Сабақтың тақырыптары Сағат саны Мерзімі Ескертулер 1
жүктеу/скачать 65,2 Kb.
|
Тоғызқұмалақ
| Тақырыбы: Тоғызқұмалақ ойын ережелері, ойынның сипаты, мақсаты.
Тоғызқұмалақ ойыны ережесі: 4-ережені білу керек Жүріс жасау ережесі Құмалақ ұту ережесі Тұздық алу ережесі Атсырау ережесі 1.Жүріс жасау ережесі: 1-құмалақты отауға тастайды, қалған 8- құмалақты қос отауына тасталып, егер құмалақ жұп болса онда аламызда өз қазанымызға саламыз. Егер соңғы тасымыз тақ болса 11-құмалақ онда бұл «Жәй жүріс болады». Отауда 1-құмалақ қалса жүруге болады. Ескерту: Отаудағы 9-құмалақтың 3-үін бөліп алуға болмайды, және отауларды тастап кетүге тиым салынады. Тарихтан: Ұлы данышпан Абай атамыз тоғызқұмалақ ойынын шебер ойнаған. Ел ішіндегі құмалақшыларды жинап сайыстарды өткізген. Көрпебай, Қуаттықожа, Құдайдың Қуаттыберісі, Нақыштың Смағұлы – деген тоғызқұмалақ шеберлері. Абайдың басты қарсыластары болған. № 3 сабақ «Тоғызқұмалақ» зиаткерлік ойын Тақырыбы: «Тұздық» жариялау оның маңызы Тоғызқұмалақ ойынаудаотау ұтып алу ережесі: Қарсылас ойыншының отауындағы 2-құмалақа соңғы 1-құмалақ түссе тұздық болып саналады. Тұздық алудың 3-ерекшелігі бар: 1.Тұздық ойында 1 рет қана алынады 2. Тұздық №9 отаудан ешқашан алынбайды 3. Тұздық аттас немесе бірдей отаулардан алынбайды. Отау нөмірлерінің қазақша атауы: №9 отау Маңдай №5 отау Бел №1 отау Арт №8 отау Көкмойын №4 отау Атсыратар №7 отау Қанды қақпан №3 отау Атөтпес №6 отау Белбасар №2 отау Тектұрмас № 4 сабақ «Тоғызқұмалақ» зиаткерлік ойын
Ойыншылардың біреуі өз отауларынан құмалақтарын тауысып алуы және жүріссіз қалуын «Атсырау» - деп аталады. Қарсыласы бір жүріс жасап өз отауларындағы қалған құмалақтарын өз қазанына салып алады. Жүріс бастаушыдан 4-3 құмалақ таратады. Қостаушы №1-1-құмалақ алып №2-ге 1-құмалақ салады. Қостаушы өз кезегінде қостаушыда 86-құмалақ, бастаушыда 76-құмалақ.
«Тоғызқұмалақ» зиаткерлік ойын Тақырыбы: Жазып ойынау тәртібінің ережелері Егер тоғызқұмалақ ережесін жаттап алса онда жазу тәртібінің еш қиындығы жоқ. Жазудың маңызы есте сақтау үшін және талдау үшін керек. Жазудың тәртібі: 1. Толық жазу, 2. Қысқа жазу. 1.Толық жазу үлгісі төмендегі ретпен жүргізіледі: 1. Жүрілетін отаудың № көрсетіледі. 2. Отаудағы құмалақтар саны жазылады. 3. Соңғы құмалақ түскен отаудың №. 4. Ондағы құмалақтар саны. 5. Тұздық алынған жағдайда Х- белгісі қойылады. 6. Қос нүкте (:) – табысты жүрісті көрсетеді, сызықша (-) – жай жүрісті бейнелейді. Мысалы: № 1. 79:6 10 79 : 6 10 № 2. 510 – 511 910 : 912 № 3. 111 : 212 810 : 814 № 4. 213 : 512 92 : 13 Х 2.Қысқа жазуда отау № жазылады: № 1. 76 76 № 2. 55 99
И З Ж Е Д Г В Б А А Б В Г Д Е Ж З И Жүрістерінің жазбауы кедергі келтіріп келді. 1975жылы әріптен-цифарға алмастырылды оның авторы Серікпай Тілеубаев болды. № 6 сабақ «Тоғызқұмалақ» зиаткерлік ойын жүктеу/скачать 65,2 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|