263
Поэма белгілі бір оқиғаны жыр, толғау түрінде өлеңмен баян-
дайды. Поэмада оқиға желісі ширақ өрістеп, кейіпкерлердің
образдары олардың іс-әрекеті, ішкі сезімі, жан дүниесі арқылы
ашылады. Қазақ әдебиетіндегі поэманың алғашқы нұсқаларына
батырлар жыры жатады.
Про за – қа ра сөз бен жа зыл ған көр кем шы ғар ма.
Про лог – көр кем шы ғар ма ның оқи ға маз мұ ны мен мә нін оқыр-
ман ға та ныс ты ра тын кі ріс пе.
Про то тип – түп тұл ға – әде би шы ғар ма да кей іп кер бей не сін
жа сау ға ті рек, не гіз бол ған адам, түп кі та ри хи тұл ға.
Пси хо ло гия лық па рал ле лизм – кей іп кер дің кө ңіл күй ін
та би ғат құ бы лыс та ры мен бай ла ныс ты ра бей не леп, су рет теу тә сі-
лі.
Реа лизм – көр кем шы ғар ма да бол мыс ты объ ек тив ті түр де бей-
не леу.
Ри то ри ка – ше шен дік өнер ілі мі.
Ри то ри ка лық сұ рау – ой ды, се зім ді әсер лі жет кі зу үшін
жа уа бы өзі нен-өзі ай қын нәр се ні әсер лі леп пен, сұ рау тү рін де
ай ту. Ри то ри ка лық сұ рау жау ап ты қа жет ет пей ді.
Ро ман – күрделі сюжетті, көбіне қара сөзбен, кейде өлеңмен
жазылған кең көлемді эпикалық түр. Романның көлемі үлкен,
мазмұны қат-қабат, сюжеті мен композициясы өте күрделі.
Романның түрлері: тарихи роман, авантюрлік роман, ғажайып
оқиғалы роман, детективті роман, психологиялық роман, тұр-
мыстық роман, педагогикалық роман.
Тарихи роман белгілі бір тарихи оқиғаға байланысты туған
шығарма. Тарихи шығармаларда оқиғаның дәлдігі сақтала
бермейді, әр кезеңнің тарихи-әлеуметтік, қоғамдық-саяси бет-
бедері көркемдік тұрғыдан қорытылып бейнеленеді. Бұл жанрда
жалпыхалықтық мемлекеттік мүдделер басты сипат алады.
Тарихи роман негізін тарихта болған оқиға желісі құрайды.
Тарихи роман кейіпкерлері де өмірде болған адамдар.
Достарыңызбен бөлісу: 
