Сыныбы, пәні, мерзімі
|
5 -сынып, қазақ тілі, 27.01.2015
сабақ № 56
|
Сабақтың тақырыбы
|
Фонетика. Тіл дыбыстары
|
Сілтемелер
|
Күнтізбелік жоспар,
Қазақ тілі оқулығы
|
Жалпы мақсаттар
|
Фонетика туралы бастапқы білімдерін толықтыру, фонетиканың зерттеу нысаны дыбыс екенін ажырату
|
Күтілетін нәтиже
|
Фонетика туралы бастапқы білімдерін толықтыру, фонетиканың зерттеу нысаны дыбыс екенін ажырату
|
Түйінді идея
|
Ынтымақтастық атмосферасы қалыптасады
|
Мұғалімнің орындалатын іс әрекеті
|
Оқушының орындалатын іс әрекеті
|
Оқыту тәсілдері
|
1.Ұйымдастыру кезеңі Оқушыларды түгендеу, қызығушылықты ояту, сыныпта психологиялық ахуал тудыру,топқа бөлу. Бағалау парақтарын тарату
|
«Орын-орын ауыстыр» тренингіне қатысады
|
Психологиялық тренинг
|
«Көпір» тапсырмалары»
Үйге берілген тақырып бойынша жаңа сабақты меңгеруге негіз болатын қайталау тапсырмасы.
|
1.Дыбыс деген не?
2.Әріп деген не?
3.Қазақ тілінде неше дыбыс бар?
4.Жан-жануарларда, құстарда да тіл бар, неге сөйлемейді?
5.Адамның тілі қандай тіл?
6.Дыбыс қайдан шығады?
7.Дыбысты нелер жасайды?
|
Диалогті оқыту
|
Білу
Кім ? Не? Қандай? Қалай? Қашан? Неліктен? сұрақтарына толық ақпарат берілуі керек ) (2 ұпай)
|
«Куәгер әңгімесі» әдісі
Фонетика – тіл білімінің дыбыстық жағын зерттейтін сала.Фонетика дыбыстардың жасалу, айтылу, естілу және буын, екпін, интонация мәселелерін қарастырады. Адамның тілі-дыбыстық тіл. Тіл дыбыстары сөйлеу мүшелері арқылы жасалады. Сөйлеу мүшелеріне өкпе, кеңірдек, дауыс шымылдығы, ауыз қуысы, мұрын қуысы, таңдай, тіл, ерін жатады.
|
Топтық жұмыс
СТО
|
Түсіну
( Неге? Неліктен? Себебі ? Не
үшін ? сұрақтарына оқушының берген жауаптарын тереңдету үшін қойылады)
(4 ұпай)
|
Себебін анықтаңдар.
Неге тіл дыбыстары сөйлеу мүшелері арқылы жасалады?
Не үшіндыбыстар дауысты және дауыссыз болып екіге бөлінеді?
Неліктен біз сөйлейміз? Біздің тіліміз сөйлеу тілі болмаса не істер едік?
|
Диалогті оқыту
СТО
|
Талдау
(салыстыр,айырмашылығы неде,ұқсастығы неде, тақырыптың басты идеялары деген тапсырмалар болуы керек)
(6 ұпай)
|
Салыстыр.
233-жаттығу, 100-бет
Берілген сөздердің дыбыстарын мүмкіндігінше өзгертіп, олардың сөз мағынасына тигізетін әсерін анықтайды
|
Салыстыру
Талдау-жинақтау
|
Қолдану
( оқулық, тақтамен жұмыс жүргізу барысында берілетін бекіту тапсырмалары)
( 10 ұпай)
|
234-жаттығу, 100-бет
Берілген сөздердің дыбыс санын көбейту арқылы мағынасы басқа-басқа сөздер жасайды.
236-жаттығу, 100-бет (ауызша)
Метаграммаларды шешеді
|
Практикалық жұмыс,
Өздік жұмыс
|
Жинақтау
( қорытынды шығар, кесте толтыр,тірек сызба сыз, сөзжұмбақ , сұрақтар құрастыру тапсырмалары оқушының негізгі идеяны толықтыруына мүмкіндік береді)
(4,6,8 ұ)
|
Топтар бір-біріне сұрақтар құрастырып қояды.
Үйден орындауға 102-беттегі 237-жаттығу беріледі.
(Сөздерді әліпби ретімен тізіп жазу)
|
СТО
Дарынды оқушымен жұмыс
|
Рефлексия
|
«Кері байланыс бутерброды» Топтар сабақта берген жауаптарын салыстыра отырып, бір-біріне бір мадақ, бір сын, бір мадақ айтады.
өзін-өзі бағалау парақтарын толтырады.
|
Кері байланыс
|
Бағалау
Үйге тапсырма
|
Оқушылар өздерін бағалау парағы арқылы бағалайды. Мұғалімнің бағасын күнделікке қойдырады.
Әліпби жаттау, 238-жаттығу
|
ОүБ
|
Фонетикалық жаттығу.
«Қ» әрпінен келетін, басталатын сөздерді айту.
1. Ұлдың аты
2. Қаланың аты
3. Сан
4. Төл
«Ә» әрпінен басталатын сөздер
1. Қыздың аты
2. Терезеге не салады
3. Оқушының алғашқы оқулығы
4. Үй құсы
«Ө» әрпінен басталатын сөздер
1.Оқушының құралы
2. Жеміс
3. Ұлт өкілі
4. Жәндік
«Ғ» әрпінен басталатын сөздер
1. Ұлдың аты
2. Ғарышкерлер қайда ұшады
3. Здание сөзінің қазақша аудармасы
4. Қыздың аты
Ассоциация әдісі – сыртқы дүниенің әсерінен ойда жаңа ұғым пайда болып, санада сәйкес, ұқсас бейнелер елесін туғызады. Бұл әдісті тіл дыбыстарын оқытуда, буын түрлерін меңгертуде, орфография және орфоэпияның айырмашылықтарын танытуда қолданған жөн. Мысалы, мектепте 5-сыныптың оқушысына мұғалімі буын түрлерін сабақ түсіндіріп жатқанда былайша мысал келтірген екен: «Буынның түрлері ашық, тұйық және бітеу болып бөлінеді. Енді олардың айырмашылықтарын түсіну үшін көз алдарыңызға жолда кетіп бара жатқан ақ машинаны елестетіңіздер. Ақ машина – ол дауысты дыбыс. Егер ол жалғыз кетіп бара жатса, немесе оның артынан басқа көлік келе жатса да, алды ашық болса, онда ол ашық буын болады. Ал егер машинаның соңында ешқандай көлік болмай, ал алдында машиналар кетіп бара жатса, онда тұйық буын болады. Ал егер алдынан да, артынан да машиналар бітеп тастаса, онда бітеу буын деп аталады».
Осылайша мұғалім оқушыға дауысты дыбысты машинаға ұқсата отырып, ассоциация әдісі арқылы буын түрлерін ұғындырған.
