Сабақтың тақырыбы: Бұлшық ет қызметіне бейімделу. Ағзаның функциональды қорлары Сабақтың жоспары
жүктеу/скачать 0,71 Mb.
|
Физиология лек. жинағы
- Бұл бет үшін навигация:
- Күш мүмкіндіктерінің факторлық құрылымы
| Төзімділік факторының құрылымы - дене тәрбиесінің отандық теориясы мен практикасында төзімділіктің әр түрін, жалпылама жылдамдықты, күштілікті арнайы төзімділікті статистикалық күшейтуде, сондай-ақ секіру төзімділігін белгілейді. Төзімділіктің құрылымын оқып-үйретуде факторлы талдауды пайдалану әрекеті бірнеше рет қолданылады.
Дене тәрбиесіндегі дененің қимыл-қозғалыс қабілеттерінің сұрақтарына сынамалардың бастапқы іс-тәжірибесінде қолданылатын (шалқалап және етпеттеп жату жағдайында аяқты көтеру) қозғалыс тапсырмаларын енгізген америка ғалымдарының еңбектері жан-жақты зерттеуге мүмкіндік береді. Төзімділікті және балаларды бағалау жағдайында ең жоғарғы [максимумнан] 60% жылдамдықпен жүгіру - осы сапаны бағалау үшін пайдалануы мүмкін екендігі сынамасында (кермеде тартылу, шалқалап және етпеттеп жату жағдайында аяқты және кеудені көтеру, 2000 м. жүгіру), бақылау жұмысында көрсетілген. Дағды әрекетінің себептері және жүрек қан тамырлары жүйесі жағдайы, төзімділікті қалыптастыру жетістігін анықтайтындығы көрсетілген. Сонымен қатар жүйке жүйесінің кейбір қасиеттері, төзімділікті анықтаушы негізгі факторлардың бірі болатыны туралы болжам жасалған. Күш мүмкіндіктерінің факторлық құрылымы - негізінен үш фактормен сипатталады: статистикалық, динамикалық күш және жылдам күш мүмкіндігі. Статистикалық және динамикалық күш факторларының ортоганальдық бөліну факторлары көрініс бермейді, өйткені күш мүмкіндіктері бұл түрлердің осы жаста пайда болуының физиологиялық механизмдері әртүрлі. Күш мүмкіндіктершің көрсетілген түрлері, негізгі болғандықтан, әрине, адам көрсетуінің әр түрлілігі тамамдалып қалмайды. Кейбір зерттеулерде, мысалы, "жарылғыш күшкең тенестірілген фактор пайда болған. Күш сапаларын анықтайтын факторларды бағалау әдістері олардың антропометриялық белгілермен және басқа да қозғалыс сапаларымен, сонымен қатар жүйелеудің физиологиялық механизмдерімен тәрбиелеудің әдістері өзара тығыз байланысты. Статистикалық күштерді бағалау үшін ең көп қолданылатын сынамалар (диномометр) күштің ең жоғарғы [максималді] көрсеткішінен, күш салып белгілі бір пайызын ұстап тұру ұзақтығы және асықпай сығымдау қимылдары диномометрде ең жоғарғы [максималді] күштен өр түрлі 75% ұстап тұру сынама болып табылады. Бұл сынама аз уақыт ішінде шаршағандықты көрсетеді және зерттеуге кететін шығынды екі еседей қысқартады. Күштілік спорт мүмкіндіктерін бағалау үшін спортты педагогикалық іс-тәжірибеде көбінесе сынамалардың келесі түрлері қолданылады: ұзаққа секіру, орнында тұрын биіктікке секіру, [қолды сілтеп және сілтемей], үш кадамдап секіру, 30, 60, 100 метрге жүгіру, «қайта жүгіру» жүгіру, ньпыздалған допты лақтыру. Қолға және аякқа арналған сынамалардың арасында өзара байланыстылық бары анықталды. жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|