С. Б. Балшыкеев
жүктеу/скачать 1,13 Mb. Pdf көрінісі
|
Balshikeev 1 (1)
| эбиониттер
деп саналды. Эбиониттер сҥндетке отырғызу рәсімінің орындалуын міндеттеді және Павел мен басқа да апостолдардың қасиетті жолдаулары ретінде қабылдамады. Екіншіден, христиандық емес философияны христиандық киімге теңестіріп, грек философиясын христиан дінімен біріктіруге тырысқан гностиктер қауіп тӛндірді. Гностицизмнің келесідей негізгі принциптері болды: - материя зҧлымдықтың қайнар кӛзі, сондықтан да, Қҧдай мейірімді жан ретінде материя мен зҧлымдықты тудырушы деп танылмады; - қҧдай тек рухани дҥниені, жақсылық пен сҥйіспеншілікті туындатады; - Қҧдай мен материя арасында кӛне ӛсиет зҧлымдығы – Иеговты тындататын аралық мәніс (Демиург) бар; - Христос адамдарды қҧтқару ҥшін ерекше білім берген (Гносис) адам болған; - жҧмаққа тек Иисус Христос ілімінің қҧпия сырын меңгерген пневматиктер мен сенімді діни нанымды ҧстанушы психиктер тҥседі; - адамның тәні ӛлім қҧрығынан қҧтылмайды және ешқашан тірілмейді; оның тек жаны мәңгілік ӛмір сҥреді. Ҥшіншіден, манихейлік діні ерте христиандықтарға кӛптеген қолайсыздықтар тудырды (Мани немесе Манихей, 216-276 жж.), оның атауы негізін салушысы есімімен аталған. Манихейліктің негізгі идеяларына мыналар жатты: - екі патшалық болады: жарық пен қараңғылық патшалығы, оларды екі билеуші басқарған; - адамның денесі қараңғылық қҧдайының билігінде, ал жаны – жарық қҧдайының билігінде; - Христос адамдардың жанын тән қҧлдығынан қҧтқару ҥшін кӛмекке келді; - дін жолындағылар тақуа болу керек және адамдарды қҧтқару ҥшін олардың жыныстық қатынасқа тҥсуге, отбасын қҧруға, сезім ләззатына бӛленуге тыйым салынады. Манихейлік – Зороастр мен Христос ілімінің синтезі. Тӛртіншіден, ерте христиандықтар неоплатонизм әсерін бастан кешірді және оған қарсы кҥрес жҥргізген. Неоплатониктер ілімінің мәні – адамның Қҧдайға жақын болуы ҥшін Библияны білуіне және санасын қажетке жаратуға міндетті болмады: Қҧдай туралы ілім және оған жақындасу іштей нҧрлану, ғажайып интуиция, Қасиетті Әулиенің әсері арқылы жетіледі. Барлық тірі жандарды Қҧдай жаратқан және олар Қҧдайға қайтып барады. |