Сборник Докладов «Исследование урока: опыт школ Казахстан»

және тарих пәнінің мұғалімі Нұрғожина А.С.
мұғалімдермен сабақтарды өткізу реттілігін, 
сабақты зерттеу кестесін талқылап. Алдағы жұмыстар кезеңдерін бекіттік.
Фокус тобы –
зерттеу тақырыбы бойынша іс
-
әрекет атқаратын бірлескен мұғалімдер 
тобы.
«Сабақты зерттеу» тобы сынып оқушыларымен сауалнама жүргізу арқылы «Оқушы 
үнін» есепке ала отырып, зерттеудің басты мақсаты мен міндеттерін анықтады,
жоспары
құрылды. Әр топ мүшесіне «Сабақты 
зерттеу» әдісінің қадамдарына сәйкес 
бақылау 
парағын 
толтыру, 
АВС 
оқушыларын белгілеу, сабақты талдау 
бойынша хаттама жүргізу жұмыстары 
бөлінген көшбасшылық принциптеріне сай
бөлінді. Осы орайда
жетекшінің
атқарар ролі үлкен мұғалімдерге тек бағдар беріп қана қоймай, сонымен қатар әдістемелк 
көмек ұсыну, дұрыс әдіс
-
тәсілді біріге отырып таңдау сыңды жұмыстар атқарады. Cабақтар 
құру барысында фокус тобы біріге отырып сыныптың ерекшеліктері мен таңдалған тақырып 
бойынша сабақта қолданылатын әдіс тәсілдерді таңдайды, бұл кезде сабақтың сәтті немесе 
сәтсіз 
өтуіне 
фокус 
тобы 
жауапты 
болады, 
яғни 
бұрыңғы 
ашық 
сабақтағыдай 
барлық
жауапкершілік сабақ беруші мұғалімнің мойнында емес, фокус тобындағы мүшелерге де 
жауапкершілік жүктеледі. Бірлесе отырып сабақ құрастыру кезінде менің байқағаным 
мұғалімдер оқушы үнін ескере өтырып сабақты талқылау барысында идеялар генерациясы 
үлкен, сабақтың әр кезеңінде мұғалімдер бойында жаңадан әдіс тәсілдер таңдау 
қызығушылығы арта түсті.
Lesson Study-
да
барғысы
келетін
мұғалімдер
ғана
емес,
барлық
мұғалімдер
ашық
сабаққа 
қатысып, содан кейін кеңеске қатысуы тиіс. Lesson Study комиссиясы тақырыпты таңдап, кесте 
құрады. Оларда ашық сабақ болатын күні оған қатысатын бір сынып қана мектепте қалады, 
қалғандары үйлеріне ертерек қайтады. Осылайша, мектепте барлық мұғалімдер
ашық сабаққа 
және бұдан кейінгі талқылауға қатыса
алады.
Тәжірибедегі сыныптың бірін
-
бірі бағалауда әділдік таныту және кері байланыс беруде 
тиімді кері байланыс ұсыну дағдыларын қалыптастыру мәселесі бірден шешілмейді, бірақ 
оқушыны топтық жұмысқа тарта отырып, ашық сөйлесу, пікірін тыңдау арқылы ортаға 
бейімдеуді және «оқушы
-
мұғалім», «оқушы
-
оқушы» үдерісін үнемі дағдыға айналдырсақ, 
үнемі оқушы пікірімен санаса отырып, оларға ұнайтындай әдістерді қолдана отырып 
сабағымызды жоспарласақ ғасырдың талабына сай сындарлы ой айта алатын жеке тұлға 
тәрбиелей аламыз деген сенімдеміз. Бұрынғы тәжірибемізде сабақ жоспарларын бірігіп құру, 
сабақты
бірігіп
зерттеу,
бақылау,
проблемаларды
бірігіп
шешу
болмаған
еді,
бұл
жаңашылдық 
мұғалімлдерге ұнады. Сондықтан, «Сабақты зерттеу» әдісі ең бірінші, мұғалімдердің кәсіби 
біліктілігін көтерудің, білім жетілдірудің, тәжірибе алмасудың оңтайлы әдісі екендігіне, 
екіншіден, оқушылардың білім сапасын арттырудың бірден бір жолы бола алатынына көзіміз 
жетті. Қай кезде де мұғалім мектептегі негізі тұлға болып қала бермек, себебі оқушы білімді 
өз бетімен меңгеруі үшін оған жетекшілік қызмет атқаратын мұғалім. Мұғалім тек өз 
сабағында өз шәкірттерін жетелеуші ғана емес, кәсіби құзіретті, жан
-
жақты білімді, заман 
ағымына сай жаңашыл болса, өз идеялары мен ой
-
мақсаттарын әріптестерінің де санасына 
сәуледей
сіңіріп,
еріксіз
еліктіріп,
соңынан
ілестіріп
көшбасшы
бола
алады.
Сабақты
зерттеу
- 
оқушыға саналы білім беруді көздеген бір мақсатқа жұмылған ұстаздар шеберханасы десек 
артық айтқандық
емес.
Сабақты зерттеу (Lesson Study) әдісінің өз тәжірибемнен туындаған мынандай негізгі 
ұстанымдарына тоқталған орынды деп ойлаймын:

сабақ
беру
барысында
туындаған
қандай
да
бір
өзекті
мәселені
(теориялық,
әдістемелік
немесе қарым
-
қатынас саласындағы проблеманы) шешу мақсатында сабақты бірлесе
жоспарлау,
29


сабаққа қатысу барысында оқушылардың үйрену әрекеттерін бақылау, олардың
жетістіктері мен қиындықтарын
айқындау,

оқушылармен сабақтан кейін (сабаққа дейін де болады) сұхбаттасу арқылы олардың
мұң
-
мұқтаждарын, сұраныс
-
тапсырыстарын анықтау, оларды сабақ барысында
ескеру,
жүзеге
асыру,

сабақтан кейінгі талқылауда оқушыларды бақылау мен сұхбаттасу нәтижелерін
қолданып, сабаққа жағымды өзгерістер енгізу, сабақ жоспарын
жақсарту.
Мұғалімдердің жұмысы осылайша мынандай айналым аумағында жалғаса береді: «проблема 
айқындау –
проблеманың теориялық мәселелері мен шешу жолдарын коучинг арқылы 
айқындау –
бірлесе жоспарлау –
өзара сабаққа
қатысу –
сабақты талдау –
сабақ жоспарын 
жақсарту».
Олардың
кәсіби
әрекеттері
«Бірлесу,
ақылдасу,
қолдау»
ұғымдары
аясында
жүзеге 
асырылады. Осылайша Сабақты зерттеу (Lesson Study) әдісі мұғалімдерді тұрақты түрде, 
толассыз кәсіби шеберлігін дамытуға ынталандырып, ұжымдағы ынтымақтастықты дамыта 
түседі.
Lesson Study тобының жұмысын мынандай қадамдардан ұйымдастырдық:

жүктеу/скачать 47,28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: