3. Жағымды ой-пікір (дәйексөз) (3-4 мин)
|
Адамның қадірлісі – жомарт кісі.
Ж. Баласағұни
- Дәйексөздің мағынасын қалай түсінесіңдер?
- Неліктен жомарт кісіні қадір тұтады?
Мұғалім оқушылармен бірге дәйексөздің мағынасын талқылап, қорытынды жасайды және дәптерге жазуды ұсынады.
|
Оқушылар сұраққа жауап беру арқылы дәйексөздің мағынасын ашады.
жомарт кісі қолы ашық, көңілі таза, баршаға қадірлі кеңпейілді болатынын түсінеді.
Дәйексөзді 2-3 рет қайталайды және дәптерге жазады
|
4. Оқиғалар айту (әңгімелесу)
(4-8 мин)
|
Мұғалім «Жомарт пен сараң» ертегісі бейнебаяннан үзінді көрсетеді.
Екі дос орманда келе жатады.
Жомарт адам досына қолындағы суын, тамағын береді. Бір кезде отын жинап алу керек дейді досы. Жомарт адам бір құшақ отын жинап келсе досы кетіп қалғанына қапаланбай ол да отын жинауға кеткен шығар, жарайды оны осында күтейін деп жерге жантаяды. Қарнымның ашқаны ай, мынау қандай шөп жеуге болама екен деп аузына апара бергенде есінен танып қалады. Есін жинаса құстар ол сиқырлы шөп оны жеген адам аң құстың тілін түсінетін болады дейді. Жомарт адам оянады да түлкінің айтқанын түсініп қалады. Мына адам бұта арасында бір қап алтын жатқанын да білмейді дейді. Аң-құстың тілін түсінетін жомарт адам алтынды тауып алады. Алдынан бір топ қой кездесіп, қошқардың жүні түрлі ауруларға шипа болатынын түсініп қалады да қойшыға бір қап алтынды қошқарға айырбастайды. Қойшы қуана келісіп «неткен жомарттық» деп таңырқайды. Қалаға жеткенде уәзірлері патшаның қатерлі дертке шалдыққанын, емдеп жазған адамға патшалығының жартысын беретінін хабарлайды. Жомарт адам «мен емдеймін, бірақ ақы сұрамаймын» деп сарайға қошқарын еріте кіреді. Патшаға қошқардың терісінің дертіне шипа болатынын айтады. Патша екі алақанымен қошқардың терісін сипағанда дертінен айығып, халықтың алдына шығып «мен саумын, дертімнен айықтым, бәрі мына адамның арқасы, мінекей уәде еткендей патшалығымның тең жартысын оған беремін», -дейді. Жомарт адам: «мен патша да емес, хан да емес, біреудің шаруасында нем бар», деп патшаның бұл ұсынысынан бас тартады. Сонда патша әлгі адамның жомарттығына шексіз риза болып, «Жарайсың! патшалықтың тек билік емес, үлкен жауапкершілік екенін әркім түсіне бермейді, сен маған «бауыр бол!», бұдан былай барлығын екеуміз теңдей бөлісетін боламыз дейді. Сұрақтар:
Екі дос қайда келе жатады?
Жомарт адам қандай жағыдайларға кезігеді?
Жомарт адам бір қап алтынды қошқарға айырбастауының себебі неде ?
Неліктен Жомарт адам патшаны емдегеніне ақы сұрамады?
Жомарт адам болу үшін қандай іс-әрекеттер жасау керек деп ойлайсыңдар?
Өздерің жақындарыңа, достарыңа жомарттықты қалай жасап жүрсіңдер?
|
Бейнебаянды көргеннен кейін, мұғалімнің сұрақтарына жауап бере отырып, досына деген адалдығы мен кеңпейілділігі, патшаның халқына адалдығын, адамдарға деген сыйластығын арттырып, пейілі кең жомарт болатынын айтып береді.
|
Бейнебаяннан үзінді
«Жомарт пен сараң» қазақша ертегі
https://www.youtube.com/watch?v=-riicEa3E-Q
|
