Сабақ кестесін жасаңыз

Артериялық қан қысымының жұмыс кезінде өзгеруін анықтау (Б.Ефремов бойынша)

жүктеу/скачать 0,87 Mb.

бет	7/21
Дата	12.02.2023
өлшемі	0,87 Mb.
	#67222
түрі	Сабақ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 21

Артериялық қан қысымының жұмыс кезінде өзгеруін анықтау (Б.Ефремов бойынша)

Максималды (жоғарғы) қысым	Минималды (төменгі) қысым	Қортынды
Жоғарылады	Төмендеді	Жүректің жұмысы мен қозуы өте жақсы, сәл ғана қажу байқалады.
Жоғарылады	Өзгеріссіз	Жақсы жағдай
Өзгеріссіз	Өзгеріссіз	Жақсы шыныққан жүрекке күштің аз түсуінің белгісі немесе қан айналымның жеткіліксіздігін көрсетеді.
Жоғарылады	Жоғарылады	Көп күштің әсерінен жүрек қызметіне қауіп төнуі мүмкін
Өзгеріссіз	Жоғарылады	Аздаған қажу байқалады
Төмендеді	Төмендеді	Жүректің қажуы және жұмысының нашарлауы
Өзгеріссіз	Төмендеді	Нашар жағдай
Төмендеді	Жоғарылады	Жүрек қажып, жұмысын атқара алмайды

Идеалды қан қысымын анықтау
Артериялық қан қысымының мөлшері адамның жасына, көңіл-күйінің жағдайына, еңбекпен айналысуына және т.б. факторларға байланысты.
Артериялық қан қысымы мен адамның жасының арасындағы байланысты ескере отырытып, проф. Волынский(1949ж.) әрбір жасқа сәйкес идеалды қан қысымын анықтау әдiсiн ұсынды.
Максималды (ең жоғарғы) қан қысымы:
102+0,6*х адам жасы
Минималды (ең төменгi) қан қысымы;
63+0,5 * адам жасы
ЕСЕП
Волынский ұсынған әдісті қолданып 14 жастағы оқушының идеалды қан қысымын анықтау:
Максималды (ең жоғарғы) қан қысымы:
102+0,6*14= 110,4
Минималды (ең төменгi) қан қысымы;
63+0,5 * 14= 70
Қорытынды:Берілген сұрақта біз Волынский ұсынған әдісті қолдану арқылы 14 жастағы оқушының идеалды қан қысымын анықтадық. Одан бөлек ең алдымен, жалпы, қан қысымын қалай өлшеу керектігін жайлы,, систолалық және диастолалық қан қысымы, тахикардия мен брахикардия белгілеріне анықтама мен сипаттама берідім. Сонымен қатар, Б.Ефремов бойынша жасалған артериялық қан қысымының жұмыс кезінде өзгеруін жазып өттім. Есепке келетін болсақ 14 жастағы оқушының максималды қан қысымы, формула арқылы, 110,4 көрсеткішін көрсетті. Ал минималды қан қысымы 70 санын құрайды. Бұл 14 жастағы оқушының идеалды қан қысымы болып табылады.

Дәрумендерді кестеге толтырып жазыңыз:

Дәрумен түрі	Дәрумендер кездесетін тағам түрлері	Дәруменнің жетіспеушілігінен пайда болатын аурулар
А дәрумені (ретинол)	Өсімдіктердің қызыл, сары жемістерінде,сәбізде, қызанақта, өрікте, асқабақта	тері құрғап жарылып, түсі күңгірттенеді.
D дәрумені(кальциферол)	балық майында, бауырында, уылдырығында, жұмыртқаның сарысында, жануарлардың бауырында, сүт	мешел (рахит),
С дәрумені (аскорбин қышқылы)	Жаңа піскен көкөністер, жемістер және тұздалған орамжапырақ құрамында көбірек кездеседі. Әсіресе итмұрынның, қарақаттың	ағза тез шаршайды, сілемейлі қабықшалар қабынады, қызылиек қанталайды
В1 дәруменi (тиамин )	жармалар (көбіне қара құмық және сұлы жармалары), құнарсыз ұн сорттарынан пісірілген нан	шаршағандық сезіліп, ас қорыту процесі бұзылады
В2 дәрумені (рибофлавин)	нан ашытқысында, бауырда, сондай-ақ сүт пен сүт тағамдарында	ерін құрғап, кезереді, ұшық шығады, денеге түскен жарақат баяу жазылады
В6 дәруменi (пиридоксин)	мал етінде, балықта, сүтте, ірі қара малдың бауырында, ашытқыларда және көптеген өсімдік өнімдеріне бар; әдеттегідей дұрыс тамақтанып жүрген жағдайда бұл дәрумен ағзада жеткілікті болады	жас балалардың бойының өсуін тежеп, қан аздығы мен сезіміне тез қозғыштығын тудырады, ал екіқабат әйелдердің бетінде қара дақ пайда болады
В12 дәрумені (цианокобаламин )	Бауырда, бүйректе, балық тағамдарында (әсіресе балықтың бауыры мен уылдырығында)	қан азаю процесі дамиды
Е дәруменi(токоферол)	өсімдік майының, жаңғақтық, бұршақ пен жүгері тұқымдарының және көкөністің құрамында көбірек болады	бұлшық еттердің және жыныс бездерінің қызметі бұзылады
К дәруменi (филлохинон)	сәбіз және томат	қанның ұю процестері бұзылады
Р дәруменi (биофлавоноидтер)	шайдың (әсіресе көк шайдың) құрамында, сондай-ақ итмұрын, лимон, құрма, қара қарақат, жұзім, өрікте және қарақұмық ұнтағында өте көп	жіңішке қан тамырларының беріктігін бұзылып, қызметі құртылады
РР дәрумені (ниацин)	Ламинария қоңыр балдырлары; сүт өнімдері; сиыр бауыры; тауық жұмыртқасы; балық; шошқа еті; майлы ірімшік түрлері	көңіл-күйдің болмауы, еріннің құрғақтығы мен бозарыңқылығы, іш өту және бұлшық ет ауруы

.
Дәрумен — адам мен жануарлардың тіршілігіне, олардың ағзасындағы зат алмасудың бірқалыпты болуы үшін аз мөлшерде өте қажетті биологиялық активті органикалық қоспалар. Дәрумен (латынша vіta – тіршілік және амин) туралы ілімнің негізін 1880 жылы орыс дәрігері Николай Лунин салды. 1912 жылы поляк дәрігері Казимеж Функ сол кезге дейін жасалған тәжірибелер нәтижесін қорытындылап, ғылымға дәрумен терминін енгізді. Дәрумен немесе витамин – салыстырмалы құрылысы күрделі емес және әртүрлы табиғаты бар төменгі молекулярлы органикалық қосылыстардың тобы. Бұл жиынды химиялық табиғаты бойынша органикада біріктіріледі, олардың ортақ қасиеті гетеротрофтылармен азық түрінде тұтынатынында. Автотрофты ағзалар да дәруменге мұқтаж болып келеді, дегенмен олар дәруменді синтез жолымен не тікелей қоршаған ортадан алады.Дәрумендерді зерттейтін ілім витаминология деп аталады.
Тағамдық заттарды дұрыс сақтамау және өңдеу кезінде құрамындағы дәрумендер бұзылады. Тағамдық өнімдерді жоғары температурада өңдегенде С дәрумені жойылып, В тобындағы дәрумендердің мөлшері азаяды. Тағамның құрамындағы дәрумендерді сақтау үшін, төменгі температурада, тоңазытып барып сүрлемелеу әдісін қолданады. Бұл кезде тағамдық өнімдер 0-4°С температура аралығында өңделеді. Азық-түлік өнімдерін тез арада тоңазыту әдісі кезінде олардың құрамындағы дәрумендер толығымен сақталады.

жүктеу/скачать 0,87 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ... 21