Шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жаса. Оқушылар Ш. Уәлихановтың «Ыстықкөл сапарының күнделігінің» 30 мамыр күнгі үзіндісінің мазмұнын оқиды.
30 мамыр.
Біз Түптың сағасына барып, ау тастадық. Қазақтар қарабалық деп атайтын маринканың бірнешеуін, қаңылтыр деп атайтын яздарды, шабақтарды (Ертісте кездесетін кішкентай балық) ауладық.
Көлде балықтың көп болғаны соншалықты, қырғыздар қамыс арасында оларды қылышпен ұрып аулады, біздің көз алдымызда қарашайлық қырғыздар осындай әдіспен бірнеше балық ұстады. Сол күні қазақтар жаңа үлкен ау жасады. Түп жағалауы мен көлдің өзінде ұсақ шырғанақтар өте көп болды. Қазақтардың айтуынша, бірнеше жыл бұрын бұл орманнан өту мүмкін болмаған екен. Көлде құстардан қаз, үйрек, қара суқұзғындар мен кішкентай қара патша балықтар бар. Суқұзғындарын қазақтар қарақаз деп атайды, ал патшабалықты қарабай дейді. Маған тігілген киіз үйде үш жылан өлтірдік. Олар да өте көп.
Шығарманың сюжеттік-композициялық құрылымы: 1.Оқиғаның басталуы
2.Оқиғаның дамуы
3.Оқиғаның шиеленісуі
4.Оқиғаның шарықтау шегі
5.Оқиғаның шешімі
Оқиғаның басталуы
3 мамыр күні Түптың сағасына келуі, балық аулауы
2.Оқиғаның дамуы
Қырғыздардың балық аулау әдісі
3.Оқиғаның шиеленісуі
Қазақтардың айтуы бойынша орманнан өте алмауы
4. Оқиғаның шарықтау шегі
Суқұзғындарын қазақтар қарақаз деп атайды, ал патшабалықты қарабай дейді.
5. Оқиғаның шешімі
Шоқанға арнап тігілген киіз үй.
3-тапсырма. «Дәйексөз» тәсілі Шығармадан бірнеше үзінді берілді. Үзінді бойынша талдау жасау.
A. Сюжет: Әңгімелеуші кім? Осы сәтте не болып жатыр?
B. Интерпретация:Үзіндінің маңызы неде? Кейіпкер туралы не айтылады? Тақырыбы қандай?
