Саяси элиталар және саяси көшбасшылық


Е. С. Богордус ең алғашқы болып келесі типтерді бөлді



бет23/28
Дата02.12.2023
өлшемі2,43 Mb.
#131628
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28

Е. С. Богордус ең алғашқы болып келесі типтерді бөлді:

1) автократиялық (күшті ұйымда);

2) демократиялық (топ мүдделерін таныстыратын өкіл);

3) орындаушылық (кейбір жұмысты атқаруға шамасы келетін;

4)рефлексивті-интелектуалды (үлкен топпен басқаруға қабілетті жеттпейтін).

Кейінірек, Ф. С. Бортт көшбасшыларды біраз басқаша классификациялады:

1) институционалды тип (алып отырған орнының құрметтілігіне баланысты);

2) басым (өз орнын күш пен әсер нәтижесінде);

3) көндіретін (бағыныштыларының көңіл-күйлеріне әсер тигізіп, оларды әрекетке бағыттайды).

Кейін С. С. Кичело «Кеңсесі жоқ көшбасшы! Деген ерекше типті бөліп, оны «пайғамбар»» деп атады. Пайғамбарлар тарих сахнасына қиын-қыстау кезеңдерде шығып, көмекшілеріің қолғабысын туғызып, өздері жасаған қозғалыстардың ерекше белгілеріне айналды.

Ф. Гедл есептеуінше, институционалды және эмоционалды топтық үрдістер тек тоғыз тұлғалар типінің арасында өтуі мүмкін. Оның термонологиясында, бұл «патша», «қанаушы», «көшбасшы», «махабаттың объектісі», «зұлымдықтың объектісі», «ұйымдастырушы», «қызығушы», «батыр», «үлгі тұтуға келетін адам» (нақты айтқанда, оң және теріс). 

Дж. В. Гетуель және Е. Г. Губа осылай бөлген:

Дж. В. Гетуель және Е. Г. Губа осылай бөлген:

1) «заң шығарушы (nomotyheric) көшбасшылық», мұнда рөлдер және және күтуді қоғамдық жүйелердегі әрекеттің талаптық өзгерістері анықтайды;

2) «идеологиялық көшбасшылық», мұнда жеке тұлғалардың қажеттіліктері мен ынталарын топтық әрекеттің тұлғалық өзгерістері анықтайды;

3)«синетикалық көшбасшылық», ол қақтығыс жақтарды татуластырады.

В. Белл, Р. Дж .Хилл және С. В. Миллз көшбасшылылардың келесі типтерін қарастырды:

1) «формальді» (ресми орындағы);

2) «танымал» (қоғамда дәрежесі жоғары деп саналады);

3) «жер етуші» (шынымен әсер тигізетін);

4) «қоғамдық» (өздігінен әрекет ететін ұйымдарда белсенді қатысады).

М. Конвей көшбасшылардың топтарын бақылап үш көшбасшылық рөлді бөлді. Біріншіден, бұл көсем (топты «бағындыруға» тырысатын, бұл топ гипноздық жағдайда болады және көсем оны өзі таңдаған жол бойынша артынан ертуге тырысады-мысалы, Наполеон). Екіншіден, топ өкілі (халықтың ежелден қалыптасқан белгілі «дұрыс» пікірлерін білдіреді – мысалы, Т. Рузвельт).



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   28




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет