Анықтама: Вертикаль бұрыштар өзара тең болады.
= , = .
Анықтама: Бір – бірімен тік бұрыш жасап қиылысатын екі түзуді перпендикуляр түзулер деп атайды.
Перпендикуляр түзулер бойында жатқан кесінділер де өзара перпендикуляр.
Үшбұрышты сызғышты немесе транспортирді пайдаланып перпендикуляр түзулерді жүргізуді үйрету.
Тақырып бойынша ресурстарды қарап, танысады
Нүктеден түзуге дейінгі ең қысқа қашықтық – нүктеден түзуге түсірілген перпендикуляр болып табылады. Перпендикуляр түзулер – жазықтықта тікбұрыш жасап қиылысатын түзулер.
Перпендикуляр атауы латынның “перпен-дикулярис” - тіктеуіш - сөзінен алынған. Ерте заманнан құрылысшылар тіктеуіш, яғни жіпке байланған жүк көмегімен қабырғалардың үй еденіне перпендикулярлығын тексерген. Бұл құрылғыны олар қазір де қолданады.
Түсіндірме практикалық жұмыс №2.
Өзара тік бұрыш жасайтын екі түзу салып, әріптермен белгілеңіздер.
AB және CD түзулері перпендикуляр түзулер, жазылуы ( латын сөзі perpendicularis – қазақша тік бағыт).
1. Берілген нүктеден түзуге бір ғана перпендикуляр түзу жүргізуге болады.
2. Берілген нүктеден түзуге дейінгі қашықтық сол нүктеден түзуге жүргізілген перпендикулярдың ұзындығына тең.
Ғ – перпендикулярдың табаны.
|
Бағалау: тапсырмалар ды орындау барысында оқушыларды ауызша марапаттау, ынталандыру.
|
Презентация
|
25
минут
|
Бекіту тапсыр
масы
|
Жалпы сыныппен жұмыс
Негізгі деңгей тапсырмасы: №1.
Суреттегі s, p, k және l түзулерінің қайсысы өзара перпендикуляр екенін көрсетіңіз. EFMN тік төртбұрышының қабырғаларын перпендикуляр кесінділер түрінде жазыңыз.
Дамытушылық деңгей тапсырмасы: №2.
1) АВС тік бұрышына ВD сәулесі жүргізілген. ВD сәулесі АВС тік бұрышын екі бұрышқа бөледі. Оның біреуінің градустық өлшемі екіншісінің градустық өлшемінің - іне тең. Бұрыштардың әрқайсысының шамасын табыңыз, есепті теңдеу құру арқылы шығарыңыз. Жауабы: 400; 500.
№3.
KL түзуіне перпендикуляр NP түзуі жүргізілген. , АОК бұрышының градустық өлшемінің AON бұрышының градустық өлшеміне қатынасы 2:3 қатынасындай. DOP бұрышының, LOB бұрышының градустық өлшемдерін табыңыз. Жауабы: 180; 360.
|
Оқулықтан тақырыпқа қатысты есептерді шығарады.
|
