№
Признак
Коэффициент
1.
Смерть жертвы
26
2.
Насильственный половой акт с жертвой
10
3.
Госпитализация жертвы
7
4.
Амбулаторное лечение жертвы
4
5.
Акт насилия с применением оружия
4
6.
Угроза жертве оружием
2
7.
Запугивание при ограблении (угроза применить насилие)
2
8.
Угон автомашины (машина возвращена владельцу в сохранности)
2
9.
Легкие телесные повреждения жертвы
1
10. Насильственное проникновение в чужое жилище
1
11. Стоимость украденной или уничтоженной вещи 10 - 80000 (в дол.
США)
1-7
Примечание: [4]
Для людей, подвергшихся насилию, характерны:
низкая самооценка;
извращенное представление о семье;
о роли женщины в обществе;
оправдание действий обидчика;
чувство вины и отрицание чувства гнева, которые они испытывают по отношению
к обидчику;
уверенность, что никто не может помочь им в решении проблемы насилия, вера в
миф о насильственных отношениях в семье как нормальных отношениях между партнерами
[4].
Психологическая помощь жертвам насилия представляет собой сложную задачу, по-
скольку люди, подвергшиеся и/или подвергающиеся насилию, находятся в тяжелом психо-
эмоциональном состоянии, испытывают стыд, вину, зачастую отрицая факт насилия, сохра-
няя произошедшее в тайне (особенно если это семейная ситуация). Для них могут быть ха-
рактерны переживания ужаса, сверхбдительности, чувства безнадежности и бессилия, фи-
зиологическое и психическое напряжение, внутренний дискомфорт, нарушения сна, навяз-
чивые воспоминания, суицидальные мысли.
Для жертв насилия характерна склонность к диссоциации переживания: диссоцииро-
ванное переживание не похоже на вытесненное, диссоциация отделяет переживание от памя-
ти, переживание расчленяется отдельно на соматические, обонятельные, осязательные «вос-
поминания», отдельные аффективные «вспышки». Психические состояния переживаются как
отчужденные, не мыслимые «лингвистически», ужасающий опыт клиента не может быть вы-
ражен словами. Именно поэтому рассказывание истории своей жизни, истории насилия ста-
новится очень важным.
С клиентами - жертвами насилия используются следующие методы психотерапии:
Психоанализ (З. Фрейд) направлен на интеграцию ранее подавленных диссоцииро-
ванных болезненных проявлений в общую структуру личности и анализ психологических
причин их обусловливающих.
40
Аналитическая терапия (К.Г. Юнг) - позволяет прорабатывать травматические пере-
живания на символическом, бессознательном уровне, что создает для клиента ощущение
безопасности.
Экзистенциальная терапия (И. Ялом) - способствует преодолению переживания бес-
помощности, чувства потери контроля, исследованию и поиску жизненного смысла, восста-
новлению способности человека более полно присутствовать в своей жизни.
Адлерианская терапия - приводит к повышению социального интереса, позволяет
осознавать механизмы поведенческих реакций.
Клиент-центрированная терапия (К. Роджерс) - помогает клиенту выразить себя, спо-
собствует интеграции глубинных переживаний и накопленного опыта с «Я-реальным».
Гештальт терапия (Ф. Перлз) исследует способы, с помощью которых, у клиента был
прерван контакт с реальностью, направлена на восстановление творчества в контакте с собой
и с окружающей средой [6].
ЛИТЕРАТУРА
1.
Ольшанский Д.В. «Психология террора» Екатеринбург Деловая кн, 2002 - 318 с.
2.
Соловьева С.Л. Психологическая помощь в кризисных ситуациях - СПб: СПбГМА им.
И.И. Мечникова, 2011, - 315 с.
3.
Китаев - Смык Л.А. Психология стресса. - М.: 1983, - 125 с.
4.
Малкина - Пых И.Г. Виктимология. Психология поведения жертвы - М.: Юрист, 2010 -
450 с.
ЖАҢАША БІЛІМ БЕРУДЕ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ТАНЫМДЫҚ ІС-ӘРЕКЕТІН
БЕЛСЕНДІРУДЕГІ ПЕДАГОГТІҢ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫ
Магистрант: Бошанова Г.Б.
Ғылыми жетекші: Сенкубаев С.Т. доцент, пед.ғылым.кандиданты
Абай Мырзахметов атындағы университеті
Жаңа ғасырдағы мектеп алдындағы міндет - егеменді еліміздің жас ұрпағын жан-
жақты дамыта отырып тәрбиелеу. «Елімізді 2030 жылы барысқа айналдыратын күш - мектеп
партасында отырған оқушылар мен 15-20 жас аралығындағы жастар » деп Елбасымыз бекер
айтқан жоқ.Өйткені Қазақстанның бүгіні мен ертеңі жас ұрпақтың еншісінде.Ал жас ұрпақты
жан-жақты, терең білімді, интнллектуалдық деңгейін жоғары етіп қалыптастырудың бірден
бір жолы- оқушыға білімді терең игертудің тиімді әдіс - тәсілдерін іздестіру,
шығармашылыққа жетелеу. Бұл ретте мұғалімнің терең біліктілігі қажет. Біліктілік - бұл
білімдегі, тәжірибедегі, берілген білімді меңгертудегі бейімділік, құндылықты бейнелейтін
жалпы қабілеттілік. Бүгінгі күні білім нәрін себетін бейне тек шығармашылықты талап етеді.
Ал шығармашыл мұғалім - ол жан-жақты тұлға:
зиялы тұлға Оның сыртқы келбеті ұқыптылық пен жарасымдылықпен сипатталады,
педагогикалық әдебі жоғары, басқаны түсіне біледі. Прогрессивті
алдыңғы қатарлы ойларды уағыздаушы, сыни ойлау деңгейі жоғары,
өзгенің ойын, өзгенің пікірін, құрметтей біледі, ұстамды. Өз білімін
тұрақты көтеріп отырумен жүйелі айналысады, өз жұмысына
рефлексия жасауға қабілетті. Эрудициясы, жалпы мәдениеті жоғары,
эстетикалық талғам және көркемдік мәдениеті жинақталған. Ол
саясаттағы, ғылымдағы, өнердегі барлық жаңалық пен озық ойларға
қызығушылық танытып отырады.
рухани бай
тұлға
Оның рухани байлығы алдымен балаға деген махабатында, жоғары
адамгершілігінде және арлылығы мен ұяттылығында байқалады.
Өмірдің мәнін және мақсатын түсінуге, өзінің кісіби орынын
анықтауға ұмтылыста оның руханилығы көрінеді. Ол әлемдегі және
41
адами қарым -қатынастағы сұлулықты өте жоғары сезінгендіктен онда
эмпатия және талдай алушылық жоғары дамыған.
жаңашыл
тұлға
Ол бірсарындылық пен біртүрлілікті қабылдамайды, сондықтан
жаңалыққа жаны құмар. Шығармашылыққа деген мотивтері жоғары
болғандықтан ойлап табу, тудыру, жасап көру --оның күнделікті кәсіби
жағдайы.
еркін тұлға
Оның еркіндігі өмірдегі, кәсіби әрекеттегі мәдени әлемдегі өз орнын
анықтай алу қабілетінде жатыр. Оның ойлау, пайымдау және
әрекеттену еркіндігі жеке кәсіби жауапкершілікті сезінумен сәтті
байланысады. Рухани және материалдық құндылықтар әлемінде еркін
бағдарлай алады, педагогикалық, пендешілік догмалардан еркін. Ол өз
ісіне өте жауапты, кейде тіпті тәуекелді талап ететін шешімдерді өз
мойынына алады. Өзінің өмірлік позициясы, ұстанымы бар.
ізгілікті тұлға Оның ізгіліктілігі қайрымдылылығы, барлық тіршілік иелеріне, ең
алдымен бабаларға деген сүйіспеншілігінен байқалады. Ол кезкелген
уақытта өз оқушыларына, жалпы балалрға көмекке келуге әзір. Өзгеше
ойлайтын адамдарды құрметтейді, өз көзқарасына сәйкес келмесе де ол
адамдардың қалыптан тыс ойларын түсінуге деген төзімділігі шексіз.
азаматтық
белсенді
тұлға
Ол айналасында (ауылында, қаласында, елінде) айналасында болып
жағдайларға бей жай қарамайды, ол жағдайларға үнемі өзінің қатысын
білдіріп отырады.Қоғамдық өмірдегі өзінің азаматтық ролін дұрыс
түсінетін, саяси сауаттылығы жоғары маман.
