С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Әуе немесе су кемесін не жылжымалы темір жол составын айдап әкету, сол сияқты қолға түсіру (239-бап)



бет113/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   231
Байланысты:
С. Т. Иксатова ылмысты Ы ерекше б лім

Әуе немесе су кемесін не жылжымалы темір жол составын айдап әкету, сол сияқты қолға түсіру (239-бап)

Әуе, су кемесін немесе жылжымалы темір жол составын өз бетімен айдап әкету, соларды қолға түсіру арагідік көрініс беретін құбылыс. Бұл тұрғыдағы қылмыстың тікелей объектісі-қоғамдық қауіпсіздік. Көрсетілген қылмыстың қосымша тікелей объектісі-адамдардың өмірі, денсаулығы сондай-ақ меншігі болады. Қылмыстың объективтік жағы екі түрлі әрекеттен тұрады: әуе немесе су кемесін не жылжымалы темір жол составын айдап әкету; осы көлік құралдарын айдап әкету мақсатында басып алу. Әуе көлігі кемесіне-адамдар немесе жүк тасуға бейімделген газ, ауа қысымы күшімен қозғалатын ұшу аппараттары жатады. Оған ұшақтың, тікұшақтың барлық түрлері, сондай-ақ спорттық әуе шарлары, дирижабильдер, планерларда жатады. Су көлігі кемесі-мұхиттарда, теңіздерде, өзен көлдерде адам немесе жүк тасуға арналған көлік құралы. Бұған теплоходтардың сан түрі, су асты қайығы, катерлер, теңіз яхталары, өзі жылжитын баржалар жатады. Жылжымалы темір жол составына-рельстер арқылы қозғалатын, адам немесе жүк тасуға арналған көліктер жатады. Бұған: локомотивтің барлық түрлері, электр күшімен қозғалатын вагондар, платформалар жатады. Осы көрсетілген көлік құралдарына өз бетінше иелік етіп оны өзінің қалауынша пайдалану айдап әкету деп табылады.


Көлік құралдарын жүргізуші адамдардың басқа адамдардың көлікті рұқсатсыз, белгіленген маршруттарды өзгерте отырып, өз қажетіне пайдаланса мұндай әрекеттер айдап әкетуге жатады. Басып алуға күш қолдану, қорқыту, немесе алдау арқылы әуе, су кемесін немесе жылжымалы темір жол составын құқыққа қайшы түрде иелік етулер жатады. Күш қолдану экипаж мүшелеріне, жолаушыларға дене жарақатын келтірумен көрініс табады. Қорқытуға, өлтіруге, көлікті апатқа ұшыратуға, жарылыс жасауға байланысты ниет білдірушіліктер жатады. Алдауға әр түрлі амал-айлалар қолдану (экипаж мүшелерін, көлік жүргізушілерін, жолаушыларды жаңылыстыру арқылы маршрутты өзгерту, т.б.) әрекеттер жатады. Қылмыс формальдық құрамға жатады және ол жоғарыда көрсетілген әрекеттерді жасаған уақыттан бастап аяқталған деп танылады. Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен жасалады. Адам көлікті заңсыз айдап әкеткенін немесе көлік құралын басып алғанын сезеді және соны істеуді тілейді. Басып алудың мақсаты-көлік құралын айдап әкету болып табылады. Қылмыстың субъектісі-16-ға толған, есі дұрыс адам.




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет