С. Г. Тажбаева Редакция алқасы

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №3(47), 2015 г. 
33 
УДК 373.1.02:372.8 
 
ШЕТ ТІЛІН ОҚЫТУДАҒЫ БЕЙНЕМАТЕРИАЛДАР 
 
З.А. Тлеугабылова, Н.А. Ештаева – 
 
Kл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінің аға оқытушылары 
Алматы қ., Қазақстан 
 
АННОТАЦИЯ 
Аталмыш  мақаланың  авторлары  бейнематериалдарды  шет  тілін  оқып-үйренудің  негізгі  бір  маңызды  тренді 
ретінде қарайды. Оқытудың техникалық құралдарын сабақ барысында ж5не сабақтан тыс кезде қолданудың маңызы 
зор.  Оқыту  тілінде  бейнефильмдерді  қараушы  5уесқойларға  арналған  клуб  үйірмелерін  ұйымдастыру.  Оқу 
бағдарламаларына сай келетін фильмдерді жоспарлау,өнегелі ж5не жалпы білім беретін фильмдерді іріктеу маңыз-
ды.  Сабақ  барысында  өте  пайдалы  болатын  фильм  үзінділерін  қолдану.  Оларды  аудиториядан  тыс  уақытта  да 
мұғаліммен  бейресми  5ңгіме  үшін  пайдаланылуға  болады.  Жазба  таспа  арқылы  қосыла  алады.Жазба  барысында 
дыбыстық сигнал (белгі) мұғалімге жаңа кадрға қашан ауысуға болатынын білдіре алады.Дыбыстық белгі проектор 
немесе  слайд-фильмнің  үзінділерін  белсендіреді  немесекөрністі  автоматты  түрде  өзгертуге  мүмкіндік  береді. 
Кинопленка, бұл шын м5нінде үлбір орамындағы фотожиек топтамасы боп табылады. Өз жұмыстары т5жірибесінен 
авторлар  фильммен  (көруге  дейінгі,  көру  уақытында  ж5не  көріпбіткеннен  соң)5дістемелік  жұмысқа  ерекше  көңіл 
аударады.
 
Түйін сөздер: бейнематериалдар, техникалық құралдар, оқу бағдарлама, 5дістемелік жұмыс. 
 
Шет тілін оқудағы ең басты міндеттердің бірі ол сөйлеу м5дениетін дамыту болып табылады. Алайда, 
осы  м5дениетті  игеру  ауызекі  сөйлеудің  пайда  болу  шарттарына  байланысты  қиын  болып  келеді.  Оқу 
процессі  барысында  шет  тілінде  қарым  қатынас  жасауға  талпыныс  жасау  үшін  сөйлеуші  тап  болуы 
мүмкін  мен  сөйлеуге  қажеттілік  туатын  жағдайды  қолдану  керек.Сабақ  барысында  бейне  материалды 
қолдану қатысушыларды 5ңгімеге, талқылауға ж5не диспут жасауға шақырады.Сондай ақ, қатысушалар 
шет  тіліндегі  5ңгімені  естіп  сол  елдің  тарихымен,  м5дениетімен  ж5не  географиясымен  танысады. 
Оқытудың  осы  түрін  жалпы  5дістермен  ж5не  дидактика  принциптарымен  қосып  оқытуға  да  болады. 
Фильмдарды  таңдау  осы  фильм  бойынша  қойылатын  сұрақтармен  тапсырмалар  сияқты  өте  маңызды 
ж5не  уақытты  талап  етеді.  Ең  алдымен  фильм  сабақтың  тақырыбына  сай  келуі  керек.  Бір  тақырыпқа 
берілген  шектеулі  уақыт  ЖОО  мұғаліміне  кейде  бейне  фильмды  қосымша  материал  ретінде  алуға 
мүмкіндік  бермейді.  Осы  м5селенің  ең  дұрыс  шешімі  ол  «Movie  Fans»атты  үйірменің  ашылуы  болып 
табылды.Үш жыл жұмыс істеу барысында үйірме жиырмаға жуық ағылшын тілінде фильмдерді ұсынып, 
студенттерге  көрсетті  ж5не  5р  оқу  күнінде  ҚазҰУ  1-4  бакалавркурсы  студенттерімен  жұмыс  жасайды. 
Осы студенттердің барлығын 5р түрлі мемлекеттердің кино өнеріне деген қызығушылық, көрген фильм-
дегі ағылшын тіліндегі ақпаратты талдай алу біліктілігі байланыстырады да біріктіреді. Үйірменің тұрақ-
ты  қатысушыларынан  басқа  фильм  көруге  өз  уақытын  қызықты  да  пайдалы  өткізгісі  келетін  ж5не  өз 
құрдастармен пікір алысуға көңілі бар студенттерде келеді.  
Клубтың  аудиториядан  тыс  уақытта  болуы  ағылшын  тіліндегі  фильмді  басынан  аяқ  көріп  бітіруге 
ж5не де талқылауға мүмкіндік береді. Бейне материалды қарау шет тілін оқу д5режесіне ықпал жасайды, 
өйткені  тіл  коммуникациясының  шынайы  жағдайын  жасайды;  шет  тілін  оқуға  деген  құштарлықты 
арттырады;  бас  кейіпкерлердің  жан  күйін  түсінуге  көмектеседі,  ауыз  екі  сөйлеудің  барлық  жақсы 
тараптарын ашып көресетеді;студенттердің өз назарына алмай білімдерін нығайтуға жағдай жасайды.  
2014-2015  оқу  жылына  мысалыға  айтатын  болсақ  келесі  көркем  фильмдер  студенттер  назарына 
ұсынылған  болатын:  «Елизаветта»  -  1998  жылғы  Шекхар  Капурдың  Англия  ханшайымы  Елизаветта  І 
жайындағы тарихи биографиялық мелодрама. Англия, XVI ғасырының ортасы, патша Генрих VIII кіші 
қызы Елизаветта І үлкен 5пкесі өлімінен соң патша тағының мұрагері болып қалады. Франция, Испания 
ж5не Рим қауіп төндіріп тұрған саяси жағдайы тұрақсыз да 5лсіз Англияны билеу үшін ханшайымға ақыл 
мен  сабырға  келу  керек  болады.  Елизаветта  түбейгелі  саясатқа  кірісеп  кетеді  де  ел  билеуде  ең  батыл 
шешімдерды қабылдайды. Тарих Елизаветта І ханшайымын ең талапты да шыншыл ханшайым етіп есте 
сақтап қалды [3].  
«Патша сөйлейді!» (The King`s Speech) фильміндебилеу керек болатын елі үшін өз өзін құрбанға алып 
келген  герцог  жайында  баяндайды.  Jңгіме  Ұлыбритания  патшасы  Герцог  VІ  қазіргі  Ұлыбритания 
патшайымының 5кесі жайында болмақ. Сөйлей алмау м5селесіне байланысты патша 5рдайым өз ағасы-
ның көлеңкесінде қалып жүреді. Ағасы ел билеуден бас тартқан соң Герцог амал жоқ таққа өзі келеді. Ол 
тіл үйретуші маманының көмегімен сөйлеу м5дениетін игеріп шығады [2].  

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №3(47), 2015 г. 
34 
«Фрост  Никсонға  қарсы»  атты  драмасы(Frost\Nixon)шынайы  болған  фактілер  негізінде  түсірілген. 
1974  жыл,  АҚШ-ның  37  президенті  Ричард  Никсон  Уотергейтте  болған  ұрысқа  байланысты  өз 
қызметінен  кетеді.  Белгілі  тележурналист  Дэвид  Фрост  он  екі  сериядан  тұратын  сұхбат  жүргізеді.  Екі 
жақта осы шоу негізінде пайда көруді көздейді. Фрост қаржылай болса, Никсон саяси.  
National Geographic арнасы 5лемдегі ең 5демі ғибадатхана – Софиясоборына арналған «Көненің көзі: 
Стамбулдағы Айя-София» (Ancient Megastructures Istanbul`s Hagia Sophia) атты деректі фильмын көрсетті. 
Осы  бір  с5улет  өнерінің  туындысы  324-337  жылдар  арасында  Византия  императоры  Константин  І 
тусында салынған ж5не мыңдаған жылдар бойы христиндардың ордасы болып келді, ал кейіннен мешіт, 
одан  кейінрек  Стамбулдың  символы  мен  музейге  айналды.  Компьютерлік  графика  көмегімен  осы 
«Көненің  көзі:  Стамбулдағы  Айя-София»  дерек  фильмінің  авторы  осы  с5улет  туындысының  салуда 
кездескен қиыншылықтары мен қызық оқиғалары жайында баяндайды [3].  
1961  жыл  12  с5уір-  ол  адамзат  тарихындағы  жер  жүзін  меңгерудегі  ең  маңызды  оқиға  болған  күн 
ретінде  белгіленген.  Бұл  күні  алғаш  рет  адам  баласы  –  Юрий  Гагарин  –  108  минут  ішінде  бүкіл  жер 
шарын  ұшып  өтіп,  оны  алдын  ешқандай  адам  баласы  көрмеген  көзбен  көріп  келді.  Ұшы  күнінен  елу 
жылдық  мерейтойын  атап  өту  үшін  «Алғашқы  орбита»  (First  Orbit)  фильмінің  жасаушылары  көрер-
мендерді орбита станциясы секілді борт құрамына шақырды. Ол жерде итальян астронавты ж5не суретке 
түсірудің үлкен жанкүйері Паоло Несполи Жердің айналып жүрген неше түрлі картиналарын көрініске 
ұсынды.  Өз  камерасын  Несполи  МКС  модуліне  «Купол»  деп  атап,  жайғастырды.  Ол  жерде  7  иллюми-
натор  орналасқан  ж5не  солардың  біреуі  тура  Жерге  қарап  тұр.  Фильм  Юрий  Гагарин  12  с5уір  күні 
космосқа  ұшқан  ретті  ұстанған.  «Алғашқы  орбита»  фильмінде  алдын  халыққа  бейм5лім  болған  Жер 
бетінде  ұшуды  қадағалау  орталығында  болған  Гагарин  мен  Сергей  Королевтің  5ңгімелері,  сондай  ақ 
ИТАР-ТАСС ж5не BBC жаңалықтарын үзіліс көрсетілген [2].  
Фильмдерді  таңдау  шарттарының  маңызды  талабы  ол  студенттердің  тарихи  оқиғаларға  қызығушы-
лығы, соның ішінде Англия, АҚШ ж5не бұрынғы Кеңес Үкіметі жайлы көп ақпаратты білгілері келген 
фактор рөл ойнады.  
Фильм таңдау процессінде бейнефильмдердің келесі сапада болуы назарға алынды:  
•  Сурет ж5не дауыс анық ж5не сапалы болуы керек;  
•  Сөйлеп тұрушының үлкен экранда көрсетілуі жағдайға байланысты арттағы фонға сай болуы;  
Сөйлеуші кейіпкерлерге қойылған талаптар:  
•  Сөйлеушінің сөзі анық ж5не тез болмауы керек, тындауға анық, басқа да гүрілдер болмауы тиіс;  
•  Сөйлеушінің акценті, диалекті немесе сөйлеу тоны студенттерге түсінікті болуы керек;  
Тілге деген талаптар:  
•  Тіл қазіргі заманға сай болуы керек;  
•  М5тінде жаңа сөздер, таныс емес ж5не көрмеген ымдар болмауы керек;  
•  Жаргонды сөздер қысқа ж5не түсінуге оңай болуы керек;  
Оқу материалы презентациясының ерекшелігі: 
•  Жаңа  материалдың  образды  түрде  кірісуі  оның  жақсы  есте  сақталуына  көмектеседі,  өйткені 
қабылдап алудың бірнеше каналдары бар;  
•  Материалдың сезімталды ж5не динамикалық түрде берілуі студенттердің қызығушылығын сақтап 
қалуға көмектеседі;  
•  Бейне  материалдардың  көпсалалығы  оларды  көру  барысында  5р  түрлі  режимдерді  қолдануға 
мүмкіндік береді (стоп-кадр, аудиорқатар, бейнеқатар ж5не т.б.) 
•  Басқа да оқыту құралдарымен жақсы с5йкес келеді;  
Бейне материалдармен жұмыс істеу технологиясы:  
Дауыссыз сурет: 
•  Болып жатқан жағдайға байланысты өз ойын айту: might, could; 
•  Кейіпкерлердің қарым қатынасын айқындауға болады (достар, қастар, 5ріптестер);  
•  Сезімдерін, ниеттерін білуге болады;  
Суреттсіз дауысты қатар:  
•  Ситуацияны сөз, музыка, шу ж5не тыныштық арқылы айқындау;  
•  Jңгімелесушіні, мекен жайды, іс 5рекеттің қайда болып жатқанынбаяндау;  
Стоп кадр:  
•  Ым жымды түсіну;  
•  Сырт бейне менқимыл іс 5рекетті баяндау, 5ңгіме айту жағдайын тудыру;  

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №3(47), 2015 г. 
35 
Бейне + дауыс (қысқаша көрініс) 
•  Сұрақтар (түсіну түсінбеуге байланысты); 
•  Коммент айту;  
•  Кейіпкерлерге мінездеме беру;  
•  Не болды ж5не не болады;  
•  Эпизодты қайта ойнау (ролды ойын) 
•  Сюжетке қойылымдар (реплика, кейіпкерлер);  
•  Jңгімені үзіліссіз құрау;  
•  Бөлек көріністерді аудару;  
Студент өзі алған 5серді айтып беруі 
Қиыстырып қарау (Jigsaw viewing): 
•  Бір көріністі дауыссыз, бір көріністі бейнесіз қарау;  
•  Басын ж5не аяғын қарап, ортасын анықтау;  
•  Топтың жартысы артқа қарап қарайды да, студенттердің біреуі өз ойын айтады;  
•  Бір эпизодтан біреулеп қарап, бүкіл фильм сюжетін қалыптастырады;  
Фильммен жұмыс:  
Фильмды қарауға дейін: 
•  Тақырыпқа кіріспе;  
•  Лингвистикалық, ауызекі ж5не 5леуметті м5дени қиыншылықтарды оқшаулау;  
•  Алдын ала болжам жасау (мағыналық ж5не лингвистикалық);  
Фильммен жұмыс жасауға дайындық:  
•  Жанр мен тақырыпқа байланысты сай келетін фильмдер тізімін жасау;  
•  Көрініске байланысты қысқаша скрипт жазу;  
•  Эпизодттарды уақыты бойынша жазу;  
•  Эпизодтар бойынша лекиска мен ситуациялық қарым қатынасты жазып шығу;  
•  Кейіпкерлер тізімін жазу ж5не оларға қысқаша мінездеме беру;  
•  Сұрақтар құрастыру: м5селені анықтаушы ж5не түсінікті қадағалаушы;  
•  Керекті бейне технологиясын таңдау;  
•  Фильмды көру ж5не көріп болған соң қолданылатын тапсырмаларды жазу;  
•  Сөйкес оқу құралдарын таңдау;  
Фильм көру барысында:  
•  Түсінушілікті қадағалау;  
•  Вербалды ж5не вербалсыз қарым қатынас түрлеріне көңіл аудару;  
Фильмді көріп болған соң: 
•  Түсінушілікті қадағалау;  
•  Ауыз екі сөйлеу қызметінің барлықтүрлерін дамыту;  
•  Шығармашылық жұмыс [1, 146];  
 
1 Грызулина А.П. Хрестоматия по методике преподавания английского языка. – Москва: Просвеще-ние, 1983. 
2 www.study.ru/support/note154.html 
3 www.filminenglish.ru 
Reference: 
1 Gryzulina A.P. Reader in Methods of Teaching English.– Moscow, 1983. 
2 www.study.ru/support/note154.html 
3 www.filminenglish.ru 
 
Аннотация 
Авторы  данной  статьи  рассматривают  видеоматериалы,  как  один  из  основных  важных  трендов  в  изучении 
иностранного языка. Использование технических средств обучения во время занятий и вне. Организация клубных 
кружков  для  любителей  просмотров  видеофильмов  на  языке  обучения.  Планирование  фильмов,  соответствующих 
учебной программе, поучительные фильмы и общеобразовательные. Использование фильмовполос, которые могут 
быть  очень  полезны  во  время  занятий.  Они  могут  использоваться  также  для  неформальной  беседыс  помощью 
учителя  во  внеаудиторное  время.  Могут  быть  соединеныслентой-записью.  Звуковой  сигнал  при  записи  позволяет 
учителю  знать,  когда  перейти  к  новому  кадру.  Звуковой  сигнал  можетактивироватьполосыпроектора  или  слайд-
фильма,  или  изменить  картину  автоматически.  Кинопленка,  по  существу  это  серияфоторамокна  рулонпленки.  Из 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №3(47), 2015 г. 
36 
опыта своей работы большое внимание авторы уделяют методической работе с фильмом: до его просмотра, во время 
его просмотра и после его завершения. 
Ключевые  слова:  видеоматериалы,  технические  средства,  планирование  фильмов,  методическая  работа  с 
фильмом. 
Annotation 
The authorsof this articleconsider thevideoas oneof the mainimportant trendsin the study ofa foreign language.The useof 
technical  meansin  the  classroomand  beyond.The  organizationof  clubcirclesfor  fanswatching  a  movie  onthe  language  of 
instruction. Planningmoviesrelevant to curriculum, instructiveand educationalfilms. Film strips can be very useful. They can 
be used alone for informal conversation with the aid of the teacher. They can be coupled with a tape-recording. A beep on the 
recording lets the teacher know when to change to the new frame. The beep may activate the slide projector or film strip 
projector and change the picture automatically. The film strip is essentially a series of picture frames on the roll of film.From 
their  experiencegreatattention  is  paid  tomethodological  workwith  the  film:  toview  it,  while  reviewing  itandafter  its 
completion. 
Keywords:video materials, technical means, planningmovies, methodological workwith the film
. 
 
УДК 821.512.122:78.071.1 
 
ОҚЫТУ ПРОЦЕСІНДЕ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ІС-.РЕКЕТТЕРДІ МЕҢГЕРУДІҢ 
МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ 
 
Керимшеева Индира Куралбековна – магистрант, ағылшын тілі оқытушысы  
Акбердиева Динара Аскаровна – магистрант, ағылшын тілі оқытушысы 
«Мирас» университеті 
 
Абстракт: Қазіргі кезде егемен елімізде білім берудің жаңа жүйесі жасалып, 5лемдік білім беру кеңістігіне енуге 
бағыт алуда. Бұл оқу-т5рбие үрдісіндегі елеулі өзгерістерге байланысты болып отыр. Себебі, білімберу парадигмасы 
өзгерді, білім берудің мазмұны жаңарып, жаңа көзқарас, жаңаша қарым-қатынас пайда болуда. Келер ұрпаққа қоғам 
талабына сай т5рбие мен білім беруде мұғалімдердің инновациялық іс-5рекетінің ғылыми-педагогикалық негіздерін 
меңгеруі маңызды м5селелердің бірі. 
Ғылым мен техниканың жедел дамыған, ақпараттық м5ліметтер ағыны күшейген заманда ақыл-ой мүмкіндігін 
қалыптастырып,  адамның  қабілетін,  талантын  дамыту  білім  беру  мекемелерінің  басты  міндеті  болып  отыр.  Ол 
бүгінгі білім беру кеңістігіндегі ауадай қажет жаңару оқытушының қажымас ізденімпаздығы мен шығармашылық 
жемісімен келмек. Сондықтан да 5рбір оқушының қабілетіне қарай білім беруді, оны дербестікке, ізденімпаздыққа, 
шығармашылыққа  т5рбиелеуді  жүзеге  асыратын  жаңартылған  педагогикалық  технологияны  меңгеруге  үлкен 
бетбұрыс  жасалуы  қажет.  Өйткені  мемлекеттік  білім  стандарты  деңгейінде  оқу  үрдісін  ұйымдастыру  жаңа 
педагогикалық технологияны ендірудіміндеттейді. 
Білім беру саласы қызметкерлерінің алдына қойылып отырған міндеттердің бірі – оқытудың 5діс т5сілдерін үнемі 
жетілдіріп  отыру  ж5не  қазіргі  заманғы  педагогикалық  технологияларды  меңгеру.  Қазіргі  таңда  оқытушылар 
инновациялық ж5не интерактивтік 5дістемелерін сабақ барысында пайдалана отырып сабақтың сапалы 5рі қызықты 
өтуіне ықпалын тигізуде. 
Тірек сөздер:оқыту процесі, инновация, ақпараттық технологиялар, инновациялық технологиялар 
 
Қазіргізаманныңақпараттықтехнологиясынбілім  алушы,  болашақ  маманның  оқып-біліп,  зерделеуі, 
оларға  игерту  -  бүгінгібастыміндетболыптұр.  Жаңа  адамды  т5рбиелеу  мен  оқытуда  жоғары  мектептің 
алатын  орны  ерекше.  Оның  қызметі  үнемі  дамуда.  Жаңа  заман  талаптарына  с5йкес  жоғары  мектептің 
дамуы  көптеген  қоғамдық-5леуметтік  м5селелерді  шешуді  қамтамасыз  етуі  керек.  Жоғарғы  мектептің 
алдына қойған ең бірінші мақсаты - қоғамға қажетті жоғары білімді мамандарды даярлау. 
Мамандардың пікірінше ХХІ ғасырда тиімді білім беру жүйесін жасайтын жас ұрпақтың ақыл ой ж5не 
рухани потенциалын барынша дамытуға мүмкіндігі бар ұлт қана озат бола алады. ХХ ғасырдың аяғы мен 
ХХІ  ғасырдың  басында  ғылыми  техникалық  прогрестің  ж5не  ақпарат  көлемінің  өсуі  жоғары  оқу 
орындарындағы  алынған  білім  қорының  белсенді  к5сіби  іс-5рекетінің  барлық  кезеңіне  емес,  тек  қысқа 
уақытқа  ғана  к5сіпкер  мұқтаждығын  қанағаттандыратындығын  көрсетті.  Болашақ  мамандардың  к5сіби 
міндеттерді шешу үшін өз бетінше ізденуге ж5не білімді игеруге даярлау қажеттігі туындайды. 
Жоғары мектептің маңызды міндеттерінің бірі - мамандарды даярлаудағы фундаментальды орны мен 
ролін  жоғарылатудан  келіп  шығатын  білім  беруді  ізгілендіру.  Осындай  даярлықпен  шыққан  жоғары 
мектеп түлегі ақпараттар ағымын жылдам игеріп, өз іс-5рекетін дұрыс жолға қояды, яғни дұрыс пайда-
лана алады. 
 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №3(47), 2015 г. 
37 
Ақпарат ұғымы(ағылшын тілінен“іnformation” – түсіндіру, мазмұндау) - бұл м5лімет халықтың ауыз-
ша,  жазбашанемесе  басқа  да  5дістермен  (шартты  белгілер  көмегімен,  техникалық  құралдар  ж5не  т.б.); 
”қоршаған орта 5лемі туралы түсінік беру, ондағы үрдістің өтуі, адамның оны қабылдауы немесе арнайы 
құруы”. 
Қазақстанда ең алғаш “инновация” ұғымын қазақ тілінде анықтаған ғалым, профессор Н.Нұрахметов. 
Ол “Инновация, инновациялық үдеріс деп отырғанымыз білім беру мекемелерінің жаңалықтарды жасау, 
меңгеру, қолдану ж5не таратуға байланысты бір бөлек қызмет” деп көрсетеді.  
Ал,  К.Құдайбергенова  “инновацияны”  –  нақты  қойылған  мақсатқа  сай  алынған  жаңа  н5тиже  деп 
есептеп,  төмендегідей  аудармалар  жасаған:  “инновация”  -  жаңарту,  “нововедение”  –  енген  жаңалық, 
“новое” – жаңа, “новшество” – жаңалық, “инновационный процесс” – жаңарту үдерісі. 
Оқытушы  еңбегi  басқа  қызметтермен  салыстырғанда,  өзiндiк  ерекшелiгi  мол  шығармашылықты 
сүйедi, өйткенi, жастарды өмiрге, еңбек пен 5леуметтiк iс –5рекетке дайындау - ұстаздарды көп iздендiрiп, 
ойландыратын жұмыстың ең басты түрi. Олай болса, жоғары д5режелi педагогтық бiлiм алумен қанағат-
танып  қоймай,  ол  т5рбие  мен  оқытудың  тиiмдi  жолдарын  үнемi  iздестiрiп,  өз  жұмысында  пайдаланып 
отыруы тиiс. Атап айтқанда: 
- инновация туралы білімі; 
- инновацияны жан-жақты меңгеру; 
- инновациялық іс-5рекет диагностикасын меңгеру; 
- инновацияны т5жірибеге ендіру жұмыстары; 
- инновацияны практикада дұрыс қолдану. 
Jрбір білім беру ордаларында бүгінгі таңда белең алып отырған кемшіліктері баршылық, атап айтатын 
болсақ: 
- білім сапасының төмендігі; 
- білім саласына мемлекет тарапынан реформалар жүргізілгенімен оқудың н5тижесінің болмауы; 
- құжаттар көптеп шығарылғанымен мардымсыздығы; 
- білім алушылардың өздігінен білім алу дағдысының болмауы; 
- білім алушылар мен оқытушылардың бірлескен шығармашылық еңбектерінің болмауы. 
Бұл  тығырықтан  шығудың  бірден-бір  жолы  оқу-т5рбие  процесінде  инновациялық  5діс-т5сілдерін 
енгізу, 5рбір білім алушылардың білімге деген қызығушылықтарын,  талпынысын арттырып,  өз  бетімен 
ізденуге, шығармашылық еңбек етуге жол ашу. 
Оқу-т5рбие  процесінде  инновациялық  педагогикалық  жаңалықтарды  енгізудің  IV  кезеңін  бөліп 
көрсетуге болады: 
І кезең; Жаңа идеяны іздеу 
Ақпараттандыру ж5не инновациялрды ұйымдастыру, жаңалықтарды іздестіру. 
ІІ кезең: Жаңалықтарды ұйымдастыру 
Оқу-т5рбие үрдісінде жаңалық енгізулерді алғашқы байқаудан өткізу. 
ІІІ кезең: Жаңалықтарды енгізу 
Оқу-т5рбие процесінде инновациялық 5діс-т5сілдерді пайдалану. 
ІVкезең: Жаңалықтарды бекіту 
Оқу-т5рбие үрдісінде енгізілген жаңалықтардың н5тижесін баағалау. 
Оқу-т5рбие үрдісіне жаңалықтар енгізуді төмендегідей жолмен көрсетуге болады: 
№ 1 кесте 
 
Білім беру 
 
 
 
 
А 
 
Ақпараттандыру 
 
 
 
J 
 
Насихаттау 
 
 
 
Б 
 
Игеру 
 
Жұмыстыжетілдіру, 
жаңалықтаріздестіру 
 
 
Ақпарат 
жаңалықтарын 
меңгеру 
 
Оқыту, игеру 
 
Пайдалану 
 
Инновацияларды  таралу  үрдісініңбір  түрімен  (А,J,Б)  екінші  түрінде  өту  ерекше  функцияларды 
орындайды. 
А – инновациялар белгілі болады, көпшілікке таралады. Жаңалықтарға жол ашылады; 
J – олардың теориялық ж5не 5дістемелік жолдары ойлап шешіледі; 
Б – жаңалықтарды енгізу жолдары қарастырылады, білім беру ұйымдарының жұмыстарына енгізіледі. 

Вестник КазНПУ им. Абая, серия«Педагогические науки», №3(47), 2015 г. 
38 
Инновациялық процестің негізі – жаңалықтарды қалыптастырып жүзеге асырудың тұтастық қызметі. 
Инновация  білім  деңгейінің  көтерілуіне  жағдай  туғызады.  Инновацияның,  жаңа  енгізулердің  екі  жағы 
бар: п5ндік ж5не процессуалдық. 
Инновациялық үрдістерді ендіру үш өзара байланысты күшпен анықталады: 
1)  Енгізілген технологияның ерекшеліктерімен;  
2)  Жаңашылдардың инновациялық 5леуетімен; 
3)  Жаңалықты енгізу жолдарымен. Сондықтан бұл уақыт ағымына байланысты дамиды, бірқалыпты 
өзгеріске ұшырайды, жағдайына байланысты т5рбиеші мен т5рбиеленушілердің өзара байланысы болып 
саналады. 
Жеке  тұлғаның  болжамды  бiлiмiн  арттыру  жағдайына  ұстазға  оқу  үрдiсi  кезiнде  жаңа  қызметтер 
жүктеледi. Егер де бiлiм берудiң д5стүрлi жүйесiнде ұстаз бен оқу құралдары бiлiмнiң қайнар көзi болып 
есептелiнсе,  ал  бiлiм  берудiң  жаңа  үлгiсiнде  ұстаз  белсендi  танымдық  5рекетке  талпынған  студенттiң 
кеңесшiсi мен көмекшiсi қызметтерiн атқарғандай 5серде қалдырады. өстаздың к5сiби шеберлiгi студент-
тiң  бiлiмiн  бақылауға  ғана  емес,  бiлiмдi  игеру  кезiндегi  туындайтын  м5селердiң  оң  шешiлуiне  ықпал 
жасап, қол созу. Бұл қадам ұстаздан үлкен жауапкершiлiк пен жоғарғы деңгейдегi шеберлiктi талап етедi. 
Көптеген елдердiң бiлiм беру жүйесiнде қазiргi заманға сай тенденцияларды жүзеге асыруға мүмкiндiк 
туғызады.  Бұл  –  бiлiм  саласындағы  дүниежүзiлiк  елдердiң  жаңа  ақпараттық  технологияларға  соның 
iшiнде  осы  дүниежүзi  5лемiне  есiгiн  ашатын  компьютерлi  телекоммуникацияларға  қызығушылық 
танытылуда. Қазiргi кезде мұндай мүмкiншiлiктер қашықтық аралық бiлiм беру, студент пен ұстаздардың 
қатынасы  тек  бiр  институт  облыс  көлемiнде  шектелмей  одан  да  басқа  мемлекеттер  мен  5лемнiң 
аймақтарымен қатынасы көптеп етек алуда. Жаңа ақпараттық технологиялардың көмегiмен тек күндiзгi 
емес, үйден шықпай – ақ қашықтықта бiлiм алуға болады.  
Қазіргі жас ұрпақтың саналы да сапалы білім алуының бірден-бір шарты – оқу орындарын дағы білім 
беру процесіне жаңа инновациялық технологияларды енгізу екендігі сөзсіз түсінікті.  
Сондықтан  ғылыми-техникалық  прогрестен  қалыспай,  жаңа  педагогикалық  инновацияларды  дер 
кезінде қабылдап, өңдеп, н5тижелі пайдалана білу – 5рбір ұстаздың негізгі міндеті болып табылады.  
 
1. 
ҚР Білім туралы заңы.- 07.06.1999ж. 
2. 
ҚРЖМББС6М010300 - Педагогика ж[не психология .–Астана.2009. 
3. 
Н.  Назарбаев.  «Жаңа  онжылдық  –  жаңа  экономикалық  өрлеу  –  Қазақстанның  жаңа  мүмкіндіктері». 
Қазақстан халқына арналған Жолдауы.- 29.01. 2010 ж.- Астана 
4. 
ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы. – Астана. 2010. 
5. 
Кредиттік  оқыту  технологиясы  бойынша  оқу  үдерісін  ұйымдастырудың  ережесін  бекіту  туралы. Қ  Р 
Білім ж[не ғылым министрлігінің 2007 жылғы 22 қарашадағы № 566 бұйрығы.- Астана 
6. 
ҚР-ның жоғары білім жүйесін ақпараттандыру. Мемлекеттік бағдарлама. Астана, 2002ж. 
7. 
ҚР-ның 2015 ж дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы. Астана. 2003ж. 
8. 
Педагогика:  педагогические  теории,  системы,  технологии:  Учеб.  для  студ.  высш.  и  сред.  пед.  учеб. 
заведений Под ред. С.А.Смирнова. - 4-е изд., испр. - М.: Издательский центр «Академия», 2000. - 512 с. 
9. 
Педагогикапрофессионального  образования:  Учеб.  пособие  для  студ.  высш.  пед.  учеб.  заведений  /  Е.  П. 
Белозерцев, А. Д. Гонеев, А. Г. Пашков и др.; Под. ред. В. А. Сластенина. – М.: Издательский центр «Академия», 
2004. – 368 с. 
10.  Көшербаев  Қ.Е.,  Ахметов  K.Қ.,  Kбiлқасымова  А.Е.,  Рахымбек  Х.М.  Қазақстан  Республикасында  жоғары 
бiлiмдi дамыту стратегиясы.-Алматы: “Бiлiм” баспасы, 1998 
11.  Абылкасымова А.Е., Рахимбек Х.М. О стратегии развития высшего образования в РК. //Вестник высшей 
школы Казахстана.-1998.-N5.-с. 18-27. 
12.  Педагогика и психология высшей школы: Учебное пособие. — Ростов н/Д:Феникс, 2002. Ответственный 
редактор M. В. Буланова-ТопорковаАвторский коллектив- 544 с. 
13.  Kлiпбаева Л. Бiлiм жүйесiн ақпараттандыру./ЕҚ/ 1998 ж-04.09 
14.  Абылкасымова  А.Е.,  Рахимбек  Х.М.  Пути  развития  образования  в  РК.  //В  кн.  Высшее  образование 
Казахстана в третьем тысячелетии.-Алматы: РНК КАО, 1998.-с. 7-23.А 
15.  Абылкасымова  А.Е.  Развитие  педагогической  науки  в  области  методики  обучения.  В  кн.:  Теор.-
методологические основы модернизации системы образования в РК.-Алматы: Ғылым, 1998.-20с. 
 

жүктеу/скачать 7,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: