Сабақ Өндірістік процестерді автоматты басқару жүйесінің типтік құрылысы және әдістері
Практикалық сабақ 5, 6. Автоматтандырудың функционалдық схемалары
жүктеу/скачать 1,41 Mb.
|
| Практикалық сабақ 5, 6. Автоматтандырудың функционалдық схемалары.
АФС мақсаты орман химия өнеркәсібіндегі технологиялық процестерді автоматтандыру жүйелерін жобалау кезінде агрегаттарды немесе технологиялық процестің жеке бөлімдерін автоматтандыру бойынша барлық техникалық шешімдер автоматтандырудың функционалды схемаларында көрсетілген. Автоматтандыру схемалары технологиялық процестің, аспаптардың, бақылау және басқару құралдарының құрылымы мен функционалдық байланыстарын анықтайтын және технологиялық процестерді автоматтандырудың сипатын көрсететін негізгі техникалық құжат болып табылады. Міндеттері АФС әзірлеу кезінде технологиялық процестерді автоматтандыру схемаларын әзірлеу кезінде мынадай негізгі міндеттерді шешу қажет: – ақпаратты жинау және бастапқы өңдеу;-техникалық – экономикалық көрсеткіштерді есептеу және бақылау; – диспетчерге ақпарат беру; – жабдықтың жай – күйін бақылау; – технологиялық параметрлердің ауытқуларын бақылау; – бағдарламалық және қашықтықтан басқару;-технологиялық параметрлерді есепке алу; – техникалық-экономикалық көрсеткіштерді есепке алу; - жабдықтың жай-күйін есепке алу. Бұл міндеттерді технологиялық жабдықтың жұмыс жағдайларын талдау, анықталған заңдар мен Объектіні басқару критерийлері, сондай-ақ технологиялық параметрлерді тұрақтандыру, бақылау және тіркеу дәлдігіне, реттеу сапасы мен сенімділігіне қойылатын талаптар негізінде шешу қажет. Схеманың FSA-ны орындаудың жалпы принциптері сызба түрінде жүзеге асырылады, онда технологиялық жабдықтар, коммуникациялар, бастапқы өлшеу түрлендіргіштері мен құрылғылары, қайталама құрылғылар мен реттегіштер, атқарушы механизмдер, реттеуші органдар, қалқандар мен пульттер, сондай-ақ технологиялық жабдықтар, құрылғылар мен автоматика құралдары арасындағы байланыс сызбалық, шартты суреттермен көрсетіледі. АФС -ны әзірлеу кезінде басшылыққа алынатын қағидаттар 1. Схемаларды әзірлеу процесінде технологиялық процестердің қолданыстағы талаптары ғана емес, сонымен қатар олардың даму және даму перспективалары, сондай-ақ автоматтандырудың техникалық құралдарының даму ерекшеліктері және оларды енгізу тәжірибесі ескерілуі керек, осылайша болашақта ең аз бастапқы шығындармен айтарлықтай өзгерістерсіз басқару жүйелерінің функцияларын арттыру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. 2. Технологиялық процесті автоматты басқару жүйесімен қамту деңгейі әр кезеңде техникалық құралдардың белгілі бір кешенін енгізудің орындылығымен және ғылыми-техникалық әзірлемелердің қол жеткізілген деңгейімен анықталады. 3. Автоматтандыру жүйелерін жобалау кезінде жүйені кезең — кезеңімен жүзеге асыру мүмкіндігі қарастырылуы керек-жергілікті жүйеден басқару міндеттері мен функцияларын қамту деңгейінің жоғарылауымен толық кешенге дейін. 4. Схемаларды әзірлеу кезінде қандай да бір процесті, агрегатты немесе учаскені автоматтандыру жүйесін құруға байланысты мәселелерден басқа, осы жүйелердің өндірісті басқарудың автоматтандырылған жүйесімен (ӨБАЖ) өзара байланысы туралы мәселелер шешілуі тиіс. Автоматтандыру құралдары мен құралдарын таңдау оларды ҚБАЖ кешеніне кіретін тиісті құрылғылармен ақпарат алмасу үшін пайдалану мүмкіндігін ескере отырып жүргізілуі тиіс. 5. Технологиялық процестерді автоматтандыру жүйелері сериялы шығарылатын автоматтандыру құралдары мен есептеу техникасы негізінде құрылуы тиіс. 6. Бастапқы ақпаратты жинау мен жинақтаудың жергілікті құралдары, қайталама аспаптар, реттеуші және атқарушы құрылғылар ретінде сатып алуға қолжетімді аспаптар мен құралдарды басым пайдалану керек. 7. Ақпаратты орталықтандырылған жинаудың, қайта берудің және өңдеудің техникалық құралдары ретінде агрегатталған кешендер де пайдаланылуы тиіс. 8. Автоматтандыру схемаларын құру және техникалық құралдарды таңдау кезінде мыналар ескерілуі керек: өндіріс процесінің түрі мен сипаты, өрт және жарылыс жағдайлары, қоршаған ортаның агрессивтілігі мен уыттылығы және т. б.; өлшенетін ортаның параметрлері (температура мен қысым) және физикохимиялық қасиеттері; датчиктерді, қосалқы құрылғыларды, атқарушы механизмдерді, машина жетектерін және тиек органдарын орнату орындарынан басқару және бақылау пункттеріне дейінгі арақашықтық; бақылау және реттеу аппаратурасының талап етілетін дәлдігі мен тез әрекет етуі. 9. Қосалқы энергия (Электрлік, пневматикалық және гидравликалық) тұрғысынан автоматтандыру жабдықтарын таңдау автоматтандырылған объектінің өрт және жарылыс қаупі, қоршаған ортаның агрессивтілігі, жылдамдыққа қойылатын талаптар, ақпарат сигналдарын беру және басқару қашықтығымен анықталады. 10. Автоматтандырылған қондырғының нақты талаптарымен анықталатын дәлдік класы бар жабдықты таңдау керек. Әдетте өлшеу жабдықтарының дәлдік класы неғұрлым жоғары болса, құрылғылардың дизайны соғұрлым күрделі және олардың құны жоғары болады. 11. Жобалардағы ең маңызды түйіндер мен автоматтандыру жүйелері үшін оның талаптарға сәйкестігін шамамен бағалау үшін сенімділік есептеулері жүргізілуі керек. 12. Біріктірудің қарапайымдылығымен, өзара алмастырылуымен және басқару тақталарында орналасудың ыңғайлылығымен сипатталатын бірыңғай жүйелерді автоматтандыру құралдарын қолдануға тырысу керек. Бір типті аппаратураны пайдалану оған қызмет көрсету тұрғысынан да, қосалқы бөлшектермен қамтамасыз ету, жөндеу, күйге келтіру тұрғысынан да айтарлықтай пайдалану артықшылықтарын береді. 13. Жедел қалқандар мен пульттерге шоғырланған аспаптардың, аппаратураның және сигнал берудің саны шектелуі тиіс. Жабдықтың артық болуы оның жетіспеушілігінен кем емес. Артық аппаратура пайдалануды қиындатады және қызмет көрсетуші жедел персоналдың назарын технологиялық процестің барысын айқындайтын негізгі аспаптарды бақылаудан алшақтатады, қондырғының құнын арттырады және монтаждау жұмыстарының мерзімін ұзартады. Технологиялық процестің барысына әсер етпейтін және объектінің жұмысын талдау және техникалық-экономикалық есептеулерді жасау үшін қажетті аспаптарды жедел қалқандар мен басқару пульттерінің бет панельдеріне орнатуға болмайды. Сурет АФС – дағы технологиялық жабдық жабдықты бейнелеу кезінде: – құрылыс конструкциялары мен сызбаларының элементтері (іргетас белгілері, қабырғалар, бағандар, фермалар және т.б.); – жабдық конструкцияларының элементтері (тіректер, тірек конструкциялары, келте құбырлар); - технологиялық процестің барысына әсер етпейтін қосалқы технологиялық жабдық (мысалы, резервтік және тасымалданатын жабдық) көрсетіледі. Бірізділікпен жұмыс істейтін бір типті жабдық автоматтандырудың функционалды схемаларында барлығы, ал параллель жұмыс істейтіндер бір аппаратпен көрсетіледі. Автоматтандырудың функционалдық схемаларында жабдықты нөмірлеу екі тәсілмен жүзеге асырылады. Біріншісі-объектінің атауы белгілі бір жабдықтың ішіндегі сөздермен жазылады (бір, екі сөз, мысалы, қазандық). Екіншісі-жабдық контурының ішіндегі араб цифры (ортасында немесе контурлық кескіннің кез-келген бұрышында). Жабдықты нөмірлеу реттілігі екі жолмен жүзеге асырылуы мүмкін: - мерзімді процестер үшін 1 Саны негізгі құрылғыға, қалған сандар процестің реттілігі бойынша беріледі; - үздіксіз процестер үшін-процесс барысында. Технологиялық жабдыққа экспликация (ерекшелік) жасалады. Оны толтыру мысалы 1-кестеде көрсетілген. 1-кесте технологиялық жабдықтың ерекшелігі
Жекелеген жағдайларда технологиялық жабдықтың кейбір бөліктерін функционалдық схемаларда осы бөліктердің атаулары көрсетілген тікбұрыштар түрінде бейнелеуге жол беріледі. Егер технологиялық жабдықтың жеңілдетілген кескінімен автоматтандырылған объект туралы нақты және толық түсінік алу мүмкін болмаса, онда технологиялық жабдықтың жұмыс принциптері туралы жеткілікті түсінік беретін шартты сызбасын таңдаңыз. Егер қатты заттың қоспасы газ тәрізді байланыс арқылы тасымалданса (мысалы, түйіршіктелген заттың пневмокөлігі), көрсеткі жартылай боялған. Автоматтандырудың функционалды схемасында көрсеткілер келесі жерлерде сызылады – - коммуникациялардың басында және соңында бұл көрсеткілерге міндетті түрде қол қойылады, яғни мекен – жайы көрсетіледі-ағын қайда немесе қайдан келеді; - әрқашан ағынның жабдыққа кіруінде көрсетіледі (олар жабдықтың шығысында көрсетілмейді); - аралық-егер құбыр желілерінде күрделі тоқу немесе диаграммада үлкен ұзындық болса, онда аралық көрсеткілер ағынның бағытын анықтайды (сурет. 1). Сур.1. Құбырлардың қосылыстары мен қиылыстарының, технологиялық орталарды жеткізу мен шығарудың шартты белгілері жүктеу/скачать 1,41 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|