Сабақ жоспары 68 Тілдік мақсаттар туралы

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

МУЗЫКА 

Оқу жоспары 

1-сынып 

(орта білім беру жаңарту аясында) 

Сәуір 2016

 

Мазмұны 

Тілдік мақсаттар туралы 

4 

Орта мерзімді жоспар 

5 

1-бөлім: Өзім туралы 

5 

2-бөлім: Менің  мектебім 

15 

3-бөлім:Менің отбасым және достарым 

23 

4-бөлім: Бізді қоршаған әлем 

31 

5-бөлім:Саяхат 

38 

6-бөлім:Дәстүр және фольклор 

48 

7-бөлім:Тағам және сусындар 

56 

8-бөлім:Дені саудың-жаны сау 

62 

Қысқа мерзімді жоспар 

68 

Сабақ жоспары 

68 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тілдік мақсаттар туралы 

Музыка сабақтарында оқушылардың пәндік (ғылыми) тілін қалыптастыру үшін музыкалық іс-

әрекеттің  алуан  түрінде  (музыканы  тыңдау,  қабылдау,  талдау,  орындау)  музыкалық  ұғымдар  мен 

құбылыстарды  сипаттауда,  музыканы  шығару  мен  импровизациялау  барысында  тиісті  глоссарийді 

пайдалану ұсынылады.  

«Музыка»  пәнінің  мазмұны  оқу  тілі  (қазақ  және  орыс  тілдері)  арқылы  беріледі.  Әр  пәннің  өз 

тілдік  стилі  бар,  оны  нақты  бір  пәннің  «ғылыми  тілі»  деп  атауға  болады.  Ғылыми  тіл  –  пәннің 

мазмұнын оқып үйрену, ойлау қабілетін және пәндік мазмұнның негізгі ұғымдарымен жұмыс істеуді 

жақсарту үшін қолданылатын негізгі құрал.  Басқа тілде  оқитын көптеген оқушылар ғылыми тіл мен 

пән мазмұнын толық игеруі үшін оларға білім алу үдерісінде үнемі қолдау көрсетілуі қажет. Үштілді 

білім  беру  контексінде  бірінші  ғылыми  тілдің  дамуы  да  тұрақты  назарды  талап  етеді,  сондықтан 

бірінші тіл арқылы оқуға жұмсалатын шектеулі уақыт тиімді және нәтижелі қолданылуы керек.  

Тілдік мақсаттар ғылыми тілді үйрену үшін маңызды құрал болып табылады. Оқушылар үшін 

өздерінен  не  күтілетіндігін  түсінуі  тілдік  мақсаттардың  анық  құрылуына  байланысты.  Сондай-ақ, 

тілдік мақсаттар оқытушылар мен оқушыларға оқуға деген ынтаны қалыптастыруға көмектеседі.  

Ғылыми  тілді  оқып  үйренуді  қолдау  үшін  оқытушыларға  сабақ  жоспарларына  келесі  оқу 

мақсаттарын жүйелі түрде қосу ұсынылады:   

• оқушылар назарын ғылыми тілге аудару (мәселен, пән бойынша оқу мақсаттарына жету үшін 

қажет терминология немесе тұрақты тіркестері бар лексиканы қолдану); 

• пән мазмұнының ұғымдарымен жұмыс істеуге қажетті жұмыс тілін қолдану (мысалы, топтық 

жұмыстар, сұрақты дұрыс қоя білу, жағдайды талдау және пікірталас жүргізу үшін қажетті сөздер мен 

сөз тіркестері); 

•  алдын  ала  оқыту,  оның  ішінде  ең  бастысы,  пәнді  оқуда  дұрыс  қолдана  білу  үшін  қажетті 

терминология мен тіркестер жиынтығын қамтитын лексиканы орынды контексте алдын ала қолдану; 

• оқушылардың  төрт  дағдының  барлығын  түрлі  әрекеттерде  (мысалы,  оқылым-тыңдалым, 

оқылым-жазылым,  оқылым-айтылым,  тыңдалым-жазылым  және  т.б.)  түрлі    мақсаттарға  қол  жеткізу 

үшін қолдану; 

• оқушыларды  пікірталас  диалогтарға  қатыстыру  (мәселен,  оқушылардан  қысқа  жауаптарды 

қабылдамау,  білімді  ғана  көрсететін  сұрақтарды  қоймау;  оқушыларды  өз  білімін  нәтижелі  талқылау 

үшін  пайдалануға ынталандыру,  сондай-ақ  оқушылар диалогқа  қатыса  алуы  үшін қажет  лексикалық 

қормен қамтамасыз ету);  

• тілге  тән  оқу  дағдыларын  дамыту  (мәселен,  таңдамалы  түрде  тыңдау,  түсіндіру, 

металингвистикалық  және  метакогнитивтік  танымды  дамыту,  басқа  сөзбен  айту,  сөздікпен  жұмыс 

дағдылары); 

•  тіл  туралы  сын  тұрғысынан  ойлауды  дамыту  (мәселен,  тілдерді  салыстыру,  оқушылардың 

тілді барынша нақты пайдалануға ынталандыру, тілді оқудағы жетістіктерді бағалау); 

• сабақ  басында  тілдік  мақсатты  белгілеу,  сабақтың  соңында  осы  мақсат  бойынша  қол 

жеткізген жетістіктерді талқылау. 

 

Тілдік мақсат үлгісі оқу жоспарының әр бөлімінде көрсетілген.  Тілдік мақсат үлгісі сонымен 

бірге  ғылыми  тілдің  құрамдас  бөліктерін  қамтиды,  оны  пайдалану  мен  есте  сақтауға  оқушылардың 

назарын аудару маңызды. Бұл құрамдас бөліктер келесі тақырыпшалармен көрсетілген:  

(1) пәнге арналған арнайы лексика және терминология,  

(2)  диалог/жазылым  үшін  қажетті  сөз  тіркестері.  Берілген  тіл  оқушылар  үшін  түсінікті  әрі 

анық болса, бұл олардың пәндік мақсаттар мен тілді оқудағы мақсаттарға қол жеткізуіне көмектеседі. 

Тілдік  мақсаттарды  анықтау  үшін  келесі  етістіктерді  пайдалануға  болады:  саралау,  санаттарға 

бөлу,  таңдау,  жіктеу,  салыстыру,  байланыстыру,  қарсы  қою,  көшіру,  құрастыру,  сынау,  анықтау, 

суреттеу,  әзірлеу,  бағалау,  түсіндіру,  мысал  келтіру,  жорамалдау,  анықтау,  негіздеу,  келіссөздер 

жүргізу,  болжау,  өндіру,  балама  шешімдер  ұсыну,  себептерді  түсіндіру,  пысықтау,  қайта 

ұйымдастыру, басқа сөзбен айту, мазмұндау, қайта қарап шығу, көшіріп алу, рөлдік ойындар ойнау, 

қорыту, синтездеу және жазу, түрлі мақсаттар үшін пайдалану, өз сөзімен анықтама жазу, безендіру. 

4 

 

Тілдік  мақсаттардың  кейбірін  пән  мазмұнын  оқу  мақсаты  деп  те  есептеуге  болатынына 

қарамастан,  мазмұн  мен  тілдің  бөлінуі  оқушылардың  мазмұнға  да,  тілге  де  баса  назар  аударуына 

көмектеседі.  Бұл,  сондай-ақ,  жауаптар  мен  шешімдер  іздеу  үшін  қолданылатын  үдерістермен 

салыстырғанда, жауаптарға/шешімдерге аударылатын назарды теңгерімге келтіруге көмектеседі. Атап 

айтқанда,  осындай  үдерістерге  баса  назар  аудару  тілдің  нақты  қолданылуы  мен  ойлау  әрекетінің 

жақсаруына көмектеседі. 

Тілдік емес пәндерде оқыту мақсаттарының көпшілігі мазмұнға бағдарланады, бірақ ең кемінде 

бір мақсат тілге бағдарлануы тиіс 

5 

 

. 

 

Музыка Бастауыш мектеп 1-сынып 

1А-бөлім: Өзім туралы 

Осыған  дейін меңгерілуі  тиіс білім 

Бұл бөлімнің мазмұны оқушылардың, үйде, балабақшадан және  тағы басқа мекемелерден үйренген балалар әндерін орындау,  би 

дағдыларын қосу, ұрмалы, шулы аспаптарда ойнау біліміне негізделген. 