бәсекеге
төтеп беретін
тұлға
Жаңа заманға сәйкес педагогикалық қызмет көрсету аясы кеңейген
уақытта шығармашыл мұғалім өзініңғ шеберлігін үнемі арттырып
отырады, өзінің жетістіктері мен кемшіліктері жайлы өзіндік бағасы
бар. Әлсіз тұстарын жетілдіру үшінозық тәжірибені
шығармашылықпен қолдану, педагогикалық жаңалықтар кешенінен
қалмауды басты назарда ұстайды. Жаңа технологияларды меңгеру,
қолдану арқылы өз ісінің нәтижелі болуына талпынады.
мәдениет
адамы
Ол белгілі әлеуметтік мәдени ортада өмір сүріп, еңбек етіп
жатқандықтан сол ортаның өнерін тұрмыс салтын, мәдениетін бойына
сіңірумен қатар оны құрметтеп басшылыққа алады. Өзінің жалпы
мәдениетін көтеру оның айнымасөмірлік қағидаларының бірі.
М.М. Поташник мұғалімнің шығармашылығы мына жағдайларда көрінеді деп
есептейді:
1)
мәселені шешудегі тапқырлықта;
2)
жаңа формалар әдістер, тәсілдер, технологиялар жасап, оларды тиімді қолдана
алуда;
3)
белгілі тәжірибені жаңа жағдайда тиімді пайдалана алуда;
4)
жаңа міндеттерге сәйкес белгіліні жетілдіре, өзгерте алуда;
5)
жоғары интиуциямен нақты есеп негізіндегі сәтті импровизацияда;
6)
бір мәселені шеше алудың бірнеше жолдарын көре алуда;
7)
нақты педагогикалық іске әдістемелік әдістемелік нұсқаулар мен теориялық
ережелерді трансформация жасай алуда.
Әрине теориялық идеялар негіздеме бола тұра, практикалық іс-әрекеттерге маңызды
арқау бола алады. Себебі, заманауи оқу үрдісінде оқушының өз бетімен білім алғаны талап
етіледі. Олай болса, сабақ жүзінде баланың өзінше танымдылық белсенділігі болғаны қажет.
Сол себептен жаңа формация мұғалімі мынадай гуманистік тәсілдері бар этиканы
пайдаланады: бақылаудың орнына ынталандыру; мәжбүрлеудің орнына кеңес беру;
ауыстырудың орнына сенім білдіру; үгіттеудің орнына түсіндіру; жоюдың орнына тегістеу;
басқарудың орнына қатысу; айғайлаудың орнына әзілдеу; кіналаудың орнына қорғау;
бұйрық беріп тексерудің орнына көмек көрсетіп, қолдау жасауға ұмтылу.
42
Назарбаев Зияткерлік мектептерінің Халықаралық Кембридж Университетінің
емтихан кеңесімен өзара жинақтаған тәжірибесін еліміздегі жалпы білім беретін мектептерге
тарату туралы Елбасының тапсырмасын (2011 жылдың 18-сәуіріндегі Қазақстан
Республикасы Үкіметінің кеңейтілген отырысы) жүзеге асыру мақсатында 2011 жылы
Педагогикалық шеберлік орталығы құрылғаннан бері өлкеміздің ұстаздары деңгейлі курсты
өтуде. Үшінші (базалық) деңгейде мұғалімдер біліктілігін артта отыра, білім беру мен
оқытудағы жаңа тәсілдер, сыни ойлауға оқыту, оқыту үшін бағалау және оқытуды бағалау,
білім беруде ақпараттық-коммуникативтік технологияларды қолдану, талантты және
дарынды балаларды оқыту, оқушылардың жас ерекшеліктері қарай білім беру және оқыту,
оқытудағы жетекшілік пен көшбасшылық модульдерімен танысады. Олардың мазмұны
ұстаздың жеке басты өсуіне көптеген жолдарды ашады. Соның негізінде ол іс - әрекеттер
оқушыларға еркін ойлауға мүмкіндік береді, ақыл - ойын дамытады, ұжымдық іс - әрекетке
тәрбиелейді, тіл байлығы жетіледі, жан - жақты ізденеді, өз ойын еркін жеткізеді. Үздіксіз
жүргізген жұмыстар нәтижесінде оқушылар оқу мен оқытуға шынымен сыни тұрғыдан қарай
білуге дағдыланады, үйренеді, қалыптасады, яғни, оқушы өзінің білім нәтижесін өзі бағалап.
Сабаққа деген қызығушылығы, танымдылығы ерекшеленеді. Сонымен қатар, әр педагог өз
жұмысына талдау жасайды: Неге жеттім? Неге ұмтыламын? Не кедергі жасайды?
сұрақтарын басшылыққа алуы тиіс. Яғни, егер мұғалім оқушылардың танымдық іс-әрекетін
белсендетін болса, оның шығармашылығының мазмұнында келесісі болады:
1)
Алынған көрсеткіштерге талдау жасау;
2)
Кезіккен проблемаларды, ситуацияларды сезіну;
3)
Нәтижеге жету жолында педагогикалық өзара әрекет жүйесін құру;
4)
Өз қызметінде бағдарланған міндеттерді шешуді тұрақты түрде кері байланыс
арқылы жүзеге асыру;
5)
Кез келген оқу жүйесінде оқушы өзінің сабаққа деген танымдығы білінуі.
Ал, мұның барлығы мұғалімнің кәсіптілігіне байланысты болмақ. Ол біріншіден,
өзінің еңбегінің нәтижесін өлшеу біліктілігі мен қызметінде сапалы көрсеткішке жетуі.
Екіншіден, практикалық қызметте педагогтің сапалық көрсеткішін зерттеу біліктілігі. Бұл
шебер-педагогтің, шығармашыл педагогтің өз қызметіне, оның нәтижесіне талдау жасай білу
біліктілігін көрсетеді. Кембридж бағдарламасы модулдерінің әдістерін қолдана жүре, ұстаз
оны «бір орында тұрып қалмай» әлде де жетілдіруге бет алады немесе пайдаланған әдістерді
түрлендіреді.
Олай болатын болса, әр ұстаз - ХХІ ғасыр мұғаліміне сай болу үшін - ізденімпаз
ғалым, нәзік психолог, жан-жақты шебер, тынымсыз еңбекқор, терең қазыналы білімпаз, кез-
келген ортаның ұйытқысы болу керек. Ежелгі грек материалисі, философ Демокрит
айтқандай, «Еңбек үздіксіз үйренгендіктің арқасында жеңілдей түседі». Олай болса, жас
ұрпаққа үйретері мол аға ұрпақтың ісі өрге жүзіп, еңбектері үстем болсын.
«Мұғалім. Бұл адамның ардақты аты,
Білімдік бар биікке шығар саты.
Ең алғаш басталады осы адамнан,
Сүйеді сондықтан да жақын, жаты.
Бар ғалым, барлық қоғам мұғалімді,
Сыйлайды мәңгі бақи беріп төрін» - деп, Сәбит Мұқанов айтқандай, үнемі сыйлы,
қадірлі, сүйікті болып, шәкірттерімізді білім нәрімен сусындатып, белестерге жете берейік.
Сондықтан баланы жеке тұлға ретінде өздігінен дамуға итермелеуіміз керек. Себебі жаңа
білім парадигмасы бірінші орынға баланың білім алу арқылы өз бетінше дамуын қойып
отыр. Бұл мақсатқа жетуде өз бетінше жұмыстардың алар орны ерекше.
ӘДЕБИЕТ
1.
Қоянбекова С. Танымдық іс - әрекетті белсендіру ерекшеліктері. А., 2002. 69 - 78 б.
2.
Қазақстан Республикасы педагог қызметкерлерінің біліктілігін арттыру курстарының
Бағдарламасы, «Назарбаев Зияткерлік мектебі» ДББҰ, 2012.
3.
Мұханбетжанова А. Жеке тұлғаның танымдық белсенділігін арттыру.
4.
Бастауыш мектеп, 2005, №1, 25 - 27 б.
43
5.
Мустояпова А. Танымдық белсенділік талаптары. // Қазақстан мектебі, 2003, №1, 25-27 б.
ВНУТРИЛИЧНОСТНЫЕ КОНФЛИКТЫ
Гилева Н.С., к.пс.н., доцент
кафедры педагогики, психологии и
социальной работы ОмГА
Проблема внутриличностных конфликтов активно разрабатывается в зарубежной и
отечественной психологии. В психоаналитической теории под внутриличностным конфлик-
том понимается борьба между несовместимыми силами или структурами внутри личности:
между Оно и Сверх - Я (З. Фрейд), чувством неполноценности и стремлением его преодолеть
(А. Адлер), личным «Я» и архетипом (К. Юнг), противоречивыми «невротическими потреб-
ностями» (К. Хорни) [4].
