С. Б. Балшыкеев
жүктеу/скачать 1,13 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- (дінге табыну) шіркеулер, кӛркемӛнер туындылары (иконалар, мүсіндер, музыка) , заттар (шамдар
| Діни әрекеттер
наным ҥлгісімен заттанған діни қажеттіліктерді қанағаттандыру және жҥзеге асыру тәсілі болып табылады. Діни әрекеттер алуан тҥрлілігімен ерекшеленеді, бірақ дәл солар ӛзгеше индикатор болып табылады, олардың негізінде қоғам жалпы адамның діншілдігі мен нақты конфессия туралы пікірін туындатады. Діни әрекеттердің ӛзегі - Қҧдайға немесе Қҧдайға жақын қҧдірет кҥштерінен қандай да бір игілік пен жамандықтан сақтау ҥшін дҧға тілеулері болып табылады. Дҧға тілеу кӛне замандарда пайда болды. Кейбір дінтанушылардың пайымдауынша, дҧға тілеудің пайда болуы ежелгі адамдардың қажетті нәтижеге қол жеткізуге мҥмкіндік туғызатын сӛздің қҧдіретті кҥшіне сенуімен байланыстырады. Қазіргі заман діндерінде дҧға тілеу адам мен Қҧдайдың ӛзара қарым- қатынас қҧралы, жер мен кӛктің арасындағы баспалдақ ретінде қарастырылады. Қалай және қашан дҧға тілеу қажеттігі мәселелері бойынша жазбалар аз емес. Сондықтан да, діншіл ӛзінің қандай да болсын маңыздылығы бар ісін дҧға тілеумен нҧрландырады. Діни әрекеттің кӛмекші қҧралдарына (дінге табыну) шіркеулер, кӛркемӛнер туындылары (иконалар, мүсіндер, музыка) , заттар (шамдар, аспаптар, киімдер) жатқызылады. Діни-ғибадат ету әрекеттеріне қағидалар бойынша жҥзеге асатын уағыздар, қҧдайға қҧлшылық ету, әдет-ғҧрыптар 26 жатады. Әдетте автоматты тҥрде орындалатын табыну әрекеттерінің элеметтеріне бас ию, тізе бҥгу, кресттік белгілер, сҥю, бата беру жатқызылады. Діни іс-әрекеттер діни тҥйсіктермен шартталған және эмоционалдық- сезімталдық сипатта болады. Діни қатынастар мен іс-әрекеттер дін оқуы мен ғибадат етудің тҧтастығы арқылы қҧрылатын кез-келген ҧйымдастыру формаларын қамтиды. Әр тҥрлі тарихи кезеңде дінге сенушілердің мазмҧны және формасы жағынан тҥрлі ҧйымдар қалыптасты. Дегенмен, бҧл ҧйымдар тек діни ғана емес, сонымен қатар, діни емес қызметтерді атқарды. Олардың ең маңыздылары болып мыналар табылады: дін оқуын насихаттау, дінді нығайту, жаңа мҥшелерді тарту, тиісті діни ӛнімдерді шығару, бір дінге сенушілерді материалды және адамгершілік тҧрғысынан қолдау, шаруашылық іс-әрекеттерді, дауларды шешу және т.б. Ең маңызды діни ҧйымдарға дін басындағылардың бастамасымен қҧрылған бір дінге сенушілердің қауымдастығын қамтитын шіркеулер, мешіттер, синагогалар жатады. Кӛптеген мемлекеттерде дін мемлекеттік билік органы мәртебесіне дейін жететін әлеуметтік институт ретінде маңызды роль атқарады. Басқа мемлекеттерде дін мемлекет пен мемлекеттік істерден ажыратылған. жүктеу/скачать 1,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|