Бұл ойынды мұғалім сыныппен,
содан кейін топта жүргізе алады.
Бұл
ойын
нота
ұзақтығын
қайталауға
және
бекітуге
бағытталған.
Оқушылармен
флеш-картаны
пайдалана
отырып
сұрақтарға
түрлі
жауаптар
берумен
жаттығуларды қайталаңыздар
2-тапсырма
Мұғалім алдын ала жануарлар
туралы сұрақтар дайындап алады.
Мұғалім оқушылардың жануарлар
туралы «Жаратылыстану» пәнінен
алған
білімдеріне
сүйенеді.
Төрттік,
сегіздік
ұзақтықтағы
ноталар
және
динамикалық
Нота
ұзақтықтарын
белгілейтін таңбалары
бар карточкалар
Жануарлар суреттері
бейнеленген
картиналар
28
Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс әрекеттері
Мұғалімге арналған
нұсқаулық
Оқыту ресурстары
1.3
Музыкалық
сауаттылық
3.1
Музыканы
бағалау
және
көрсету
1.1.3.1
жоғарғы, орта,
төменгі регистр,
темп, динамика (f,
p), қысқа, ұзақ
дыбыстар, соль
және ми
ноталарының
биіктігін естіп
анықтау
1.3.1.1
өз шығармашылық
жұмысын көрсете
білу
дыбыстар
шығарады?
Бұл
жануарлардың дыбыстарын қандай
аспаптарда көрсетуге болады?
3-тапсырма. Музыка сауаттылығы
Оқушыларға регистр ұғымы туралы
анықтама беріңіз. Жоғары, орташа,
төмен регистрлер жайында айтыңыз,
Жануарлар
дыбыстарынан
мысал
келтіріңіз.
4-тапсырма. Презентация
Сабақты,
«Қасқыр
мен
қоян»
музыкалық
ойынын
көрсетумен
аяқтаңыз. Мұғалім сыныпты екі топқа
бөлуе алады. Әр топта 1 қасқыр,
қалғандары
қоян
болады.
Олар
музыкалық аспаптарды, ырғақтық би
қимылдарын, пантомима қосып өз
партияларын сәйкес регистрінде ойнап
орындауы мүмкін. Дайындыққа уақыт
беріңіз. Кейін олар сынып алдында өз
өнерлерін
көрсетіп
бір-бірін
бағалайды.
белгілер; форте, пиано жазылған
карточкалар қолданыңыз..
3-тапсырма
Мұғалім
оқушыларға музыкада дыбыс
биіктіктері
арқылы
жануарлардың
бейнесін
көрсетуге
болатынын
түсіндіреді.
Регистр
-
музыкадағы дыбыс биіктігі.
4-тапсырма
Мұғалім
ойын
барысында
түрлі
ырғақтық
суреттердің
нұсқаларын
пайдалануына болады.
Мұғалім оқушылардың санына
қарай
қоян
мен
қасқырдың
маскаларын дайындап алады.
Жануарлар
дыбыстарының
жазбасы
Дыбыс биіктігі нақты
және
нақты
емес,
балаларға
арналған
музыкалық аспаптар
Муз: А. Тани
Сөзі:
А.Естенов
орысшада басқа автор,
авторды
нақтылау
қажет
«Қасқыр мен қоян»
29
Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс әрекеттері
Мұғалімге арналған
нұсқаулық
Оқыту ресурстары
1.1
Музыка тыңдау
және талдау
1.3
Музыкалық
сауаттылық
1.2
Музыкалық-
орындаушылық
іс-әрекет
1.1.1.2
Таныс дыбыстары
мен музыканы
тыңдау барысында
анықтау және
сипаттау
1.1.3.2
қазақ
халқының
және
басқа
халықтардың
музыкалық
аспаптарының
дыбыс
бояуын
және дауыс бояуын
ажырату
1.1.2 .2
Қарапайым
ырғақтық
суреттемелерді
музыкалық-шулы
Отбасылық мерекелер
1-тапсырма. Тыңдау және талдау
Оқушыларға Н. Тілендиевтің «Ата
толғауы» күйінің басқы бөлігін қазақ
халық
аспаптар
оркестрінің
орындауында тыңдатыңыз. Олардан
үзіндіде
естіген
музыкалық
аспаптарды анықтауды ұсыныңыз.
2-тапсырма.
Музыкалық
сауаттылық
Оқушыларға музыкалық және шулы,
ұрмалы аспаптар деген ұғымға түсінік
беріңіз. Аспаптарды көрсетіңіз және
тыңдатыңыз.
3-тапсырма. Аспапта ойнау
Оқушылармен А. Естеновтің сөзіне
жазылған А. Тани әні «Өнерпаздар
отбасы»
әнін
қайталаңыз.
Оқушыларды музыкалық, шулы,
ұрмалы деп 3 топқа бөліңіз. Әнді жеке
топтардың
сүйемелдеуімен
орындатыңыз. Динамикалық әсерлерді
қосып, түрлі ырғақпен ойнатыңыз. Әр
топтың
орындауын
бағалаңыз.
Соңында
барлық
топты
қосып
оркестрмен орындатыңыз.
1-тапсырма
Алдын ала қазақтың ұрмалы және
музыкалық
аспаптары
бейнеленген
парақшаларды
дайындап алыңыз
2-тапсырма
Ұрмалы және шулы аспаптар
неден жасалуы мүмкін деген
сұраққа пікірталас өткізіңіз. Олар
не үшін қажет, олар неге солай
аталған? Мұғалім осы музыкалық
аспаптар жайлы бейне сюжет
көруді ұсынады немесе осы
аспаптардың ойнау тәсілдерін өзі
ойнап немесе фильмнен көрсетеді
(егер
де
мұғалім
өзі
осы
аспаптарда ойнай білген жағдайда)
3-тапсырма
Бөлім
соңында
мұғалім оқушылармен қосылып,
олардың дыбыс күші (ақырын
және
қатты
дыбыстар),
музыкадағы
«крещендо»,
«диминуэндо», «ырғақтық сурет»
ұғымдары, «ұзақ» және «қысқа»
дыбыстар
туралы
білімін
«Н. Тілендиевтің «Ата
толғауы» күйі
Балаларға
арналған
және
қазақтың
музыкалық,
шулы,
ұрмалы аспаптар
30
Оқу
бағдарламасына
сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс әрекеттері
Мұғалімге арналған
нұсқаулық
Оқыту ресурстары
аспаптарда
және
қазақ
халық
аспаптарында
ойнау
бағалайды
(бағалаудың
түрлі
формаларын пайдалануға болады)
31
Осы бөлімнің тілдік мақсаттары
Бөлім бойынша оқушылардың оқыту мақсаттарына жетуіне көмектесетін тиісті ғылыми тілдегі тілдік мақсат үлгісі төменде берілген. Басқа
тілдік мақсаттарды белгілеу және тілді оқыту мақсаттары бойынша ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты қосымша нұсқаулар беру үшін
жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» мазмұнды қараңыз.
Тілдік мақсаттар
Пәнге
қатысты
лексика
мен
терминология
Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестері
Оқушылар:
• музыканың түрлі көңіл-күйін
нақты бере алады.
Гимн
мажор
минор
көңілді
көңілсіз
Талқылауға арналған сұрақтар:
• Музыкадан сіз қандай әсер аласыз?
• Естіген дыбыстарды сипаттай аласыз ма?
Неліктен... екенін айта аласыздар ма?
• …солай ойлайсыз ба?
Қысқаша шолу
Бұл бөлімнің мазмұны оқушылар тарапынан ауа райының түрлі құбылыстары мен көңіл-күйін білдіретін дыбыстарды тыңдап, музыка
шығаруға бағыттайды. Басқа бөлімдердегідей оқушылар есту қабілеті және ырғақтық дағдыларын, музыкалық шығармалардың ырғағын
музыкалық-шулы аспаптарда ойнау арқылы жеткізеді. Curwen-Kodaly әдісі бойынша қол белгілерін қолдануды жалғастырады. Оқушылар
қыс мезгілінің сипатын әр түрлі өнер түрлері арқылы жеткізуге болатынын түсінеді.
Музыка Бастауыш мектеп 1-сынып
4-бөлім: Бізді қоршаған әлем
Осыған дейін меңгерілуі тиіс білім
Алдыңғы бөлімде оқушылар дыбыстарды белгілермен байланыстыруды үйренді. Қысқа әуендерді, әртүрлі кейіпкерлердің дыбыстарын
түрлі регистрдегі, сәйкес динамикалық әсерлермен салыстыра қолданып, әнге ырғақтық сүйемелдеу жасады. Оқушылар балаларға арналған
музыкалық аспаптарда ойнайды, өз репертуарларын толықтырады. Ақырын (p), қатты (f), біртіндеп қатты (крещендо), біртіндеп ақырын
(диминуэндо) белгілерімен, регистрлермен және музыкалық, ұрмалы, шулы аспаптармен танысты. Олар музыкалық репертуарларын
кеңейтіп, балалар музыкалық аспаптарында ойнау дағдыларын дамытуды жалғастырды.
32
Оқубағдарламас
ына сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге
арналған
нұсқаулық
Оқыту
ресурстары
1.1
Музыка тыңдау
және талдау
1.2
Музыкалық-
орындаушылық
іс- әрекет
1.1.1.1
Тыңдалған
музыкалық
шығарманың көңіл-
күйін, ырғақ,
екпінін,
динамикасын
анықтау
1.1.2.1
әндерді музыкалық
аспаптың
сүйемелдеуімен
орындау
Туған жерімнің әуендері
1-тапсырма. Бейнеролик қарау
Талқылау:
Оқушылармен әңгімелесу
-
Бұл бейнероликте не көрдіңіздер?
-
Қандай музыка естілді?
Қазақстан
Республикасының
Гимні
орындаңыз.
Талқылау:
-
«Рәміз» сөзі нені білдіреді?
-
Рәміздер мемлекетке не үшін
қажет?
Оқушыларға
мемлекеттік
рәміздерді
көрсетіңіз. (Ту, Елтаңба)
- Бұл суреттерде не бейнеленген?
- Берілген бейнелерді қай жерде
кездестіруге
болады?
сұрақтарын
қойыңыз
2-тапсырма. Орындау
Оқушыларға
туған
жер
туралы
оқушылардың дауыс ерекшеліктеріне
сәйкес ән үйретіңіз
3-тапсырма. Ақпарат іздеу
Топтарда бір рәміз туралы ақпарат
1-тапсырма. Мұғалім сабақты
Қазақстан
спортшыларының
марапаттау рәсімі көрсетілген
бейнероликті
көрсетумен
бастауы қажет.
Оқушылардан Гимні орындауын
сұраңыз,
мұғалімге
әнұран
сөзінің мағынасы мен әнұран
авторлары
жайлы
мағлұмат
беруге болады.
(Ш. Қалдаяқов, Ж. Нәжімеденов,
Н. Назарбаев)
Мемлекеттік рәміздер ту мен
елтаңбаны
оқушыларға
таныстырыңыз.
Мұғалім Гимн авторлары мен
рәміздер туралы презентация
дайындауына болады.
2-тапсырмада
орындауға
https://www.youtu
be.com/watch?v=U
EpLuAp__9Q
олимпиадада
Серік
Сапиевті
марапттау рәсімі
Қазақстан
Республикасының
Гимні
Презентация
Турған
жер
туралы әндер
33
Оқубағдарламас
ына сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге
арналған
нұсқаулық
Оқыту
ресурстары
3.1
Музыканы
бағалау
және
көрсету
1.3.1.1
өз шығармашылық
жұмысын
көрсете
білу
дайындаңыз
1-топ - Елтаңба,
2-топ - Ту,
3-топ - Гимн
4-тапсырма. Презентация
Өз жұмысыңызды көрсетіңіз.
арналған
патриоттық
әнді
мұғалім өзі таңдай алады. Бұл
әнді Тәуелсіздік күні мерекесіне
орай үйретіледі.
3-тапсырма. Бұл тапсырма үшін
оқушыларды үш топқа бөліңіз,
оларға алдын ала рәміздер
туралы
ақпараттар
бар
кітапшалар мен балаларға
арналған
газет-журналдарды
дайындау қажет.
4-тапсырма. Мұғалім бағалау
жүргізе алады.
1.1
Музыка тыңдау
және талдау
1.1.1.2
таныс
дыбыстары
мен
музыканы
тыңдау
барысында анықтау
және сипаттау
1.1.1.1
тыңдалған
Музыкадағы табиғат суреттері
1-тапсырма. Музыка тыңдау және
талдау
Дыбыстарды тыңдап, сұрақтарға жауап
беріңіз:
-
Қандай дыбыс естідіңіздер?
-
Оларды
естігенде
нені
елестетесіздер?
-
Тыңдалған
дыбыстар
қандай
көңіл-күйді білдіреді?
Оқушылардан
естіген
дыбыстарға
қимыл-қозғалыстар көрсетуді ұсыныңыз.
Дыбыстарға сай неліктен сол қимыл-
1-тапсырма. Мұғалім сабақты
табиғат дыбыстарын тыңдатудан
бастай
алады,
оқушыларға
тыңдаған дыбысқа сай сынып
ішінде қозғалуды ұсыныңыз.
(Аудиожазбалардың табиғатпен
байланысты екенін оқушыларға
айтпаңыз)
Тапсырма
барысында
әр
дыбысты тыңдатқан соң, үзіліс
жасаңыз.
Бұл
оқушыларға
тыңдалған дыбысты анықтауға
мүмкіндік береді.
Мұғалім оқушыларға сұрақтар
nature-melody.ru –
табиғат
дыбыстары
34
Оқубағдарламас
ына сілтеме
Оқу мақсаттары
Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері
Мұғалімге
арналған
нұсқаулық
Оқыту
ресурстары
1.2
Музыкалық-
орындаушылық
іс-әрекет
музыкалық
шығарманың көңіл-
күйін,
ырғақ,
екпінін,
динамикасын
анықтау
1.1.2 .2
қарапайым
ырғақтық
суреттемелерді
музыкалық-шулы
аспаптарда
және
қазақ
халық
аспаптарында ойнау
қозғалыстарды
көрсеткендігін
түсіндіруді сұраңыз.
2-тапсырма. Орындау
Ауа райы туралы соль және ми
ноталарында орындалатын қысқа ән
үйреніңіз.
Әнді соль және ми ноталарының қол
белгілерін көрсете отырып орындаңыз
3-тапсырма. Аспаптарда ойнау
Ми және соль ноталарын аспапта
орындаңыз
4-тапсырма. Музыка тыңдау
Екі түрлі музыкалық шығарманың
үзіндісін тыңдап, көңіл-күйін анықтаңыз.
С. Тұрысбеков «Көңіл толқыны» және
халық күйі «Жастар биі»
Ойын «Көңілді, мұңды»
Л.В. Бетховенның «Весело - грустно»
қою арқылы табиғат пен ауа
райының алуан түрлі болатыны,
түрлі көңіл күйді (көңілді,
мұңды), түрлі ырғақтарды (жел,
жаңбыр, т.б.) беретіні туралы
түсінік қалыптастырады.
Ауа райының аудио жазбасын
тыңдатыңыз
2-тапсырма үшін мұғалім ауа
райы туралы соль және ми
ноталарына негізделген шағын
ән шығаруы тиіс. Мысалы жау-
жау, жау, жаң-быр (соль-ми-
соль-соль-ми)
3-тапсырма.
Металлофон
(немесе ксилофон аспабында)
соль және ми ноталарының
орналасуын көрсетіңіз. Ауа райы
туралы қысқа әнді аспапта
орындай
отырып
айтуды
сұраңыз. Бұл тапсырмааны
жұптық немесе топтық жұмыс
түрінде өткізе алады.
Сонымен қатар оқушыларды екі
топқа бөлуге болады, бірінші топ
тек қана ән айтса, екінші топ
аспапта ойнайды.
4-тапсырмада
мұғалім
репертуарды өзі таңдай алады.
Күйлерді
тыңдаған
соң,
оқушыларды
мажор,
минор
ұғымдарымен таныстырыңыз.
ксилофон,
металлофон,
ұрмалы
және
шулы аспаптар
http://www.juzp.or
g/listen?l=rdOaJvb-
grRC9
күй
«Жастар биі»
http://music.zakon.
kz/177820223-
asylbek-ensepov-
konil-tolkyny.html
«Көңіл толқыны»
|