Сабақтың тақырыбы Қазақстанның климатын түзуші факторлар Осы сабақта қол жеткізілетін оқу

орнына климат қалыптастырушы 
факторлардың әсерінталдайды. 
Қазақстан аумағында климаттың 
адамның денсаулығы мен 
шаруашылық әрекетіне тигізетін 
әсерін бағамдайды 
  
ҚБ: мұғалімнің бағалауы (ауызша). 
2 – тапсырма:«Температураны өлшеу» әдісі. Жұптық жұмыс. 
Көкшетау мен Мәскеу қалалары шамамен бір ендікте орналасқан. Бірақ, 
Мәскеуге қарағанда Көкшетаудың қысы суық. Себебі неліктен? 
Қорытынды жаса.
Бағалау критерийі 
Дескриптор 
Қазақстан мен Ресейдің климат 
қалыптастырушы факторларын 
анықтап, екі елдің климатына 
салыстырмалы сипаттама бере 
алады 
Картадан қалалардың орналасу 
орнын анықтай алады. 
Қазақстан мен Ресейдің 
климатының ерекшеліктерін 
салыстырмалы талдайды. 
Картаның көмегімен 
Қазақстанның климаты шұғыл 
континетті екендігін 
дәлелдейді. 
Жұптық жұмыс 
1 Суреттеңіз.«Қазақстанның климат ерекшеліктері». 
2 Зерттеңіз. «Климат түзуші факторлар». 
3 . Салыстырыңыз. «Қазақстан мен Солтүстік Қазақстан облысының 
жауап береді, 
логикалық ойлай 
білуі мен сыни 
көзқарасы таныта 
білу дағдылары 
қалыптасады 

климатына әсер етуші факторлардың ерекшеліктері мен ұқсастықтары». 
Венн диаграммасын толтыру. 
4 . Қолданыңыз. «Күннің тіршілікке әсері және Күн радиациясы». 
Анықтау қажет: 
- Күн радиациясы ұғымын, өлшем бірлігін, оның түрлері (тура, 
шашыранды, жиынтық, жұтылған, шағылысқан күн радиацияларын); 
- климат карталарының көмегімен күн радиациясының таралу 
ерекшеліктері мен заңдылықтары туралы қорытынды шығарыңыз. 
5 . Дауласыңыз немесе қарсыласыңыз. «Семантикалық кесте арқылы 
тақырып бойынша білімдерін жинақтап, жүйеге келтіру». 
Қосымша тапсырмалар: 
1 . Солтүстік Қазақстан облысына бір жылда Күннен 1 см ² ауданға түсетін 
жылу мөлшерін анықтаңыздар. 
Картадан бір жылғы жұтылған күн радиациясының көрсеткіші анықталады. 
СҚО ауданы солтүстігінде (90 ккал/см ²), ал оңтүстігінде (100 ккал/см ²) 
изосызықтары аралығында орналасқан: 
Рж= (90 + 100): 2 = 95 ккал/см ² 
2. СҚО ауданы солтүстігінде (90ккал/см²), оңтүстігінде (100 ккал/см²) 
изосызықтары аралығында орналасқан. Бір жыл ішінде 1м² жерге жұтылған 
радиация түрінде қандай жылу мөлшері түседі? 
95 ккал/см ² ∙ 10 000 см ² = 950 000 ккал. 
3 топ. Бір жылда 1 м² жерге жұтылған радиация түрінде түсетіндей 
мөлшерде жылу алу үшін қаншама жоғары сапалы көмір жағу қажет? 
(1 кг. жақсы көмір жанғанда 7 500 ккал/кг жылу береді). СҚО ауданына бір 
жылда 95 ккал/см.² жылу мөлшері түседі. 
950 000 ккал: 7 500 ккал/кг = 127 кг. 
Жер бетінің бір га – ға түскен бір жылғы жұтылған радиацияның орнын 
толтыру үшін қаншама жоғары сапалы көмір жағу қажет? 
127 кг ∙ 10 000 м² = 1 270 000 кг немесе 1 270 тонна. 
Мұншама жүкті тасу үшін, 50 тонна жүк алатын үлкен вагондардың 
қаншасы керек болар еді? 
1 270 т.: 50 т. = 25 вагон. 
4 . Картадан Петропавл, Астана, Алматы, Тараз, Шымкент қалаларының 

жиынтық күн радиациясының мөлшерін анықтаңыз. 
5 п. Бір ендік бойында орналасқан Алматы және Владивосток қалаларында 
жиынтық радиацияның мөлшері не себептен әр түрлі? 

жүктеу/скачать 1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: