Саңырауқұлақтың номенклатуарасы, систематикасы және классификациясы

Саңырауқұлақ туыстастары

• 560 туыстан тұрады. Оларды:

1) ЖЕУГЕ ЖАРАМДЫ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР

2) ЖЕУГЕ ЖАРАМСЫЗ ЖӘНЕ УЛЫ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР

ЖЕУГЕ ЖАРАМДЫ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР

• Болетовые (лат. Boletaceae); Сыроежковые (или руссуаловые) (лат. Russulaceae); Лисичковые (или кантарелловые) (лат. Cantharellaceae); Ежовиковые (лат. Hydnaceae); Шампиньоновые (или агариковые) (лат. Agaricaceae); Дождевиковые (лат. Lycoperdaceae); Рядовковые (или трихоломовые) (лат. Tricholomataceae); Вёшенковые (или плевротовые) (лат. Pleurotaceae); Плютеевые (лат. Pluteaceae); Мокруховые (или гомфидиевые) (лат. Gomphidiaceae); Гигрофоровые (лат. Hygrophoraceae); Навозниковые (или коприновые) (лат. Coprinaceae); Весёлковые (или фаллюсовые) (лат. Phallaceae); Рогатиковые (или клаварьевые) (лат. Clavariaceaea); Сморчковые (или моршелловые) (лат. Morchellaceae); Трюфелевые (или туберовые) (лат. Tuberaceae); Больбитиевые (лат. Bolbitiaceae).

Аяқшасының ұзындығы 17 см-дей, қалыңдығы 4 – 6 см, ашық сары сұрғылт түсті, үстінде торлы өрнектері болады. Жемістік денесі ақ, тығыз, жағымды, саңырауқұлаққа тән исі болады. Салмағы 2 (сирек 4) кг. Ақ саңырауқұлақ маусымнан қазанға дейін өседі, 20-ға жуық формалары бар. Жеуге жарамды, өте бағалы саңырауқұлақ, себебі, құрамында белок өте көп. Ақ саңырауқұлақтың жемісті денесінен антиканцерогендік заттар табылған.

(лат. Leccinum, қызыл қалпақ) көп жиналатын, сұранысы өте көп жеуге жарамды саңырауқұлақ. Еуразияның орманды өлкелерінде және солтүстік Америкада кең тараған.

Терекқұлақ- қалпағы қызыл да, қызғылт сары да бола алады, сабағы таза ақ емес, ал қара қабыршықтары бар. жас еменнің , теректердің, қайын талдарының түбінде симбиоз түзуші сапрофит саңырауқұлақ. Терекқұлақ аталуы қызыл қалпақшасыныңболуымен және күз мезгілімен байланыстырады.

(қайыңқұлақ, масаққұлақ, қара саңырауқұлақ). Қайың ормандарда өседі, батпақты жерлерде кездеседі. Қалпағы қолымен ұстағанда томпиған, кейде кішкене барқытты. Ол әртүрлі түсті болады: біресе сұрлау, біресе сарғылт-қоңыр, біресе қоңыр. Қалпағы астында ақ түтікшелер; кәрі саңырауқұлақта олар сұр болады. Ақ сабағы қара қабыршықтармен жамылған. Бұл саңырауқұлақтың ұлпасы тығыз ақ, сындырғанда ақтығын жоғалтпайды. Олар табырымен өскенді жақсы көреді. Солүстік Еуропада, Ресейдің орталық аймақтарында, Сібірде кең тараған.

(лат. Tuber melanosporum) , вегетативтік денесі жердің астында ораласады, қисық дәңгелекке ұқсас 3-9 см диаметрінде, 4-6 тегіс емес қыры болады. Сыртының түсі қызыл-қоңырдан қараға дейін. Іші қатты, ақшыл-сүр немесе ақшыл-қызыл мәрмәр суретті. Өскен сайын қарайып қара-қоңыр болады.

Жерқұлақ

Өзіне сай қатты хош иісі болады. Дәмі өте жағымды, қышқылдау болады. Споралары 35-25 мкм ұршық тәрізді сопақша келген, қисық. Көбіне еменнің немесе басқа ірі ағзалардың өміріне байланыста болып ол қашан иесі тіршілігін жойып, қурап біткенге дейін онымен бірге тіршілік ете береді.

(Agarіcus) – агарикалар тұқымдасына жататын қалпақты саңырауқұлақ туысының бірі. Қозықұйрық жер шарының барлық жерінде кездеседі, әсіресе, Франция, Америка, Ресейде көп таралған. 60-тан астам түрі белгілі. Қазақстанда Тянь-Шань, Жетісу (Жоңғар), Іле Алатауында, Солтүстік Қазақстан

Қалпағының диаметрі 3 – 25 см, оның төмен жағында жұқа жамылғысы орналасқан. Аяқшасы (түбіртегі) түзу, тығыз, кейде бос, қуыс болады; ұзындығы 10 см, диам. 3 – 5 см. Етті, ақ түсті, жемістік денесінің жағымды иісі бар. Қозықұйрық жылыжайда ауа темп-расы 11 – 14ӘС, ылғалд. 80 – 90% болғанда 1,5 – 2 айда пісіп жетіледі. 300 жылдан бері қолдан өсіріледі.