Сабақта біз «Оқу-тәрбие процесінде темперамент типтерімен санасу жолдары»

2.Ұлттық мінез

3.Мінез бітістері және мінез акцентуациясы

4.Мінез типтері

Әр адам сыртқы дүниенің сансыз тітіркендіргіштеріне өз әлінше түрліше жауап қайтарып отырады. Бұл жауап реакциялары оның сыртқы дүниемен қалайша қатынас жасайтынын көрсетумен қатар, біртіндеп, беки келе, сол адамның үйреншікті әдетіне, мінез-құлқының мәнеріне айналады.Сөйтіп, әр адамда әр түрлі мінез бітістерінің болуы оның сыртқы ортамен түрліше қарым-қатынас жасауының нәтижесі болып табылады.

Адамның сыртқы ортамен байланысуы үшін жасайтын осындай қатынастарының жиынтығы оның мінезін құрайды.

«Мінез» деген психологиялық қасиеттің төркіні гректің «charakter» деген сөзінен шыққан. Мәнісі-із қалдыру. Психологияда бұл-дербестік мағынасы бар адамға байланысты ұғым.

Адам мінезінің даралық ерекшелік екендігін ғылым тарихында тұңғыш рет сипаттап жазған- ертедегі грек философы Теофраст (б.з.д. ІҮ-ІІІ ғ.). Бірақ, ол мінезді адамның адамгершілік сапасына тән қасиет дейді. Лабрюйер де (ХҮІІІ ғ.) «Теофраст мінездері» деген еңбегінде мінезді осы мағынада қолданған.Алғашқы кезде мінез адамның әлеуметтік-адамгершілік ерекшеліктерін білдірген. Бұл-әрине, темпераментке кері анықтама.Өйткені, темперамент- адамда туа пайда болатын генотипті организм қасиеті.Осы көзқарасқа орай, мінез-адамның туа пайда болатын фенотипті ерекшелігі.

ХІХ ғасырда француз ғалымы А.Бен мінезді тек психологиялық ерекшелік, дара адамның ақыл-ойы мен сезімінің және ерік ерекшелігі десе, ал орыс медигі әрі педагог П.Ф.Лесгафт ерік қасиеті деді.

Мінездің физиологиялық негізін жан-жақты түсіндірген орыс физиологы И.П.Павлов.Ол адамның мінез бітістерін жоғары жүйке қызметінің тума типтері мен өмір сүру барысында қалыптасатын уақытша жүйке байланыстарының өзіндік «құйындысы» деп түсіндірді.