С. Г. Тажбаева Редакция алқасы



Pdf көрінісі
бет534/587
Дата06.01.2022
өлшемі7,04 Mb.
#13134
1   ...   530   531   532   533   534   535   536   537   ...   587
Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №2 (50), 2016 г. 
364 
4.  Орындау формасы бойынша `ртүрлі; 
5.  Өзбетінділіктің қажетті деңгейін қамтамасыз етуі; 
6.  Оқушының жеке мүмкіндіктерін ескеруі; 
7.  Жоғары сынып оқушыларының к`сіби таңдауын ескеруі. 
Жоғары  сынып  оқушыларының  информатика  бойынша  білім  ж`не  білік  деңгейі  `ртүрлі.  Бұл 
олардың  компьютерге  еркін  кіруге  мүмкіндгі  бар  ма,  сонымен  қатар  қабілеттері  мен  тұлғалық 
қызығушылығынан т`уелді. Сондықтан оқытуда оқу материалын жоғары сынып оқушысының к`сіби 
бағыттылығына  ж`не  оқушылардың  оқу  іс-`рекетіне  ену  т`сіліне  т`уелді  сараланған  түрде  беру 
қажет. 
Басты міндет – материалды толықтай меңгермеген оқушыларға көместесу ж`не алдыңғы қатарлы 
оқуға,  сонымен  қатар  жоғары  сынып  оқушыларының  болашақ  мамандығын  көрнекі  демонстрация-
лауға  мүмкіндік  беру.  Оны  жүзеге  асыру  үшін  информатика  сабағында  жоғары  сынып  оқушылары-
ның к`сіби бағыттылығына бағдарланған тұлғаға-бағдарланған оқыту `дісін қолдану қажет. 
Аталған технологияның міндеттері: 
1.  Информатика  п`нін  тануда  өзін  жүзеге  асыруға  мүмкіндік  беретін  оқушылардың  ішкі  психо-
физологиялық ресурстарын анықтау; 
2. Информатика сбаағында оқушылардың оқу-танымдық іс-`рекетінің дербес қарқынын анықтау; 
3.  Информатика  сабағында,  арнайы  курстарда,  дербес  сабақтарда,  сыныптан  тыс  жұмыстарда 
саралап оқытуды жүзеге асыру; 
4.  Информатика  бойынша  жаңа  бағдарламаларды  енгізу  мен  жетілдіру,  аталған  п`н  бойынша 
дидактикалық құралдарды дайындау; 
5.  Оқушылардың  сабақта,  үйде  тапсырма  орындау  барысында  өзбетінділігін,  өзінің  ғылыми-
танымдық іс-`рекетін информатика сабағында ж`не өмірде ұйымдастыру мен басқару білігін дамыту; 
6. Оқушыларда ақпараттық ж`не коммуникациялық құзырлылықтарды дамыту; 
7.  Информатика  сабағында  оқытуды  саралауды  жүзеге  асыру,  оқушыларға  олардың  к`сіби 
бағыттылығына т`уелді тапсырмалар мен есептерді ұсыну. 
Жоғары  сынып  оқушыларының  к`сби  бағыттылығына  бағдарланған  сараланған  тапсырмалардың 
екі түрі бар: 
1.  Жұмыстың жеке түрі: 
1.  Оқушылардың  к`сіби  бағыттылығына  т`уелді,  информатика  тұрғысынан  шешімі  бірыңғай, 
түрлі шарттарымен тапсырмалар; 
2. Информатика бойынша міндеттершешілетін көпдеңгейлік тапсырмалар жиынтығы; 
3. Информатика бойынша өзара байланысты деңгейлік тапсырмалар; 
4. Информатика бойынша жеке өзбетінділік жұмыс; 
5. Бірнеше шешілу т`сілі бар тапсырмалар. 
