2.Оқулықпен жұмыс
Жаңа тақырыпта берілген мәтінді әр топтан бір оқушыға оқыту
Ал,сіздер балар оқыған тақырып сізге таныс болса, дөңгелекпен белгілейміз,таныс емес білмедім
десеңіздер леп белгісін қоямыз .
VI.Сергіту сәті
Құстар сергіту сәтін өткізу
VII.Топтарға тапсырма
1-топ Қызыл кітап деген не ?
2-топ Өсімдіктерді қорғау
3-топ Қызыл кітапқа енген өсімдіктер
252
4-топ Өсімдік болмаса не болады ?
5- топ 5 жолды өлең
Әуен қосып қою
VIII.Топпен жұмыс.
Әр топ өз жұмысын қорғайды .
Мұғалім:
Оқушылар өсімдіктерді қорғау ережелерін атап шығады.
1.Көгалды жерлерді таптамау.
2.Өсіп тұрған ағашты,жас талды сындырмау.
3.Жеміс ағаштарының түбін әктеу.
4.Өсіп тұрған ағаштың қураған бөлігін кесіп, кескен жерін сылау.
5.Орманда,бақта қоқыс тастамау.
Арыстан сөзі.
IX.Сабақты қорыту.
- Балалар, бүгін біз қандай тақырып өттік?
- «Қызыл кітапқа» енген өсімдіктерді кім маған атап береді?
X.Үй тапсырмасын беру. Өсімдіктердің «Қызыл кітабы» мазмұндау.Өз Қызыл кітабын жасау
74-76бет.
XII.Бағалау. әр жауап берген оқушыға гүлдің ,жапырақтың сабақтың суреттерін беру арқылы
бағалау
Байқоңыр қаласы
Ю.А.Гагарин атындағы № 8
мектептің бастауыш сынып мұғалімі
Тургамбаева Жанар Байзаққызы
Пәні: ана тілі
Сабақтың тақырыбы: Жусанда туған жердің иісі бар.
67 – 69 –жаттығулар.
Сабақтың мақсаты: Білімділігі: мәтінді түсініп оқуға, жазуға
дағдыландыру. Мәтіннің мазмұнын меңгерту.
Оқушылардың жуан және жіңішке жұп дауысты
дыбыстар бойынша алған білімдерін кеңейту.
Дамытушылығы: оқушылардың логикалық ойлауын,
сөздік қорын, ізденімпаздық, шығармашылық
қабілетін дамыту.
Тәрбиелігі: туған жерге деген сүйіспеншілігін
арттыру, рухани – адамгершілік құндылықтарға
тәрбиелеу.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту.
Сабақтың түрі: дәстүрлі
Сабақтың әдісі: түсіндірмелі - көрнекілік, репродуктивті, сын тұрғысынан ойлау стратегиясы, ішінара
іздендіру.
Көрнекілігі: суреттер, сызбалар (слайдтар)
253
Техникалық құрал-жабдық: интербелсенді тақта
Пәнаралық байланыс: бізді қоршаған әлем, бейнелеу өнері.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
Психологиялық дайындық.
Қайырлы таң досым!
Қайырлы күн болсын.
Бүгінгі күн сәрсенбі,
Сәттілікке толсын.
Біздің алар бағамыз,
Кілең бестік болсын!
(Әр қатар сұраққа жауап берген сайын бір жұлдызшадан жинап отыру.
Сабақ соңында жұлдызды қатарды анықтаймыз.)
- Қазір жылдың қай мезгілі?
Қыс мезгілі.
Қыс айларын ата.
Желтоқсан, қаңтар, ақпан.
Қыс айында қандай өзгеріс болады?
Қар жауады.
Олай болса, «Қар лақтыру» ойынын ойнаймыз.
Дыбыс дегеніміз не?
Әріп дегеніміз не?
Дыбыстар нешеге бөлінеді?
Дауысты дыбыстар нешеге бөлінеді?
Жуан дауысты дыбыстарды ата.
Жіңішке дауысты дыбыстарды ата.
Жұп дауыстыларды ата.
Дауыссыз дыбыстар нешеге бөлінеді?
Буын деген не?
Сөзде қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
1. Қастек Баянбайдың «Елің» атты өлеңін мәнерлеп, түсініп
оқып келу.
2. ІІІ қатарға тапсырма беру.
ІІІ. Өткен сабақты қорыту.
Өлең не туралы?
1 шумақта не айтылған?
2,3,4 шумақтарда не айтылғандығын сұрау.
Бесік жырын кімдерге айтады?
ІІІ қатарға берілген тапсырманы тексеру.
І қатар: әр оқушы өз туған жері туралы әңгіме жазу.
ІІ қатар: туған ел туралы мақал-мәтелдер іздеу.
ІІІ қатар: өз туған жерің туралы сурет салып келу.
ІV. Жаңа сабақ.
Өз туған жерін, елін жусан иісі арқылы есіне түсірген бабамыз туралы жазылған «Жусанда туған
жердің иісі бар» мәтінімен танысамыз.
Мақсатымен таныстыру.
Дәптермен жұмыс.
Күннің ретін жазу.
І. Топпен жұмыс.
- Жаңа тақырыпты бөліктерге бөліп әр қатарға таратамын.
І топ
Баяғы заманда қазақтың Бейбарыс деген ұлын соғысқан елдің адамдары ұстап алып, құлдыққа сатып
жіберіпті. Бейбарыс бүкіл өмірін араб елінде өткізіпті. Қайдан келгенін есіне түсіре алмапты.
254
ІІ топ
Бейбарыс өзінің мықтылығының арқасында әскербасы дәрежесіне жетіп, кейін патша болып,
Бейбарыс сұлтан атанады.
ІІІ топ
Бір күні Бейбарыс сұлтан серуендеп жүріп, өсіп тұрған жусанға көзі түседі. Жұлып алып иіскейді.
Жусанның жұпар иісі туған жерін есіне түсіріп, оған деген сағыныш жүрегін толқытады. Қазақта:
«Жусанда туған жердің иісі бар» деген осыдан қалған екен.
1. Әр қатар өздері іштей оқу.
2. Тізбектей оқыту.
ІІ. Ой қорыту.
- Олай болса, ұжым болып бүгін біз батыр бабамыз туралы не білдік?
- Үйренгенімізді ортаға салайық.
- Балалардың ой-пікірлерін тыңдаймын.
- ІІІ қатардан 3 оқушы шығып, түсінгендерін баяндату.
- Мұғалімнің түсіндіруі.
Бейбарыс 1223 жылы дүниеге келген. Бейбарыстың әкесі — Жамақ, анасы — Әйнек. 10 жасында ата -
анасынан айрылып, құлдық қамытын киіп, басқа елге сатылып кетті. Өмірдің ең ащы кезеңдерін өзінің
табандылығы, қайсарлығы, қыпшаққа тән батылдығы мен өжеттігінің арқасында Бейбарыс 1260 жылы
қазан айында 37 жасында таққа отырды. Оны 17 жыл 2 ай 12 күн биледі. 1277 жылы 54 жасында өзінің
уәзірі Қалауының қолынан кенеттен өлді. Денесі Дамаскіге жерленді. Бейбарыс туралы 1990 жылы М.
Симашконың «Жусан» повесі бойынша түсірілген «Бейбарыс» киносы шықты. Онда «Бейбарыс» рөлін
атақты актеріміз Н. Жантөрин ойнап, есте қаларлықтай бейне жасады, Бейбарыстың кім екенін әлемге
танытты. Атыраулық қылқалам шебері Ә. Жантасов оның бейнесін бейнелеп, суретін салды.
Алматылық мүсінші Қ. Хакимов пен сәулетші Қ. Жарылғаповтың еңбектерімен жасалған биіктігі 6,
5 метр болатын ескерткішті Атырау облысының «Бейбарыс Сұлтан» атындағы алаңға орнатты.
«Ерекше ерлігі, асқан ақылымен құлдықтан хандыққа дейін көтерілген. Египеттей алып елді 17 жыл
бойы билеп, моңғол жаулаушыларынан крест жорығын бастаушылардан жалпы араб әлемін сақтап
қалған біздің ұлы бабамыз Бейбарыстың бала кезінде тұтқынға осы Атырау бойынан әкетілгені, өзінің
сүйегі осындағы Беріш тайпасынан екенін көптеген тарихшылар кезінде жазып қалдырған. Мен ана
жылы Мысыр еліне барғанымда Бейбарыс салдырған мешітте Құран оқыттым. Даңқты бабамызды
арабтардың қалай құрмет тұтатынын өз көзіммен көрдім» - деп жазған біздің президентіміз Н. Назарбаев
атамыз.
Египеттей алып елді биледі,
Үлгі алардай ерліктері көп еді.
Сағынғанда туған жерін ұлы бабам,
Жусанның иісінен сезеді.
(Бейбарыстың өмірі, жүрген жері ел ортасындағы сағынышты көзқарасы туралы бейне клип жүріп
тұрады.)
Сөздік жұмысы
Сергіту сәті
Туған жердің иісін,
Сездік жусан шөбінен.
Бұл өсімдік киесін,
Көрдік жердің төрінен.
Таза ауамен тыныстап,
Бақытты жас баламыз,
Бұл жусанның өмірі,
Біздер үшін жыр - аңыз.
Оқулықпен жұмыс.
Дәптермен жұмыс.
Көркем жазу. Оо әрпін жазу.
Сөздік сынақхат. Отан, орман, оқушы, ошақ, орамал.
Тексеріп, бағалау.
68-жаттығу.
Бұл жаттығудың мазмұны да бүгінгі сабағымызға сәйкес келіп тұр.
1. Мәтіндегі бірінші сөйлемді тақтаға жаздырып, көшірту.
255
Бірінші сөйлемдегі дауысты дыбыстарды табу.
2,3,4 сөйлемдерді әр топқа оқытып, дауысты дыбыстарды ауызша айтқызу.
- Жусан қандай өсімдік?
- Біздің елде өсе ме? (Суретін көрсету)
Жусан –күрделігүлділер тұқымдасына жататын көп жылдық, кейде бір не екі
жылдық шөптесін өсімдіктер, шала бұта. Қазақстанның барлық жерінде – шөл-шөлейтті далада, таулы
жерлерде өсетін 81 түрі бар. Жусанның биіктігі 10 – 60 см, кейде 1,5 – 2 м-дей болады. Сабағы тік
немесе жерге жайылып өседі. Шілдеден қыркүйекке дейін гүлдейді. Жемісі – тұқымша. Жусан –
құнарлы мал азығы, дәрілік, бояуыш, тағамдық, витаминді, эфир майлы өсімдік. Жусанды қолдан
(мысалы, тамыржусан) да өсіреді.
Тапсырма: «Жусан» топтастыру арқылы өсімдікке сипаттама
берейік, дыбыстық талдау.
шөп дәрілік өсімдік
мал азығы
витаминді
69-жаттығу.
1. Жұмбақты шеш.
2.Әр қатарға 2 жұмбақтан оқытып, шешуінде неше буын, неше дыбыс, неше әріп бар екендігін сұрау.
Жусаннан жасап буғаным не? - сыпырғыш
Өреге кептіріп жайғаным не? – құрт.
Құлағын бұрап тартқаным не? – домбыра.
Сәукелеге таққаным не? – үкі.
Келіге түйіп ақтадым не? – тары.
Қолыма иіріп атқаным не? – асық.
Сабақты қорытындылау.
Сөздер банкісі.
Бірінші банкідегі сөздердің ішінен жуан дауысты дыбысты сөздерді екінші банкіге, жіңішке дауысты
дыбысты сөздерді үшінші банкіге салу керек.
Отан
егін
жусан
сұлтан
орман
өсімдік
дәрі
байтақ
V. Қорытындылау.
- Қорытындылай келе «қазақта тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар»
деген ғой. Мәтін мен тарихтағы біртуар бабамыздың Атырау перзенті екендігін айта келе, «Батыр елдің
ұл - қызына лайық, адал перзент болайық!» деген тілекпен аяқтағым келеді.
VІ. Үйге тапсырма.
«Жусанда туған жердің иісі бар» мәтінін түсініп оқып, мазмұндау.
№ 1 ана тілі дәптерінен тапсырмалар беру.
VІІ. Бағалау.
Жинаған жұлдызшалары арқылы «Жұлдызды қатарды» анықтау.
Оқушыларды бағалау.
256
Учитель технологии
средней школы №2 г. Кандыагаш
Умбетиярова Венера Асылхановна.
Конспект урока: "Вязание - волшебное искусство"
Цель занятия: формирование художественной культуры, как неотъемлемой части духовной культуры,
развитие и сохранение интереса у детей к старинному женскому рукоделию, развитие творческих и
индивидуальных способностей, приобретение практических навыков ручного труда, использование их в
жизни.
Задачи занятия:
-образовательные: сообщение познавательных сведений; продемонстрировать знания и умения
обучающихся, закрепление первичных навыков вязания на спицах; дать представление о
художественном разнообразии способов украшения изделий; научить оформлять изделия;
-развивающие: развивать творческие способности детей, склонность к тонкой и точной работе,
упорство в достижении цели, мелкую моторику рук, внимание, умение контролировать свои движения,
фантазию, эстетический вкус, воображение, память, сообразительность;
-воспитательные: воспитывать любовь к народному творчеству, чувство коллективизма, желание
принимать участие в коллективном творчестве, взаимопонимание, уважительное отношение к
товарищам, экономное и бережное отношение к материалам, аккуратность, трудолюбие, терпение,
усидчивость.
Тип и вид занятия: комплексное: сообщение познавательных сведений, повторение и закрепление
имеющихся знаний, применение знаний, умений и навыков на практике, урок - упражнение.
Форма занятия: групповая с индивидуальным подходом.
Методы занятия: словесные, наглядные, практические; занятие с использованием фантазии, занятие-
сказка, занятие-путешествие, метод игры.
Оборудование: нитки для вязания, необходимый набор инструментов для вязания, готовое изделие
(шапочка), необходимое для работы, вязаные изделия.
План занятия:
1.Организационный момент:
- приветствие;
- подготовка учащихся к работе на занятие;
- настрой на работу.
2. Основная часть:
- сообщение познавательных сведений.
- повторение пройденного материала, необходимого для работы.
3. Практическая часть:
- практическая работа: выполнение занимательного задания - украшение вязаной шапочки;
- физминутка для глаз и рук.
4. Заключительная часть:
- подведение итогов занятия.
Ход занятия.
1.Организационный момент: приветствие, контроль посещаемости, проверка готовности учащихся к
занятию, правила поведения на занятие, подготовка необходимого материала для работы.
2. Основная часть:
- сообщение познавательных сведений.
Здравствуйте, девочки и гости!
Наше занятие, сегодня, будет не простое – волшебное. Тема нашего занятия: «Вязание – это волшебное
искусство». А почему? Сейчас разберемся. Мы отправимся в сказочную, волшебную страну, где живет
вязаная шапочка. Она добрая, хорошая, у нее много друзей: носочки, варежки, шарфики, перчатки,
салфеточки и т. д. Скоро у нее праздник. Она приглашает к себе в гости своих друзей. На этом
празднике она хочет быть красивой, поэтому просит нас помочь ей, в выборе украшений, чтобы мы
сделали для нее что-нибудь необычное. Девочки, поможем шапочке? Это наша главная задача.
А сейчас внимательно послушайте меня, постарайтесь запомнить самое интересное.
Мебель, посуда, ткани, одежда - все это не только служит нам, но влияет на наше настроение, на наш
вкус. Поэтому все мы хотим украсить свой дом красивыми вещами. Одним из способов украшения
257
вещей является вязание, как по волшебству волшебной палочки мы сможем обыкновенные вещи сделать
сказочно красивыми, украсив их различными атрибутами. О вязании известно многое. Этот вид
рукоделия всегда служил людям, приносил добро в трудную минуту. Например, в годы Великой
Отечественной войны в тылу врага женщины вязали теплые вещи для солдат и отправляли посылки на
фронт. Этим самым они не только согревали их, но и поднимали боевой дух и стремление к победе.
Вязание – это не только древнейший вид декоративно-прикладного искусства, который
существует более трёх тысяч лет, но и вид рукоделия. Рукоделие - это сложное слово состоит из
двух «руками» и «делать», то есть трудиться. А знаете ли вы поговорки о труде?
- «Труд человека кормит, а лень портит»;
- «Умелые руки не знают скуки»;
- «Землю красит солнце, а человека труд»;
- «Долог день до вечера, если делать нечего»;
- «Наши пряли, а ваши спали»;
- «Без труда не вынуть рыбку из пруда»;
- «Семь раз отмерь, один раз отрежь».
В последние годы вязание во всем мире нашло широкое распространение, стало модным. Ручное
вязание смело можно причислить к самым старинным видам рукоделия. Оно перестало быть чисто
практическим ремеслом: чулки, шапки, кофты, а переросло в настоящее искусство. Учиться вязать это
не только полезно, но и интересно.
Вязание - это занятие, которое успокаивает и доставляет удовольствие! Также это прекрасная
возможность воплотить свои мечты в жизнь.
Вязание — это творческая работа, к тому же работа приятная и неутомительная. В процессе вязания
проявляются способности человека, его вкус. Здесь творческий человек приближается в полном смысле
этого слова к художнику. Есть образцы художественного вязания, которые по своему замыслу и
художественному оформлению приближались к произведениям мастеров кисти. Процесс вязания
способствует хорошему настроению. Ведь результат труда — красиво связанная вещь — приносит
удовлетворение. Вещь, связанная своими руками, это не только предмет для гордости, она еще делает
вас неповторимой и непохожей на других.
Вязание на спицах требует тщательного подхода и внимания, так как приемы и методы так же
разнообразны и многочисленны, как и народы, живущие на планете. Практически каждый народ Земли
внес свою лепту в развитие этого искусства. Даже африканские племена не остались в стороне, хотя,
казалось бы, им заботиться о теплых вещах стоит в последнюю очередь. Тем не менее, африканские
мотивы в вязании становятся все более популярными у современных дизайнеров трикотажа. И
знаменитые индейские и мексиканские пончо, которые покорили сердца отечественных и западных
модниц еще в середине ХХ в. И теплые, тяжелые, как кольчуга, свитера в скандинавском стиле.
Перечислять можно много и долго, и если бы кто-то задался целью составить карту мира, взяв за основу
вязание спицами, то наверняка такая карта была бы даже очень яркой.
Кстати, этот вид рукоделия доступен не только взрослым, но детям.
- повторение пройденного материала, необходимого для работы.
Но прежде чем отправиться в волшебную страну, давайте вспомним, что мы уже узнали нового на
наших занятиях.
1.Правила безопасной работы с колющими и режущими предметами.
Всегда давайте отметать мы травмы и опасности.
И в каждом деле соблюдать законы безопасности.
- Храните спицы в коробке или в специальном чехле.
- Осторожно обращаться со спицами, концы спиц не должны быть острыми, чтобы не кололи пальцы.
Хорошо, если у спиц есть колпачки из резины.
- Запрещается брать спицы в рот, вкалывать в одежду, мягкие предметы.
- Во время работы не вертитесь, поворачиваясь к соседу, опускайте спицы вниз или вкалывайте в
клубок. Нельзя делать резких движений рукой со спицами в направлении рядом сидящего человека.
- Расстояние от глаз до работы должно быть 35-40 см.
- По окончанию работы в первую очередь убирают острые инструменты, а затем остальные. Закончив
работу, уберите спицы в коробку или вколите в изделие (клубок).
Для ножниц есть закон простой: ты для начала их закрой.
И лезвиями от себя всегда клади, себя щадя.
Подруге захочешь ты их передать, колечки вперед не забудь ей подать.
258
2.Какие инструменты и материал используются при вязании на спицах?
При вязании на спицах используются:
- инструменты – спицы, ножницы, швейные иглы;
- материал – нитки (шерстяные, шелковые, хлопчатобумажные).
3.Что такое вязание?
- Вязание – это трикотажное полотно, находящееся в работе.
4.Определение петли, ее строение.
- Петля – это дуга из нитки вокруг спицы. Петля состоит из передней и задней стеночек.
5.Что составляет основу вязания (какие бывают петли)?
- Основу вязания составляют лицевые и изнаночные петли. Путем их комбинирования и сочетания с
другими элементами вязания получаются различные виды вязок.
6.Что такое кромочные петли?
- Кромочные петли – это крайние петли, необходимые для получения ровных краев вязания.
Применяются при вязании на двух спицах. Первая петля всегда снимается, а последняя вяжется
изнаночной.
7.На скольких спицах бывает вязание?
- Вязание бывает на двух спицах (прямое и обратное) и на 4-х, 5-ти спицах (круговое вязание).
9.Какие бывают ряды?
- Ряды бывают лицевые (нечетные) и изнаночные (четные). Молодцы!
3. Практическая часть:
- практическая работа: выполнение занимательного задания - украшение вязаной шапочки.
Я хочу, чтобы каждый из вас стал, хоть на немного, волшебником. Ведь кто такой волшебник? Это
человек, который творит полезные, чудесные и удивительные дела. Даже в сказках, чтоб совершить
вдруг чудо, вовсе не всегда нужны волшебные слова и заклинания. Даже в сказках для самых
замечательных чудес важнее доброе сердце, терпеливые руки и веселый характер. У вас все это есть?
Прекрасно! А вот творить чудеса нужно в волшебной стране, где и живет наша шапочка.
На свете есть такая волшебная страна,
Хотя на школьных картах не значится она.
В ней есть долины сказок и чудо города.
Давайте вместе с вами отправимся туда.
Итак, давайте закроем глаза, сосчитаем до трех и мысленно отправимся в волшебную страну в гости к
шапочке (дети закрывают глаза, педагог достает шапочку, спицы, нитки, ножницы, все необходимое для
работы). Открываем глаза. Ну вот, мы оказались в творческой мастерской. Теперь вам предстоит
научиться искусству волшебства и превратиться в настоящих мастериц. Вот наша шапочка, она ждет от
нас помощи. В нашей мастерской есть все необходимое для работы, чтобы изготовить украшения для
шапочки. Вязаные вещи можно украшать различными способами. Можно говорить много о
художественном разнообразии способов украшения изделий: вышивка, народные красочные орнаменты,
кисточки, помпоны, вязаные ленточки, полоски, шнурки, бахрома и т. д. Красота оформления зависит
от фантазии, художественного вкуса мастерицы. Нашу шапочку мы будем украшать вязаными
ленточками и помпонами. Сегодня мы начнем вязать ленточки. Берем необходимый материал и
инструменты, приступаем к работе. Обучающиеся выполняют практические задания по
украшению шапочки.
Физминутка для глаз и рук. - Упражнения для рук, двигательного аппарата: круговые вращения кистей
рук, «Моя семья», «Замок», «Гости».
- Физминутка для глаз: 1. Расслабляем глаза – частое моргание без всякого напряжения.
2. Движения зрачков вниз - вверх, влево - вправо, из угла в угол, по кругу.
3. Крепко зажмурить глаза на 10-20 секунд. Ослабить мышцы, открыть глаза
4. Сосредоточение на кончике носа. Это считается в йоге одним из самых полезных для глаз.
5. Слегка поглаживать себя пальцами по векам, бровям, вокруг глаз (эти упражнения приносят
успокоение).
После физминутки продолжение практической работы.
Достарыңызбен бөлісу: |