Бір-бірінің арасында бағыныштылық қатынастары болмаған кезде әскери қызметшілердің арасындағы өзара қарым-қатынастардың жарғылық ережелерін бұзу (370-бап)
Қылмыс объективтік жағы бойынша бір-бірінің арасында бағыныштылық қатынастары болмаған кезде әскери қызметшілердің арасындағы өзара қарым-қатынастардың жарғылық ережелерін ұрып-соғу, денсаулыққа жеңіл зиян келтіру немесе өзге күш қолдану, не ар-ожданы мен қадір-қасиетін кемсіту немесе жәбірленушіні масқаралауға байланысты бұзу арқылы сипатталады. Заң бір-бірінің арасында бағыныштылық қатынастары болмаған кезде әскери қызметшілердің арасындағы өзара қарым-қатынастардың жарғылық ережелер шеңберінде жүзеге асырылуын талап етеді, бұл ережелерді бұзып осы баптың диспозициясында көрсетілген әрекеттердің біреуін істеу көрсетілген қылмыстың құрамын құрайды. Көрсетілген ережелерді бұзу нәпсіқұмарлық сипаттағы зорлық әрекеттерімен немесе жәбірленушінің киім-кешегін, тамағын, басқа заттарын тартып алумен ұштасқан жағдайда кінәлының іс-әрекеті қылмыстардың жиынтығын құрайды. Дәл сол әрекеттер: а) бірнеше рет (Қылмыстық Кодекстің 11-бабын қараңыз).
б) екі немесе одан көп адамға қатысты жасалса;
в)адамдар тобы, алдын ала сөз байласқан адамдар тобы немесе ұйымдасқан топ жасаса (Қылмыстық Кодекстің 31-бабы). г) қару қолданып жасаса; д) денсаулыққа орташа ауырлықтағы зиян келтірсе (Қылмыстық Кодекстің 104-бабы), осы талданып отырылған қылмыс құрамының ауырлататын түріне жатады (370-баптың 2-тармағы). Осы баптың бірінші және екінші бөліктерінде көзделген ауыр зардаптарға әкеп соққан әрекеттерге (370-баптың 3-тармағы) талданып отырылған қылмыстың өте ауырлататын түріне жатады. Ауыр зардаптарға мәжбүрленушінің денесіне ауыр дене жарақатын келтіру, абайсызда кісі өлімінің болуы, жәбірленушінің өзін-өзі өлтіруі жатады. Осындай іс-әрекеттен қасақана кісі өлтіру болса, онда іс-әрекет Қылмыстық кодекстің 96-бабы бойынша саралануға жатады.
Әскери қызметшіге тіл тигізу (371-бап)
Қылмыс объективтік жағынан әскери қызмет міндеттерін атқару кезінде немесе оны атқарумен байланысты бір әскери қызметшінің екіншісіне тіл тигізу арқылы сипатталады. Тіл тигізу деп әскери қызметшінің ар-намысын аяққа басатын, қадір-қасиетін әдепсіз түрде кемсітетін әрекеттерді айтамыз. Көрсетілген баптың диспозициясына сәйкес бір әскери қызметшінің екінші бір әскери қызметшіге тіл тигізу қылмыс деп қарастырылады. Бұл қылмыс құрамы бойынша іс-әрекетті саралау үшін күш қолданудың орын алуы шарт емес, Әскери қызметшінің тіл тигізу жәбірленушінің әскери қызметін атқарумен байланысты немесе әскери қызмет міндеттерін атқару кезінде болуы қажет. Егер бағыныштының бастыққа, сол сияқты әскери қызмет міндеттерін атқару кезінде немесе оны атқарумен байланысты бастықтың бағыныштыға тіл тигізуі орын алса, онда мұндай іс-әрекеттер осы қылмыстың ауырлататын түріне жатады (371-баптың 2-тармағы). Көрсетілген қылмыс субъективтік жағынан алғанда тікелей қасақаналықпен істеледі.
Достарыңызбен бөлісу: |