2. Жұмыстың топтық түрі
1. К`сіби таңдауға бағдарланған, информатика тұрғысынан бірыңғай шешілетін `ртүрлі шарттары 
бар информатика бойынша тапсырмалар; 
2. dртүрлі шарттары бар информатика бойынша өзара толықтырылатын тапсырмалар; 
3. Информатика бойынша деңгейлік өзаратолықтырушы тапсырмалар. 
Егер  информатика  сабағында  оқыту  барысында  меңгеретін  оқушылардың  сыртқы  іс-`рекеті 
құрылымын талдау қажет болса, онда сипаттамаларды ерекшелеуге болады, содан соң оқу жетістік-
терінің  сапасын  өлшеуге  көмектесетін  параметрлерді  ж`не  осының  негізінде  оқушылардың  білім 
сапасы объективті бағаланады. Оларға төмендегілер де жатады: 
1.  Меңгеру  объектісі  болып  табылатын  ақпараттың  құрылымы  мен  ғылыми  деңгейі  (жалпылық 
ж`не абстракуия сатысы); 
2.  Оқушылардың  бұл  ақпаратты  меңгеру  сапасы  (іс-`рекетті  меңгеру  деңгейі,  орындау  жылдам-
дығы, `рекетті саналы түсінуі); 
3. Информатика сабағында меңгерілетін білім көлемі (оқу элементтері саны ж`не оларды меңгеру 
сапасы); 
4. Ақпаратты қолданудағы еркіндік д`режесі (автоматизация ж`не `рекеттің орыдалуы - меңгеру); 
5. Меңгерудің беріктігі (іс-`рекеттің деңгейі мен нақтылығының ұзақтығы ). 
Информатика  сабағында  бақылау  жоғары  сынып  оқушыларының  к`сіби  бағыттылығына  т`уелді 
сараланған  тапсырмалар  жиынын  орындауды  қамтиды.  dрбір  тапсырма  қиындығы  мен  күрделілігі 
бойынша сипатталады.  


Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №2 (50), 2016 ж. 
365 
Информатика бойынша жоғары сынып оқушыларының к`сіби бағыттылығына т`уелді сараланған 
тапсырмалар қиындығы іс-`рекетті меңгеру деңгейімен анықталады. 
Информатика бойынша жоғары сынып оқушыларының к`сіби бағыттылығына т`уелді сараланған 
тапсырмалар күрделілігі ондағы маңызды операциялардың санымен анықталады. 
Информатика  бойынша  бірінші  деңгейлі  тапсырмалар,  бірінші  деңгейлі  меңгеру  ұғымымен 
с`йкестікте, меңгеру сапасын тексеруі, алдын-ала меңгерілген оқу материалымен оқушыларды интер-
претациялау  қажет.  Бұл  тапсырмалар  білуге  арналған.  Олар  біруақытта  тапсырма  ж`не  жауапты 
қамтиды,  оқушыдан  с`йкестігін  білу  талап  етіледі.  Формасы  бойынша  бірінші  деңгейдегі  тапсыр-
маның үш типі бар: танып білу, бөліктеу ж`не жіктеу. 
Информатика  бойынша  екінші деңгейлі  тапсырмалар  оқушылардың  типтік  тапсырмаларды  шешу 
білігін тексереді. Типтік тапсырмалар шарттары меңгерілген алгоритмдерді, ережелерді немесе оны 
шешуге арналған формулаларды қолдануды ұсынатын тапырмаларды атайды.   
Информатика бойынша екінші деңгейлі үш түрлі тапсырмаларды ерекшелеуге болады: қойылым-
ды, конструктивті тапсырмалар ж`не типтік тапсырмалар.  
Информатика бойынша үшінші деңгейлі тапсырмалар – бұл оқушылардан эвристикалық іс-`рекет-
ті талап ететін типтік емес тапсырмалар, яғни бастапқы шарттарды түрлендіру, ж`не типтік алгоритм 
тапсырмасын қорытындылау үшін қосымша м`ліметтерді іздеуді талап етеді. 
