Сабақ тақырыбы: Ерік еркіндігі мәселесін зерделеу және түсіндіру
Жауапкершілік – таңдау үшін жауапкершілік
жүктеу/скачать 23,35 Kb.
|
000Байтенов Даукен 9 семинар
- Бұл бет үшін навигация:
- 4. Еркіндік және абсурд (А.Камю)
- Сизиф туралы миф
| Жауапкершілік – таңдау үшін жауапкершілік. Қалай болғанда да, адам не істесе де, бәріне толық жауап береді. Сартр адамға жүктелетін жауапкершіліктің ерекше түрін белгілейді. Адам еркіндік пен жауапкершілікке сотталған. Дүниеге лақтырылған, ол жалғыз және тірексіз, және оның жауапкершіліктен, яғни таңдаудан, оның уайымынан, мәні жоқ болмыстың белгісінен, өзінен мән іздеу қажеттілігінен барар жері жоқ.
4. Еркіндік және абсурд (А.Камю) Альбер Камю шығармашылығы– 20 ғасырдағы уақыт пен тарихтың қасіретті үзілістерінің құрбаны, куәгері және сыбайласы болып шыққан адам үшін құмарлық тәжірибесі мақсатты түрде бағытталған үздіксіз философиялық ізденістердің көрініс. Камю өзінің «Сизиф туралы миф» атты тамаша шығармасында сұраққа жауап іздейді: діни үміт жойылған әлемде позитивті өмір сүруге үмітті қалай, қайдан табуға болады? Адамның бастапқы қатынасын абсурдтық деп есептей отырып, ол оны адамның «әлемдегі болмыстың» бөтен және негізсіз қасиеті ретінде зерттейді. Сонымен бірге ол абсурдты болмысты танудың және түсінудің шегі ретінде сипаттайды. Абсурд - бұл өзіндік сананың (ойлаудың) көрнекі шарықтау шегі немесе бағдары, адамға оның жеке құзыретінің шекараларының жақындағаны туралы сигнал. Абсурд адамға өз үкімдерінің әрі қарай жалған болатынын сездіреді: «Абайлаңыз, сіздің шекараңыздан тыс жерде сіздің үкімдеріңіз бен тұжырымдарыңыз сөзсіз жалған болады. Ақылыңның шындығы таусылды». Камю антиабсурд адамды абсурдқа қарсы қою үшін, қазіргі жағдаймен және осы дүниедегі өзінің рөлімен келіспейтін абсурд ұғымын енгізді. «Абсурд адам» өзінің бостандығы, ар-намысы, міндеті, «осы жерде және қазір» болу және сол күйінде қалу құқығы үшін күреседі, өткенде емес, тіпті одан да көп, ешқашан орындалмайтын болашақта емес. Ол қазір нағыз толыққанды және еркін өмір сүруі керек және ол өзінің осы парызын мұқият орындайды. «Мен абсурдтан үш нәтиже шығарамын: менің бүлігім, еркіндігім және құмарлығым» деп айтқан. Абсурдтық сезім, оның ойынша, ең алдымен адам мен оны қоршаған дүние арасындағы немесе Камюдің сөзімен айтқанда, «актер мен декорация арасындағы» қайшылық негізінде туындайды. Ол анау-мынау ұстанымда мағынасы жоқ екенін дәлелдеудің, ондай ұстанымды анықтаудың және сол арқылы оны теріске шығарудың гносеологиялық құралы ретінде бос сөзді (абсурдты) қолдануға тырысады. Камюден көп бұрын бұл көне әдісті софистер, Сократ және эристиктер («даулаушылар») қолданған, олар дауды өнер деп санап, шындықты табуды емес, жауды қалай жеңуге болатынын ойлады.
жүктеу/скачать 23,35 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|