2 ; – материалдың тығыздығы, кг/м 3 . Акустикалық константаның ең үлкен шамасы шырша сүрегіне тән, сонымен қатар, самырсын мен майқарағай үшін; ол шамамен 12 м 4 /(кг с) 83 құрайды. Резонанстық дайындамалар МемСТ 6900 бойынша бұтанақтары, қисаюы, талшықтарының иілуі және басқа да ақаулары жоқ ұсақ және бірдей- қабатты сүректен жасалуы қажет. Резонансты сүректің сапасын анықтау үшін ӛсіп тұрған ағаштар үшін диаметрі шамамен 4 мм болатын, діңнің радиал бағытында бұрғылап тесіліп алынатын цилиндр үлгілер – керндер пайда- ланылады. Ультрадыбыстық әдіспен дыбыстың талшықтарға кӛлденең бағытта таралу жылдамдығын ӛлшейді. Қарапайым әдіспен сүрек кернінің тығыздығын орнатады. Акустикалық константаны К (3.29) және (3.31) формулаларынан келіп шығатын дыбыс жылдамдығының тығыздыққа қатынасы ретінде есептейді. А.А. Колесникованың зерттеулері кӛрсеткендей [7], бұл жағдайда К кӛрсеткіші талшық бойымен бағыттау үшін анықталатын стандарттыға қарағанда шамамен 3 есе кіші. Ең жақсы резонанстық қасиеттерге ұзақмерзімдік ұсталымдағы (50 жыл және одан да кӛп) сүрек ие. жүктеу/скачать 7,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|