Омыртқалы және омыртқасыздарға тән негізгі белгілерді атай алады
айырмашыл
ықтары
Оқушылардыңкөпшілігі:Омыртқалы және омыртқасыз жануарларға тән негізгі анықталатын белгілері бойынша сипаттама бере алады;
Кейбіроқушылар:Омыртқалы және омыртқасыз жануарлардың атын атап, құрылысы ерекшеліктерін негізге ала отырып, өз пікірлерін
дәлелдей алады.
қадағалау.
2. Тірі үлгілерді пайдаланғанда абайлау керек және сәйкесті гигиеналық ережелерді сақтау керек.
Сабақ бойынша рефлексия
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме?
Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
1.
Жеткізбесе, неліктен?
2.
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
3.
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Жалпы баға
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1:
2:
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1:
2:
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?
№10
Сабақтыңтақырыбы: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың сыртқы құрылысындағы ерекшеліктер.
Мұғалімнің аты-жөні:Күні:
СЫНЫП: 7
Қатысқан оқушылар саны:
Қатыспаған оқушылар саны:
Сабақ негізделген оқу мақсаттары
7.1.1.3 - омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың құрылысының ерекшеліктерін сипаттау
Сабақ нәтижесі:
Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады:Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.
Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.
Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды.
Бағалаукритер ийі
Тақырыптың маңызын түсіндіреді.Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
Тірі ағзалардың бес патшалығына жалпы сипаттама: прокариоттар, протисталар, саңырауқұлақтар, өсімдіктер, жануарлар. Өсімдіктер мен жануарлардың негізгі жүйелік топтары: Патшалықтар. Типтер. Бөлімдер. Кластар. Өсімдіктер мен
жануарларды жүйелеудің маңызы.
Ұйымдастыру кезеңі2 минутТоптарға бөлу. Тірексөздербойыншатопқабөліну. Оқушыларға буын қиындыларын беремін. Буын қиындыларын құрастырғанда тақырыпқа сай сөздер шығуы керек.
1-топ 2-топ 3-топ
Психологиялықахуалқалыптастыру:3минут «Сәлемдесу» жаттығуы
Мақсаты: қатысушылармен сәлемдесу, топқа энергия беру;
Жаттығу барысы:
Қатысушыларға шеңбер құрып тұруға және 4 топқа бөліну ұсынылады:
«европалықтар», «жапондықтар» , «африкандықтар» және
«италиандықтар». Кеійін әрбір қатысушы шеңбер бойымен жүріп, «өз амандасу тәсілімен» барлығымен сәлемдеседі: «европалықтар» қолдарын қысады, «жапондықтар» бастарын иеді, «африкандықтар»
мұрындарымен, «италиандықтар» құшақтасады.
Әрбір қатысушы әр түрлі рольдерді болуы үшін, жаттығуды қайталауға болады.
Жаңа білім
Білужәнетүсіну
10 минут
Берілгенмәтіндердібалалароқыпалады.
Оқулық.
Кеспе
мәтіндер.
Микрафон
Омыртқасыздардыңбелгілері.Ламаркомыртқасыз дарғаорталық бөлігі омыртқа жотасы болып табылатын ішкі қаңқасы жоқ барлықжануарларды жатқызды. Омыртқасыздарда не шеміршекті, не сүйекті бассүйегіболмайды.
Барлық жануарды омыртқалылар мен омыртқасыздарға бөлу за- манауи жүйелеуге сәйкес келмейді. Яғни «омыртқасыздар» деген түсініктің өзі қандай да бір жүйелеу категория болып табылмайды. Бірақ былай бөлу биологияда шамамен 200 жылдан бері бар және ол қолайлы болғандықтан қазіргі кезге дейін қолданылады. Сондықтан
бізжануарлардыңомыртқасыздаржәнеомыртқалылардег енекітобын қарастырамыз.
Омыртқасыздардыңнегізгітиптері. Жануарлар патшалығының ең қарапайым өкілдері – біржасушалылар. Олар қарапайымдартипін құрайды. Жасушалары бір-бірінен аз айырмашылық жасайтын алғашқы нағыз көпжасушалы жануарлар губкалартипінежатады. Олар мұхитта тіршілік етіп, судан сүзіп алған ұсақ жәндіктермен енжар қоректенеді. Омыртқасыз жануарлар эволюциясының келесі кезеңі ішекқуыстылартипінентұрады (30-сурет). Ішекқуыстыларда екі қабат қалыптасып, жасушаларының бір-бірінен қатты айырмашылықтары болады. Оларэнтодерма және эктодерма деп аталады. Ішекқуыстыларға маржандар, медузалара, саңырауқұлақтар жатады. Эволюциядағы келесі қадам – жасушалардың үш қабатынан тұратын және бұлшық ет жүйесі бар жануарлардың пайда болуы. Ең бірінші пайда болған мұндай жануарлар – жалпаққұрттар. Олардыоңайажыратуғаболады,себебіолардыңденелеріүстіненас тынақарай жаншылған сияқты, сондықтан жалпақ құрттар деп аталады. Жалпаққұрттардан кейін едәуір жетілген жұмырқұрттартипіпайда болды. Бұл жануарларда ішінде алғаш рет ішкі мүшелері орналасқан дене қуысы пайда болды. Бұл қуыс қысым арқылы сұйықтыққа толы, сондықтанмұндайқұрттарденесініңкөлденеңқимасыдөңгелекбо лып көрінеді.
Әрі қарай омыртқасыздар эволюциясында буылтыққұрттартипіпайдаболды.Бұлтипөкілдеріноңайажыратуғаболады,себебіолар дың денесі жеке буылтықтарға – сегменттергебөлінген сияқты. Оларға шұбалшаң, сүлік сияқты жануарларжа- тады. Бұл омыртқасыз жануарлардың өте маңызды типі. Буылтық
құрттарда эволюцияда алғаш рет қан және қан тамырлары жүйесі пайда болды. Ежелгі буылтық құрттардан ұлулар, буынаяқтылар типі және омыртқалы жануарлардың арғы тегішықты.