Жоғары  сынып  оқушыларының  к`сіби  бағыттылығына  бағдарланған  сараланған  тапсырмаларды 
нақты дидактикалық тұрғыдан құруға қажетті шарттар төменгідей: 
1.  Информатика  п`ні  бойынша  тапсырмалар  мазмұндық  жағынан  валидті,  яғни  оқушыларға 
бұрыннан оқу барысында таныс ж`не к`сіби бағыттылығына с`йкес мазмұнға құрастырылуы тиіс. 
2.  Информатика бойынша тапсырма қызметтік валидті, яғни ол білімді тексеруі қажет. 
3.  Информатика бойынша тапсырма объективті болуы тиіс, сондай-ақ тапсырма тапсырма авторы, 
мұғаліммен  ғана  емес,  оқушылармен  орындалуы  мүмкін.  Тапсырмада  субъективті  пікірлер  немесе 
автордың түсінуі бейнеленбеуі тиіс. 
4.  Информатика  сабағында  тапсырма  мен  жауаптың  бірлігі.  Оқушыларға  жауапты  қандай 
формада беру қажеттілігін көрсету керек.  
5.  Тапсырманың  ерекшелігі,  бұл  тапсырманы  орындау  жалпы  эрудицияны,  `рбір  тапсырма  оқу-
шының  к`сіби  бағыттылығына  қызығушылығына  бағдарлану  ғана  емес,  аталған  тақырып  бойынша 
ерекше білім, білік, дағдыны талап етеді. 
6.  Тапсырма саралаушы қабілетті меңгеруі тиіс, яғни білімді оқушылар тапсырманы орындайды, 
ал білмейтіндер – орындай алмайды. 
7.  Информатика  бойынша  тапсырмалар  бір  немесе  бірнеше  топтарға  біріктіріледі.  Тапсырма-
ларды топқа іріктеуге келесідей талаптар қойылады: 
1)  Репрезентатитвтілігі.  Шектелген  іріктеу  білімді  тексеру  жүзеге  асырылатын  тп`нді  немесе 
п`ннің бір тарауын толықтай жеткілікті қамтиды.  
2)  Бірыңғайлығы.  dрбір  оқушыға  мазмұны  мен  қиындығы  жағынан  бірдей,  тек  қана  мамандық-
тағы бағыты бойынша ерекшеленетін тапсырмалар беріледі. 
3)  Рандомизация.  Екі  оқушыға  (немесе  бір  ж`не  сол  оқушыға  білімді  қайта  тексеру  барысында) 
сол тапсырмалар жиыны берілмейді. 
Бірыңғайлылық пен рандомизация талаптары тапсырмаға қойылатын жүйемен қамтамасыз етілуі 
тиіс. Шынында, бірыңғайлық талаптарын қамтамасыз ету үшін мұғалім оларды жоғары сынып оқу-
шыларының к`сіби бағыттылығына т`уелді бірыңғай жиынтыққа біріктіруі тиіс. 
Қорыта келе, жоғары сынып оқушыларының к`сіби бағыттылығына т`уелді сараланған тапсырма-
лар жүйесі арнайы талаптарға жауап беруі тиіс, сондай-ақ ол информатика п`ні бойынша материалды 
ғана  жақсы  меңгеруді  қамтамасыз  ететін,  сонымен  қатар  өмірмен  байланыса  бар  практикалық 
маңызды болуы қажет.  Егер мұндай тапсырмалар мен есептер жүйесін сауатты іріктеп алса, онда оқу 
үдерісі ж`не оқушылардың информатика п`ні бойынша алынған білімдерінің сапасы артады. Аталған 
тапсырмалар  жүйесін  оқулықта  берілген  тапсырмалар  мен  есептер  жоғары  сынып  оқушыларының 
к`сіби бағыттылығына т`уелді тапсырмалар болмағандықтан, информатика п`ні бойынша мұғалімдер 
жасауы тиіс. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   530   531   532   533   534   535   536   537   ...   587




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет