С. Б. Балшыкеев

77 
б)
богомилдар
(Х ғ., Болгария), ӛзінің 
«Иоанново евангелие» 
атты 
 
басты кітабында павликиандардың кӛзқарастарын нақты кӛшіріп алған, 
бірақ олардан қосымша шіркеулік қҧпиялар мен қҧдірет кҥштеріне 
табынуды жоққа шығаруды алды. Христиандықтың ӛміріндегі ең бастысы – 
дҧға ету, бой ҧсыну, зорламау.
в)
катарлар
(грек тілінде – таза),
Италия мен Францияда XI ғасырда 
пайда болды. Катарлардың радикализмдері павликиандықтар мен 
богомилдарға қарағанда анағҧрлым революциялық сипатта болды, олар И. 
Христостың қайта тірілуі мен ӛлімі туралы догматты жоққа шығарды, 
олардың ойынша шіркеулер, иконалар, кресттер, ырымдар қажет 
саналмады. Катарлар Кӛне Ӛсиетті қҧтқару кітабы деп санамады, 
ақсҥйектер қоғамы мен шіркеу заңдарына бағынудан бас тартты, 
тақуалықты, некесіздікті, қарсылық білдірмеуді уағыздады.
г)
альбигойлықтар
 
(XII ғ., Франция, Италия, Германия), осылар 
катарлардың дҥниетанымдарын басшылыққа ала отырып, одан әрі папа 
кеңесіне қарсы шығып, оған бой ҧсынбауды бастады. Католиктік шіркеуге 
қарама-қайшы альбигойлықтар «жын-пері кҥші» деп санаған жеке 
шіркеулерін салды.
Инквизиция жоғарыда аталған кҥпірлікті жою ҥшін қҧрылған және 
сан мыңдаған жылдар бойы папалар мен монах-доминикандықтардың 
басшылығымен әрекет етті.
Инквизиция арсеналында барлығы болды: қҧпия тергеу, сӛз 
тасушылар мен жалған куәгерлерді пайдалану, айлашыл тәсілдерді қолдану, 
мҥлікті тартып алу, ҥшінші атаға дейінгі туған-туысқандарға айып тағу, 
кҥпірлік шығармаларды жою және т.б. Қҧрбандарды жазаға тарту тәсілдері 
алуан тҥрлі болды: халық алдында жауап беру, айыппҧл салыну, абақтыға 
қамалу, шықпырту, дене мҥшесін зақымдаушылық, отқа жағып ӛлтіру. 
Инквизиция қҧрбандарының саны миллиондаған адамға жеткен – олардың 
арасында атаусыз шаруалар мен қолӛнершілерден бастап, атақты ғалымдар 
мен бостандық сҥйгіштер (Джордано Бруно, Галилео Галилей) болды.
Жалпы парадокстың мәні – инквизиция жауыздығының Қҧдай ҥшін және 
Қҧдайдың қҧдіреті ҥшін орындалуында. Инквизиция – ортағасырлық 
христиан дінінің тарихындағы ең қанды және ҧятты беттері.
Мейірімсіз 
инквизициямен 
қатар, 
ортағасырлық 
ойшылдар 
монахтарға, кҥпірлерге арнап, діни догматтардың шыншылдығын дәлелдеу 
ҥшін тиімді тәсілдерді әзірлеген.
Тарихи ғылымда бҧл философия 

жүктеу/скачать 1,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: