С. Ж. Бахтиярова


Арақашықтық бойынша жҥгіру және жҥру



Pdf көрінісі
бет23/125
Дата18.10.2023
өлшемі4,53 Mb.
#118227
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   125
Байланысты:
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)

Арақашықтық бойынша жҥгіру және жҥру. 
 
Егер жҥгіру бӛлек 
жҥгіру жолдарымен жҥргізілсе, онда қатысушылар тек қана ӛздерінің
жолдарымен жҥгіру қажет. Егер қатысушы тіке жҥгіретін қашық-
тықтарда басқа жҥгіру жолдарына ӛтіп (мысалы, тепе-теңдік жоғалту 
кезінде) бір немесе бірнеше қадам жасап, қайтадан ӛзінің орынына 
келсе, бірақ ол басқа қатысушыларға кедергі жасамаса, қателік болып 
есептелмейді. Бҧрылыстарда жҥгіру кезінде қатысушы сол жақтағы 
жҥгіру жолдарына ауысуға қҧқы жоқ, егер ол сол жақтағы жол 
бойынша немесе жолды шектейтін сол жақтағы сызық бойынша екі 
немесе одан да кӛп қадам жасайтын болса, онда дисквалификаялау 
болады, себебі қатысушы жҥгіру жолын қысқартты. Егер спортшы оң 
жақ жол бойынша бірнеше қадам жасап, басқа қатысушыға кедергі 
жасамай және ӛзінің жолына қайтып келсе, ол қателік болып 
саналмайды.


33 
Секіру және лақтыру бойынша жарыстарға қатысушы ӛзінің 
жҥгіріп келу екпінін ҧзындығын белгілермен немесе жекелей белгілеп 
қоюға қҧқық береді, бірақ бормен немесе тескіштермен белгі жасауға 
рҧқсат етілмейді. Тӛрешілердің басшылығымен спортшы екі мәрте 
сыналатын лақтыруды орындауға қҧқы бар, ал бірнеше секіру 
мәртелері жарыс уақытының басталуына дейін болады. Жарыс-
тардың басталу сәтінде секіру мен лақтыру ҥшін секторларда 
дайындық жаттығуларын жасауға рҧқсат етілмейді. Лақтыратын 
снарядтарды қайтару арнайы-қҧрал жабдықтармен, тек қана ауыспалы 
немесе тасымалдау жасалуы қажет. Жеке және жеке-командалық 
жарыстарда (биіктікке секіру және сырықпен секіру бойынша 
жарыстарда) әрбір қатысушыларға ҥш талпыныс рҧқсат етіледі, сегіз 
жақсы нәтижелі кӛрсеткіш кӛрсеткен қатысушылар финалға шығады, 
және оларға ҥш талпыныс (кӛпсайыстық жарыстарда секірулер мен 
лақтыруларға бҧл ереже қолданылмайды) беріледі. Егер екі немесе 
одан да астам қатысушылар бірдей сегіз нәтиже кӛрсетсе, олардың 
барлығы да финалға жіберіледі.
Сегіз қатысушы және одан да аз кезінде әрбіреуіне бірінші ҥш 
талпынысқа байланысты алты талпынысқа қҧқық беріледі. Алдын-ала 
финалдық жарыстар арасында ҥзілістер болмайды.
Барлық талпынысты қатысушылар кезекпен-кезек орындайды. 
Бас тӛрешінің шешімі бойынша бӛлек жағдайларда лақтыруда ҥш 
талпынысты қатар орындау мҥмкін, бірақ әрбір талпыныстан кейін 
қатысушы шеңберден шығуы қажет. Қатысушы тек қана тӛрешінің 
шақыруы бойынша талпынысты орындауға кіріседі. Сырықпен 
секіруде талпынысты орындауға 1,5 минут уақыт беріледі. Секіру мен 
лақтырудың барлық қалған тҥрлерінде 1 минут беріледі. Уақытты 
есептеу талпынысты орындау ҥшін тӛрешінің спортшыны шақыру 
сәтінен басталады. Талпыныстар арасында спортшы 3-4 минуттық 
ҥзіліс жасауға қҧқы бар. Егер қатысушы талпыныстарды орындау 
уақытын әдейі созса, онда ол осы талпынысты орындаудан айырылуы 
қажет; егер талпынысты орындау сәтінде қатысушыларға кедергі 
жасаса онда бас тӛреші оған талпынысты қайта орындауына рҧқсат 
береді. Қатысушылардың кезекті талпыныстан бас тартуға қҧқықтары 
бар.
Талпынысты орындағаннан кейін тӛреші бҧзылыстың жоқтығы 
кезінде - 
«Бар!»
сигналдық командасын береді және ақ жалауша 
кӛтереді немесе ережені бҧзғаны кезінде – 
«Жоқ!»
сигналдық 
командасын береді және қызыл жалауша кӛтереді. Сәтті талпы-
ныстың барлығының нәтижелері ӛлшенеді және хаттамаға жазылады. 
Сәтсіз талпыныстар ӛлшенбейді.


34 
Хаттамада жазба келесі тҥрде жҥзеге асырылады:
-
есептелген талпыныс кезінде ӛлшеу нәтижесі қойылады, ал 
биіктікке секіру мен сырықпен секіруде – «О» белгісі; 
-
есептелмеген талпыныс кезінде – «Х» белгісі; 
-
талпынысты ӛткізу кезінде «-» белгісі қойылады.
Егер ауа-райы жағдайына немесе басқа да обьективті себептерге
байланысты жарыс тоқтатылған жағдайда, онда бас тӛреші жарысты 
қайтадан сол қатысушымен немесе тоқтатылған талпыныс сәтінен 
бастап жҥргізуге рҧқсат беруі мҥмкін. Жарысты екінші кҥнге 
ауыстыру кезінде олар бірінші талпыныстан басталады.
Қатысушылардың жеке орындары алдын-ала немесе финалдық 
жарыстарда кӛрсеткен жақсы нәтижесі бойынша анықталады. Егер екі 
(не одан да кӛп) қатысушы бірдей нәтиже кӛрсетсе, талпынысқа 
қарамастан екінші нәтиже қарастырылады, егер ол бірдей болса, онда 
ҥшінші нәтиже және осылай бір қатысушының артықшылығы 
анықталғанша жҥргізіледі. Егер барлық кӛрсеткіштер бірдей болса, 
онда оларға қосымша талпыныстар беріледі. Басқа барлық орындар 
ҥшін бҧл ереже қарастырылмайды. Мысалы, А қатысушы ҧзындыққа 
секіру нәтижесінде келесідей нәтиже кӛрсетті: 6,70 метр, - 6,98 метр, - 
6,99 метр, -7,25 метр, - 7,29 метр; В қатысушы қатысушысында 
келесідей нәтижелер бар: 6,87 метр, -6,98 метр, -7,05 метр, -7,10 метр,
-7,15 метр. Екі қатысушыда ең жақсы нәтиже – 7,25 метр, бірақ А 
қатысушысында екі нәтиже – 7,25 метр, сондықтан ол осы жарыстың 
жеңімпазы болып табылады. Қатысушыларда олардың жақсы 
нәтижелері есептеледі, соның ішінде қосымша талпыныстарда бірінші 
орында анықтау ҥшін кӛрсетілген нәтижелер.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   125




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет