Қысқа мерзімді жоспар 10– сынып, 2-тоқсан №8-сабақ Сабақтың тақырыбы: Гомогенді және гетерогенді катализ. Зертханалық тәжірибе № 5 «Химиялық реакция жылдамдығының әртүрлі факторларға тәуелділігін зерттеу, гомогенді және гетерогенді катализ». Қазақстанда катализдік химия ғылымының дамуы
Бөлім:
10.2 С Химиялық тепе-теңдік
Педагогтің аты-жөні
Күні:
Сынып:
Қатысушылар саны:
Қатыспағандар саны:
Сабақтың тақырыбы
Гомогенді және гетерогенді катализ. Зертханалық тәжірибе № 5 «Химиялық реакция жылдамдығының әртүрлі факторларға тәуелділігін зерттеу, гомогенді және гетерогенді катализ».
Қазақстанда катализдік химия ғылымының дамуы
Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары
10.3.2.5 гомогенді және гетерогенді катализ механизмін түсіндіру;
10.3.2.6 Қазақстанда катализдік химияның дамуын білу;
Бағалау критериі:
гомогенді және гетерогенді катализ механизмін түсіндіреді;
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңі/ уақыт
Педагогтің әрекеті
Оқушының әрекеті
Бағалау
Ресурстар
Сабақтың басы Ұйымдастыру Кезеңі Қызығушылықты ояту 8 мин
Ұйымдастыру: Сәлемдесу, түгендеу
Оқушылар өз ойларын ортаға салады.
Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу
Оқушылар өз болжамдарын айтып, талқылау жүргізеді
Химиялық реакцияның жылдамдығына өршіткілердің әсері катализ деп аталады. Катализ гомогенді және гетерогенді болады.
Әрекеттесуші заттар мен өршіткі бір агрегаттық күйде болатын катализ гомогенді катализ деп аталады.
Реагентпен бір фазада жататын катализ түрі гомогенді болады. Мұндай реакция мысалы күкірт (IV) оксидінің азот (II) оксиді қатысуымен қышқылдануы. Катализатор мен реагент екеуі де бір газ тәрізді фазада болады.
NO2 2SO2 (г) + O2 (г) → SO3 (г)
https://cdn4.bilimland.kz/upload/content/platform_lessons/L_11629/10.mp4
Гетерогенді катализ әрекеттесуші заттар мен әр түрлі агрегаттық күйде болады. Катализатор көбінесе қатты, ал әрекеттесуші заттар сұйық немесе газ тектес болуы мүмкін.Гетерогенді катализде барлық реакциялар катализатордың бетінде жүреді, сондықтан қатты катализатордың белсенділігі оның бетінің қасиеттеріне тәуелді.
Химиялық өнеркәсіпте өршіткінің рөлі жоғары. Күкірт қышқылын алу, аммиактың синтезі, қатты көмірден сұйық отын алу, мұнайды және табиғи газды өңдеу т.б. Процестер өршіткілердің қатысында жүреді. Ферменттер деп аталатын биологиялық өршіткілер ерекше рөл атқарады. Өндіріс орындарында көптеген химиялық реакциялар мұқият таңдалған катализаторлардың қатысуымен жүргізіледі. Катализаторды қолдану реакцияға кететін уақытты және энергетикалық шығындарды азайтуға мүмкіндік береді. Көптеген өндірістік реакциялар металдардың көмегімен катализденеді.
№5 зертханалық жұмыс «Реакция жылдамдығына әр түрлі катализаторлар әсерінің тиімділігін зерттеу: гомогенді және гетерогенді катализ»