Тілдік мақсаттары 

Оқушылардың осы бөлімдегі пәнді оқыту мақсаттарына қол жеткізуі үшін көмектесуге арналған ғылыми тілде жазылған тілдік мақсат мысалы 

төменде беріліп отыр.Басқа да тілдік мақсаттарды белгілеу және ғылыми тілді оқыту мен оқуға қатысты  қосымша нұқсаулар алу үшін 

жоғарыдағы «Тілдік мақсаттар туралы» мәтінге қараңыз. 

 

Тілді  оқыту мақсаты 

Пән лексикасы және терминологиясы 

Диалог/жазу үшін қажетті сөз тіркестері 

Оқушылар істей алуы тиіс: 

    дыбыстардың  шығарылу  мен  өзгеру 

тәсілдерін  сипаттау,  олардың  музыкадағы 

мән-мағынасын түсіндіру 

 

 

 



 

дыбыс,шулы, музыкалық,  

жоғары, төмен; 



 

әуен, қатты, ақырын; 



 

қаттырақ шығады, ақырынырақ 

шығады; 



 

екпін, жылдам, баяу; 



 

ырғақ, біркелкі соққы; 



 

бубен, үшбұрыш; 



 

барабан, маракас. 

 

 

 

Талқылауға арналған сұрақтар: 

Бұл дыбыс нені еске түсіреді? 

Музыка сіз үшін қандай сезім тудырады? 

Музыканың дыбысы қатты ма? Ақырын ба? 

Естілген дыбысты сипаттап бере аласыз ба? 

Әнді бірге орындағанда қандай өзгеріс 

байқадыңдар? Неліктен? 

Әннің/ әуеннің көңіл-күйі менде ... сезімін 

тудырды, себебі ... 

Сіздің қандай ұсыныстарыңыз бар? 

 

Дыбыс ... болып келедіМузыка менің есіме... 

түсіреді, себебі... 

Музыкадан  (жаңбырдың дыбысын,  құстардың 

әнін және т.б)... естуге болады 

Әннің басында музыка ....  қатты естіледі, ал 

соңында ... 

Мен әнді .... екпінде орындадым  

 

Қысқаша шолу 

6 

 

Бұл бөлімде оқушылар музыкалық ұғымдармен, шулы және музыкалық дыбыстармен танысады, музыканы тыңдайды, қарапайым музыка 

жазу кезінде өз дауыстарын пайдаланып тәжірибе жүргізеді, Curwen-Kodaly әдісі бойынша қол қимылы белгілерімен терция диапазоны 

аралығындағы әндерді үйренеді, біркелкі соққыны сақтай отырып,балаларға арналған музыкалық аспаптарда қарапайым  ырғақтарды 

ойнайды. Оқушылар  өз аттары мен қоршаған ортадағы дыбыстарды қолданып, музыкалық дыбыстарды және ырғақтарды өздері шығаратын 

болады, сонымен қатар идеяларды талқылай отырып өз ойларын білдіреді.  

 

 

Оқу 

бағдарламасына 

сілтеме 

Оқу мақсаттары  Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері 

Мұғалімге арналған ескертпелер 

(оқыту әдістемесі бойынша) 

Оқыту 

ресурстары 

 

 

1.3 

Музыкалық  

сауаттылық 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.3.1  

жоғарғы, орта, 

төменгі регистр, 

темп, динамика (f, 

p), қысқа, ұзақ 

дыбыстар, соль 

және ми 

ноталарының 

биіктігін естіп 

анықтау  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өзімді  зерттеймін 

 

1-тапсырма. Талқылау 

Сізді қоршаған қандай дыбыстар бар? 

Күннің 

күркіреуі 

мен 

домбыра 

дыбысының айырмашылығы неде? 

Дыбыстарды ажыратыңыз: музыкалық 

па, әлде шулы ма? 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-тапсырма. Музыкалық сауат 

«Соль» және «ми» қол белгілерін 

жаттап алыңыз. 

Сіз  қай дыбысты жоғары 

орындадыңыз? Қайсысын төмен? 

"Дыбыстарды тап" жұмбағы. 

 

 

1-тапсырмада  оқушыларға  шулы 

дыбыстарды  (күн  күркірі,  толқын 

шуылы,  т.с.с.  табиғи  дыбыстарын) 

және  музыкалық  дыбыстарды  Д. 

Нұрпейісованың 

«Әсем 

қоңыр» 

күйінен үзінді тыңдауды ұсыныңыз. 

Таңдау еркі: 

Д. 

Кабалевскийдің 

«Клоуны» 

пьесасынан үзінді.  

Бекіту  мақсатында  музыкалық  және 

шулы 

дыбыстарды 

ажыратуға 

арналған 

тапсырма-ойынды 

беруіңізге  болады.  Бұл  тапсырмаға 

алдын  ала  домбыра  мен  найзағай 

суреттелген үлестірме парақшаларын 

(әр оқушыға) дайындаған жөн.  

2-тапсырмада  оқушыларға  жоғары, 

төмен  музыкалық  дыбыстар  туралы 

айтып  беріңіз.  Оқушылармен  «соль» 

және 

«ми» 

қол 

белгілерін 

жаттаңыздар. Қол белгілерін қолдана 

отырып, 

дыбыстарды 

айтып 

 

 

Табиғат 

дыбыстары  (шулы 

дыбыстар), 

Д. 

Нұрпейісованың 

«Әсем 

қоңыр» 

күйі 

Таңдау еркі: 

  Д. 

Кабалевскийдің 

«Клоуны» 

пьесасынан  үзінді 

(музыкалық 

дыбыстар)  

 

Суреттері бар  

үлестірме 

парақшалары. 

 

Қол 

белгілері 

жүйесінің  кестесі 

(Curwen-Kodaly) 

http://choirly.com/

7 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2 

Музыкалық-

орындаушылық 

іс-әрекет

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.2.1  

әндерді 

музыкалық 

аспаптың 

сүйемелдеуімен 

орындау 

 

 

 

 

 

 

 

3-тапсырма. Орындау 

А. Танидің, А.Естеновтің 

«Сәлемдемесу» әнін    жаттаңыз. 

"Музыкалық ойынды" орындаңыз. 

 

Таңдау еркі: 

 

«Күншуақ» қысқа әні. 

 

шығыңыз. 

"Дыбыстарды тап" жұмбағында 

оқушыларға соль және ми 

дыбыстарын  кез келген аспапта 

немесе дауыспен орындап,  тыңдау 

арқылы  ажыратуға тапсырма беріңіз. 

3-тапсырмада оқушыларға «Сәлем» 

әнін фразалар арқылы жаттатыңыз. 

 Немесе 

таңдауыңызға 

қарай 

«Күншуақ»  қысқа  әнін    алуыңызға 

болады. Соль және ми  қол белгілері 

көмегімен жаттатыңыз.

 

 

Музыкалық 

ойын 

ережесі: 

оқушылар  әнді  айта  отырып,  допты 

(кез 

келген 

жерде) 

қасындағы 

көршісіне  береді.

   

Ән  аяқталғаннан 

кейін    доп  қолында  қалған  бала  оны 

еденге 

қойып, 

мұғалімнің 

нұсқауымен    қарапайым  ырғақтарды 

қол  соғып,  немесе  шулы  аспапта  

қайталап шығуы керек.   

 

curwen-hand-

signs-kodaly-

hand-signs/ 

 

 

 

«Сәлемдемесу» 

әні,    музыкасы 

А.Танидікі, 

сөзі 

А.Естеновтікі. 

 

«Күншуақ»  қысқа 

әні: 

 

 

Күн-шу-ақ,  күн-шу-ақ, 

ба-ла-лар-ға сый-ла  бақ.    

 

Ойынға  арналған 

доп; 

Шулы 

аспаптар 

(бубен, 

маракас,  

үшбұрыш 

және 

т.б) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1  

Музыка тыңдау 

 

 

 

 

1.1.1.1  

Тыңдалған 

 

Менің есімім 

 

1-тапсырма. Тыңдалым және талдау 

Э. Григтің «Шествие гномов» 

шығармасынан үзінді тыңдаңыз. 

 

 

1-тапсырмада  Э.  Григтің  «Шествие 

гномов» 

шығармасын 

тыңдау 

алдында музыканың мазмұнын айтып 

 

 

 

Э. 

Григтің 

«В 

пещере 

горного 

короля»  сюитасы. 

8 

 

және талдау 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

музыкалық 

шығарманың 

көңіл 

күйін, 

ырғақ, 

екпінін, 

динамикасын 

анықтау  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Шығарманың 

басында 

ергежейлілердің  жүрісі қалай болды? 

Ал соңында ше? 

Осы музыкамен ергежейлілердің 

қалай қимылдайтынын  көрсетіңіз. 

Әуенге сай олардың қатты және 

ақырын жүрістерін келтіріңіз. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2-тапсырма. Орындау 

Алақаныңызды    шапалақтай  отырып,  

өз есіміңізді буындарға бөліңіз. 

Қол белгілерімен айтып беріңіз. 

Мысалы: Ма-рат (2 буын), Бек-сұл-тан 

(3 буын). 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

беріңіз. 

Оқушыларды 

образдар 

жасауға  бағыттаңыз  немесе  оларға 

ергежейлілер 

шеруі 

бейнеленген 

суретті 

көрсетіп, 

кейіпкерлердің 

сипатын  ойын  арқылы  көрсетулерін 

өтініңіз.  

Ойын  ережесі:  Э.  Григтің  «Шествие 

гномов»  шығармасына  оқушылар 

ергежейлілерді бейнелеп, музыканың 

динамикасына    сай    жүрістерін 

салады. 

2-тапсырмада 

оқушылардан 

өз  

аттарын  буындарға  бөліп,    содан 

кейін  

шапалақтап 

немесе 

тоқылдатып 

шығуларын ұсыныңыз.  

Және  оқушылардан  өз  аттарын 

«соль»  және  «ми»  қол  белгілерімен 

буындарға 

бөліп 

орындауларын 

өтініңіз.  

Есімдерін  айтуды  ойын  түрінде 

өткізуіңізге 

болады: 

оқушылар 

шеңберге  тұрып,  сол  жаққа,  содан 

соң оң жаққа қадам жасайды.  

 

 

 

 

 

 

«Шествие гномов» 

шығармасы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Музыкалық-шулы 

аспаптар  (бубен, 

маракас, 

үшбұрыш, т.б.) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3 

Музыкалық  

сауаттылық 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.2 

 Музыкалық-

орындаушылық 

іс-әрекет 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.3.1  

  жоғарғы, 

орта, 

төменгі  регистр, 

темп, динамика (f, 

p),  қысқа,  ұзақ 

дыбыстар, 

соль 

және 

ми 

ноталарының 

биіктігін 

естіп 

анықтау 

 

1.1.2 .2  

Қарапайым  

ырғақтық 

суреттемелерді 

музыкалық-шулы 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 - тапсырма. Музыкалық сауат 

Сыныптағы достарыңыздың есімдерін  

дабыл аспабында ақырын немесе 

қатты  буындап орындаңыз. 

Талқылау: Сіз қалай орындадыңыз? 

Ақырын ба әлде қатты ма? 

 

 

 

 

4-тапсырма. 

А. Танидің «Дабыл ойнайық» әнін 

жаттаңыз. 

 

 

 

Сосын  3  рет  шапалақ  соғып,    төртке 

дейін  санап  кідіріс  жасайды.  Сөйтіп, 

қимылды  үйрену  үшін  бірнеше  рет 

қайталатыңыз.  Енді  балалар  осы 

қимылдарды 

көрсетіп, 

кідіріс 

уақытында  өз  есімдерін  қосып 

айтады.  

 

 

 

 

 

 

3-тапсырма 

барысында 

оқушылардан 

сыныптастарының 

есімдерін  буындап,  сонымен  қатар 

қатты  және  ақырын  динамикада 

орындауын 

сұраңыз. 

Сыныпта 

балалармен 

орындаудың 

динамикасын  (ақырын  және  қатты) 

талдаңыз. 

4-тапсырмада оқушылармен А.  

«Есімдер» әні, музыкасы А. Танидікі, 

сөзі А. Естеновтікі 

 

Оқушыларға  әнді  түрлі    динамикада 

орындауды  (мысалы,  қайырманың