Для бихевиористов внутриличностный конфликт - это совокупность реакций, являю-
щихся результатом ошибочного воспитания (Б. Скиннер). К. Левин в своей теории пишет,
что конфликт - это ситуация, обусловленная необходимостью выбора между силами равной
величины, действующими на личность.
Когнитивная психология рассматривает внутренний конфликт как негативное состоя-
ние, возникающее в ситуации несогласованности личностных конструктов или как несоот-
ветствия знания и поведения (Дж. Келли, Л. Фестингер). В гуманистической психологии -
это противоречие, возникающее между Я - концепцией и опытом человека (К. Роджерс),
стремлением к самоактуализации и реальным результатом (А. Маслоу). С точки зрения экзи-
стенциальной психологии внутриличностный конфликт понимается как ситуация потери
личностью смысла жизни.
В отечественной психологии внутриличностный конфликт рассматривается в рамках
нескольких направлений. В теории деятельности он интерпретируется с помощью структур-
ных компонентов деятельности (мотив, отношение, цели), являющихся основанием и усло-
вием для возникновения конфликта (А.Н. Леонтьев, В.Н. Мясищев, В.С. Мерлин).
В рамках теории развития личности конфликт это психологическое явление, сопрово-
ждающее процесс развития и проявляющийся в ситуациях, когда человек переживает возрас-
тные кризисы (Л.С. Выготский, Л.И. Божович). Такие ученые как Ф.Е. Василюк, А.Я. Анцу-
пов и А.И. Шипилов рассматривают конфликт в контексте критических ситуаций, возни-
кающих в жизни человека, где конфликт выступает условием развития самосознания.
Таким образом, внутриличностный конфликт это острое негативное переживание, вы-
званное затянувшейся борьбой структур внутреннего мира личности, отражающее противо-
речивые связи с социальной средой и задерживающее принятие решения.
В.П. Шейнов считает, что внутриличностный конфликт как психологический аспект
личности имеет свои показатели в разных сферах развития человека [3]:
1. Когнитивная сфера. Противоречивость образа - «Я»: снижение самооценки; осоз-
нание своего внутреннего состояния, как психологического тупика, трудности в принятии
решения; субъективное признание наличия проблемы ценностного выбора, сомнение в ис-
тинности мотивов и принципов, которыми субъект ранее руководствовался.
2. Эмоциональная сфера. Психоэмоциональное напряжение, значительные негативные
переживания.
3. Поведенческая сфера. Снижение качества и интенсивности осуществляемой дея-
тельности и удовлетворенности ею, негативный эмоциональный фон общения.
Интегральными показателями являются нарушение нормального механизма адапта-
ции и усиление психологического стресса.
К. Левин, опираясь на разработанную им «теорию поля» личности, классифицировал
внутриличностные конфликты следующим образом: эквивалентный, амбивалентный, ви-
тальный [2].
44
Эквивалентный внутриличностный конфликт (типа «приближение-приближение»)
возникает в ситуации выбора между двумя в равной степени привлекательными объектами
при отсутствии других вариантов, при этом выбор одного из них может принести ущерб дру-
гому. Или в ситуации, когда необходимо одновременно совершить два важных дела, тре-
бующих разнонаправленной активности, поэтому происходит своеобразное «раздвоение»,
имеющее психотравмирующее свойство.
Амбивалентный внутриличностный конфликт (типа «приближение-удаление»). Один
и тот же объект или цель одновременно являются для личности привлекательными и непри-
влекательными. Например, характерная для нашей страны, долго длящаяся ситуация - инте-
ресная, но малооплачиваемая работа.
Витальный внутриличностный конфликт (типа «удаление-удаление»), возникает в си-
туации вынужденного выбора, когда из двух непривлекательных объектов необходимо вы-
брать один, т.е. выбрать «из двух зол - одно». В современной России такие ситуации наме-
ренно создавались во многих избирательных кампаниях.
А.И. Шипилов на основе описания ценностно-мотивационной сферы личности, пред-
ложил единую типологию внутриличностных конфликтов. Ценности, как принятые лично-
стью, так и навязанные обществом нормы, выступают как эталоны должного («Я должен»,
«Мне надо»). Мотивы, как отражение стремлений личности различного уровня: потребности,
интересы, желания, влечения («Я хочу»). Самооценка - оценка личностью своих возможно-
стей и качеств, места среди других людей, самоценность для себя, («Я могу», «Я не могу»).
1. Мотивационный - конфликт между бессознательными стремлениями, стремления-
ми к обладанию и безопасности, между двумя положительными тенденциями.
2. Нравственный - моральный или нормативный конфликт между желанием и долгом,
моральными принципами и личными привязанностями.
3. Конфликт нереализованного желания, или комплекса неполноценности. Это кон-
фликт между желаниями личности и действительностью, блокирующей их удовлетворение.
Иногда его трактуют как конфликт между «хочу быть таким, как они» и невозможностью это
желание реализовать; как результат физической невозможности человека осуществить это
стремление. Например, из-за неудовлетворенности своей внешностью или физическими дан-
ными.
4. Ролевой конфликт выражается в переживаниях, связанных с невозможностью од-
новременно реализовать несколько ролей (межролевой внутриличностный конфликт), а так-
же с различным пониманием требований, предъявляемых самой личностью к выполнению
одной роли (внутриролевой конфликт). Примером межролевого внутриличностного кон-
фликта может быть ситуация, когда человека в качестве сотрудника организации просят по-
работать сверхурочно, а он в качестве отца хочет больше времени уделить своему ребенку.
Примером внутриролевого конфликта может служить ситуация, когда верующему человеку
для защиты отечества нужно взять в руки оружие и идти на войну.
5. Адаптационный конфликт имеет два смысла. В широком смысле он понимается
как возникающий на основе нарушения равновесия между субъектом и окружающей средой,
в узком смысле - как возникающий при нарушении процесса социальной или профессио-
нальной адаптации. Это конфликт между требованиями, которые предъявляет личности дей-
ствительность, и возможностями самого человека (профессиональными, физическими, пси-
хическими).
6. Конфликт неадекватной самооценки возникает из - за расхождения между претен-
зиями личности и оценкой своих возможностей, в результате возникает повышенная тревож-
ность, эмоциональное напряжение и срывы.
7. Невротический конфликт - результат сохраняющегося в течение длительного вре-
мени обычного внутриличностного конфликта, характеризующегося высшим напряжением и
противоборством внутренних сил и мотивов личности.
Внутриличностные конфликты могут быть конструктивными (продуктивными, опти-
мальными) и деструктивными (разрушающими личностные структуры человека). Конструк-
тивными являются конфликты, характеризующиеся максимальным развитием конфликтую-
щих структур и минимальными личностными затратами на их развитие. Конструктивные
45
конфликты усложняют и вносят напряжение в психическую жизнь человека, способствуя её
переходу на новые уровни функционирования, являясь основой морального развития.
Деструктивный характер конфликта заключается в отсутствии выхода из сложившей-
ся конфликтной ситуации, когда человек не в состоянии вовремя и положительно разрешить
противоречия внутренней структуры. Деструктивные последствия внутриличностных кон-
фликтов могут быть связаны с остановкой развития личности, началом её деградации, что
может проявляться в снижении активности и эффективности деятельности, появлении не-
уверенности, чувства неполноценности, тревожности, зависимости человека от обстоя-
тельств или других людей, разрушении смыслообразующих жизненных ценностей или утра-
те смысла жизни.
Отрицательные последствия внутриличностных конфликтов могут проявляться во
взаимодействии с другими людьми, а именно:
деструкция существующих межличностных отношений;
неожиданное обособление личности в группе, молчание, отсутствие увлечённости;
повышенная чувствительность к критике;
девиантное поведение и неадекватная реакция на поведение других;
поиск виноватых;
обвинение других во всех грехах или, напротив, самобичевание.
Затянувшийся внутриличностный конфликт может привести к тяжелым последствиям
- стресс, фрустрация и невроз [4]. Преодоление внутриличностного конфликта обеспечивает-
ся образованием и действием механизмов психологической защиты, как средства социально-
психологической адаптации, контролирующих эмоции и сигнализирующих человеку о нега-
тивных последствиях их переживания и выражения [1].
Достарыңызбен бөлісу: |