Ли ри ка лық ше гі ніс – көр кем шы ғар ма ав то ры ның кей іп кер-
лер ге, оқи ға лар ға бай ла ныс ты өзі нің ойы мен се зі мін біл ді ру.
Ли то та – зат ты, құ бы лыс ты мүл де құл ды ра та, кі ші рейт іп
су рет теу.
Мад ри гал –жым-жырт, ра қат тір лік ті жыр лау, фран цуз
ті лі нен ау дар ған да «мал шы ның са зы» де ген ма ғы на ны біл ді ре ді.
Маз мұн – шы ғар ма да өр нек тел ген өмір шын ды ғы.
Ма қал– кө ле мі ша ғын, маз мұ ны кең, ті лі өт кір, ма ғы на сы
те рең, тұ жы рым дал ған ой, да на лық қо ры тын ды жа сал ған ау ыз
әде бие ті нің тү рі.
Мә тел – жа на ма лап, нұс қай са лу тү рін де ай тыл ған тұ жы-
рым ды ой.
Метафора немесе ауыстыру – сөз мәнін өңдеп өзгертіп айту.
Суреттеліп отырған затты не құбылысты айқындай, ажарландыра
түсу үшін оларды өздеріне ұқсас өзге затқа не құбылысқа балау,
сөйтіп мағынасын үстеу, мазмұнын тереңдетіп, әсерін күшейту.
Метафораның жасалу жолдары:
1. Жалғаусыз, жұрнақсыз бір нәрсені екінші нәрсеге балау,
салыстыру, ұқсату арқылы жасалады. Мысалы:
Гималай – көктің кіндігі,
Гималай – жердің түндігі.
(І.Жансгіров) АР МА Н - ПВ ба сп ас ы
261
2.
-мын, -мін, -бын, -бін, -пын, -пін, -сын тәрізді жіктік жалғаулары
арқылы жүзеге асады. Мысалы:
Мен жаралы жолбарыспын .
3.
еді, едім, еді, екен, ем сияқты көмекші етістіктердің көмегімен
туындайды. Мысалы:
Сен жаралы жолбарыс е, мен киікті лаы ем. 4.
бейне, те секілді сөздер арқылы жасалады. Мысалы:
айы болар шермен те, ара көілім жермен те. (Абай).
