Н.Прянишников
өсімдіктер, топырақ және тыңайтқыштар арасындағы өзара
әрекеттесуді үшбұрыш түрінде суреттеді, ол "Прянишников үшбұрышы" деп
аталды (сурет-2).
Сурет 2. Агрохимия зерттейтін объектілердің өзара әрекеттесу
схемасы
Үшбұрыштың бұрыштарында агрохимияның негізгі объектілері
орналасқан, ал көрсеткілер олардың арасындағы қатынасты көрсетеді. Бұл
үшбұрышта өсімдік жетекші орын алады,
сондықтан агрохимиядағы
өсімдіктердің тамақтану талаптарын зерттеуге үлкен мән беріледі. Топырақ
тіршілік ету ортасы және минералды тамақтану көзі, ал тыңайтқыштар
топыраққа әсер ету құралы ретінде зерттеледі.
Топырақ тамақтану көзі
ретінде өсімдіктерді қоректік заттармен қамтамасыз етеді. Сонымен қатар,
тамыр секрециясының әсерінен оның химиялық құрамы өзгереді.
Тыңайтқыштар топырақтың қоректік қорларын толықтырады, оның
агрохимиялық және физика-химиялық қасиеттерін жақсартады. Топырақ өз
кезегінде
тыңайтқыштарға әсер етеді, олардың ерігіштігі мен құрамын
өзгертеді. Тыңайтқыштар өсімдіктердің тамақтану режиміне әсер етеді, бұл
өз кезегінде тамыр жүйесі арқылы топыраққа әсер етеді.
Д. Н.Прянишниковтың анықтамасы бойынша агрохимияның негізгі
міндеті– ауылшаруашылығындағы заттардың
циклын зерттеу және топырақ
пен өсімдікте болатын химиялық процестерге әсер ету әдістерін анықтау,
олар егінді арттырады немесе оның құрамын өзгерте алады. Адамның
заттардың айналымына әсер етуінің негізгі құралы-тыңайтқыштар.
Агрохимиядағы ең бастысы бола отырып,
ауыл шаруашылығындағы
заттардың айналымы туралы ілім оның химиялық негізі болып табылады.
Агрохимия-эксперименттік
ғылым.
Осы
білім
саласының
проблемалары шешілетін мәліметтерді алудың негізгі әдісі эксперимент
(тәжірибе) болып табылады. Агрохимия зертханалық, лизиметриялық,
далалық және өндірістік эксперименттерді қолданады.
Өсімдіктер мен
топырақты бақылау, олардың химиялық құрамы мен физика-химиялық
қасиеттерін анықтау үшін химиялық, физика-химиялық,
микробиологиялық,
физиологиялық және биохимиялық әдістер қолданылады. Есептеу-
экономикалық және математикалық әдістер кеңінен қолданылады –
математикалық модельдеу, зерттеу нәтижелерін статистикалық өңдеу [1].
Достарыңызбен бөлісу: