С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Еңбек туралы заңдарды бұзу



бет47/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   231
Еңбек туралы заңдарды бұзу-қызметкерді жеке пиғылмен жұмыстан заңсыз босату; жұмысты қалпына келтіру туралы соттың шешімін орындамау; еңбек туралы заңды өзге де бұзу әрекеттері мен әрекетсіздігінен азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделеріне елеулі зиян келтірілуі қажет. Елеулі зиян болғанда ғана іс-әрекет қылмыс қатарына жатады. Әдетте елеулі зиянға-адамның елеулі мөлшерде материалдық, моральдық зардап шегуі, ұзақ уақыт, негізсіз жұмыссыз қалуы, денсаулығына зиян келтірілуі т.с.с. жатады.
Қылмыс құрамы материалдық. Еңбек туралы заңдарды бұзу нәтижесінен заңда белгіленген зардап орын алғанда ғана қылмыс аяқталған деп табылады.
Субъективтік жағынан бұл қылмыс қасақаналықпен жасалады. Кінәлы адам өзінің әрекетімен еңбек жөніндегі заңды өрескел бұзғанын сезеді және осыны тілеп істейді. Бұл жерде қылмыстық ниет әр түрлі (мысалы, сынағаны үшін кектену, осы орынға өзіне қажетті адамды орналастыру т.б.) болуы мүмкін.
Қылмыстың субъектісі болып тек қана мемлекеттік немесе мемлекеттік емес аппаратқа жұмысқа алу немесе жұмыстан шығару құқы бар лауазымды адамдар танылады. Әйелді оның жүктілік себебі бойынша жұмысқа қабылдаудан негізсіз бас тарту немесе жұмыстан негізсіз босату немесе 3 жасқа дейінгі баласы бар әйелді нақ сол себеппен жұмысқа қабылдаудан негізсіз бас тарту немесе жұмыстан босату, сондай-ақ кәмелетке толмағанды оның кәмелетке толмағандығы себепті жұмысқа қабылдаудан негізсіз бас тарту немесе негізсіз жұмыстан босату-осы қылмыстың ауырлататын түріне жатады. Объективтік жағынан қылмыс заңда көрсетілген адамдарды:
1) жұмысқа қабылдаудан негізсіз бас тарту;
2) немесе негізсіз жұмыстан босату арқылы көрініс табады. Қылмыс осы әрекеттердің біреуін жасаған сәттен бастап аяқталған деп танылады.
Қылмыс құрамы формальдық. Субъективтік жағынан қылмыс тікелей қасақаналықпен істеледі. Кінәлы адам екіқабат немесе 3 жасқа дейінгі баласы бар әйелді, кәмелетке толмағандарды негізсіз жұмысқа алудан бас тартады немесе осы адамдарды негізсіз жұмыстан босататынын сезеді және соны жүзеге асыруды тілейді.
Қылмыстық ниет-мұндай адамдарға заңда белгіленген жеңілдіктер мен артықшылықтарды бергісі келмеу т.б. жатады.
Қылмыстың субъектісі арнаулы- жұмысқа алу немесе одан босатуға құқығы бар лауазымды адамдар (меншік нысанына қарамастан).




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет